Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT

• Druk: 2014
• Autor: Paweł Selera
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Wyróżnienie w konkursie Złote Skrzydła Dziennika Gazety Prawnej.





"Odliczenie i zwrot podatku naliczonego to podstawowe "mechanizmy" funkcjonowania podatku od towarów i usług. Przyznanie uprawnienia do odliczenia i zwrotu ma przy tym nie tylko znaczenie dla skutków podatku VAT ocenianych w kraju, lecz także wiąże się z realizacją jednej z podstawowych zasad wspólnego systemu podatku VAT. Stąd też kompleksowa analiza odliczenia i zwrotu podatku naliczonego ma ogromne znaczenie nie tylko dla oceny skutków podatku VAT w kraju, ale także w obszarze Unii Europejskiej (...)".






Dr hab. Paweł Borszowski, prof. UWr






W opracowaniu skomentowano kluczowe zagadnienia związane z problematyką podatku naliczonego, w tym:


wyłączenia i ograniczenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego,
zwrot podatku naliczonego dla podatników krajowych i zagranicznych,
korektę podatku naliczonego.


Przeanalizowano również kwestie zakresu związku podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną podatnika oraz znowelizowane z dniem 1 stycznia 2014 r. przepisy dotyczące powstania i realizacji prawa do odliczeń. Ze względu na kluczowe dla przedsiębiorców zmiany obowiązujące od początku 2014 r. oraz od 1 kwietnia 2014 r. dużo uwagi poświęcono systemowi ograniczeń w prawie do odliczenia.






Adresaci:

Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, osób związanych z obsługą podatkową firm oraz pracowników działów księgowych i finansowych. Może stanowić cenną pomoc dla studentów prawa i ekonomii zainteresowanych poszerzeniem wiedzy z zakresu podatku od towarów i usług.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-7392-0
• ISBN druku: 978-83-264-3334-4
• EAN: 9788326473920
• Liczba stron: 372

Wykaz skrótów | str. 9

Wprowadzenie | str. 15

Rozdział I
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jako fundamentalne prawo podatnika i jego przesłanki | str. 19

1. Podatek naliczony - geneza i natura odliczenia | str. 19

2. Prawo do odliczenia - przesłanki podmiotowe | str. 24

3. Związek podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną | str. 29

3.1. Wprowadzenie | str. 29

3.2. Podatek naliczony - koncepcja związku bezpośredniego i cenotwórcza rola podatku naliczonego | str. 30

3.3. Podatek naliczony - związek bezpośredni a koszty ogólne | str. 32

3.4. Zakres związku podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach Ministerstwa Finansów | str. 37

3.5. Prawo do odliczenia - wykorzystywanie mieszane (działalność opodatkowana i cele prywatne) | str. 49

3.5.1. Dwa modele mieszanego wykorzystywania nabywanych świadczeń | str. 49

3.5.2. Doktryna assets labelling i jej ograniczenie | str. 50

3.6. Sfera prywatna podatnika - spory wokół świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str. 58

4. Wybrane problemy dotyczące odliczenia podatku naliczonego | str. 61

4.1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w kontekście świadczeń nieodpłatnych | str. 61

4.2. Prawo do odliczenia podatku naliczonego a dostawa towarów używanych | str. 63

4.3. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku błędnej implementacji prawa unijnego - zakaz "niesymetrycznego powoływania się na prawo unijne" | str. 65

Rozdział II
Źródła podatku naliczonego, powstawanie i wykonywanie prawa do odliczenia | str. 71

1. Źródła podatku naliczonego | str. 71

2. Powstanie i realizacja (wykonywanie) prawa do odliczenia | str. 94

2.1. Pojęcie powstania a pojęcie wykonywania prawa do odliczenia na gruncie prawa unijnego | str. 94

2.2. Powstanie i wykonywanie prawa do odliczenia na gruncie prawa krajowego | str. 95

Rozdział III
Wyłączenia i ograniczenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego | str. 117

1. Istota wyłączeń/ograniczeń w prawie do odliczenia | str. 117

2. Wyłączenia (ograniczenia) w prawie do odliczenia na mocy derogacji z art. 395 oraz 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120

2.1. Zakres derogacji na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120

2.2. Decyzje Rady wydawane na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE w systemie źródeł prawa Unii Europejskiej | str. 122

2.3. Konsultacje w trybie art. 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 123

3. Klauzula stałości w systemie wyłączeń (ograniczeń) w prawie do odliczenia | str. 124

4. Wyłączenia w prawie do odliczenia w prawie polskim (art. 88 ustawy o VAT) | str. 127

4.1. Wprowadzenie i ewolucja regulacji prawnych | str. 127

4.2. Usługi noclegowe i gastronomiczne | str. 131

4.3. Wyłączenie odliczenia w ramach nieodpłatnego świadczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 marca 2013 r. | str. 134

4.4. Wyłączenie odliczenia w przypadku poniesienia wydatków na rzecz nabywcy (zleceniodawcy) oraz wydatków zwracanych pośrednikowi (pełnomocnikowi) | str. 135

4.5. Wyłączenia mające przeciwdziałać oszustwom podatkowym | str. 136

4.5.1. Prawo do odliczenia a zwalczenie oszustw podatkowych na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki państw członkowskich | str. 136

4.5.2. Przestępstwa karuzelowe | str. 137

4.5.3. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz geneza koncepcji ochrony podatnika działającego w dobrej wierze i jej rozwój | str. 139

4.5.4. Kształt wyłączeń mających przeciwdziałać oszustwom podatkowym na tle ustawy o VAT | str. 146

4.5.5. Zmiana dyrektywy 2006/112/WE mająca ułatwić zwalczanie przestępstw karuzelowych | str. 156

4.6. Wyłączenie związane z naruszeniem przepisów dotyczących samofakturowania | str. 158

4.7. Czynności, w stosunku do których nie wykazuje się kwoty podatku | str. 159

4.8. Brak rejestracji jako podatnik VAT czynny przeszkodą w skorzystaniu z prawa do odliczenia | str. 160

4.9. Brak odliczenia w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów | str. 161

5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w przypadku nabycia i użytkowania samochodów osobowych/pojazdów samochodowych | str. 164

5.1. Dyrektywa 2006/112/WE oraz praktyka państw Unii Europejskiej | str. 164

5.2. Zarys polskich regulacji obowiązujących przed wejściem Polski do Unii Europejskiej (1993-2004) | str. 166

5.3. Regulacje polskie obowiązujące po wejściu Polski do Unii Europejskiej w kontekście wyroku w sprawie Magoora | str. 168

5.4. Pierwsza decyzja derogacyjna Rady UE (1 stycznia 2011 r. - 31 grudnia 2013 r.) | str. 172

5.4.1. Zakres ograniczeń (wyłączeń) w prawie do odliczenia | str. 172

5.4.2. Wyjątki - 100% odliczenia podatku naliczonego | str. 175

5.4.3. Wyłączenie opodatkowania prywatnego użytkowania jako konsekwencja ograniczonego prawa do odliczenia | str. 184

5.4.4. Ograniczenie w odliczeniu z tytułu innych pojazdów samochodowych w latach 2011-2013. Wątpliwości związane ze zgodnością z klauzulą stałości | str. 186

5.4.5. Decyzja 2010/581/UE - próba oceny zgodności systemu obwiązującego w latach 2011-2013 z prawem Unii Europejskiej | str. 187

5.4.5.1. Decyzja 2010/581/UE a traktatowa zasada proporcjonalności | str. 187

5.4.5.2. Decyzja 2010/581/UE a dyrektywa 2006/112/WE oraz wymóg proporcjonalnego zakresu prywatnego użytkowania | str. 196

5.5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w okresie przejściowym na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. | str. 201

5.5.1. Charakter systemu przejściowego i jego geneza | str. 201

5.5.2. Zakres ograniczeń i wyłączeń w prawie do odliczenia w okresie przejściowym, zawartych w art. 86a i 88a ustawy o VAT | str. 202

5.5.3. Pełne prawo do odliczenia - wyjątki od reguły ograniczonego odliczenia (samochody "z kratką") | str. 203

5.6. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 207

5.6.1. Decyzja 2013/805/UE i zakres upoważnienia do stosowania środków specjalnych | str. 207

5.6.2. Zakres ograniczeń w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 209

5.6.3. Pełne odliczenie podatku naliczonego dla pojazdów samochodowych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. i jego zakres | str. 212

5.6.4. Sankcje karno-skarbowe | str. 220

5.6.5. System korekt (art. 90b ustawy o VAT) | str. 222

5.6.6. Regulacje przejściowe | str. 224

Rozdział IV
Zwrot podatku naliczonego | str. 229

1. Zwrot podatku naliczonego - podatnicy krajowi | str. 229

1.1. Prawo unijne oraz zakres swobody państw członkowskich w kształtowaniu zasad i metodologii zwrotu podatku naliczonego | str. 229

1.2. Kształt polskich regulacji i próba ich oceny | str. 234

1.2.1. Podstawowy termin zwrotu - 60 dni | str. 234

1.2.2. Szczególne zasady zwrotu | str. 244

1.2.3. Zwrot przyspieszony - 25 dni | str. 247

2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych | str. 251

2.1. Wprowadzenie. Zmiana modelu zwrotu podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2009 r. | str. 251

2.2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2010 r. | str. 254

2.2.1. Regulacje dyrektywy 2006/112/WE i ustawy o VAT - zasady ogólne zwrotu | str. 254

2.2.2. Zakres podmiotowy - podatnicy uprawnieni | str. 256

2.2.3. Sprzedaż na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niewykluczająca procedury zwrotu | str. 264

2.2.4. Kwoty podatku naliczonego wykluczające zwrot - procedura | str. 266

3. Zwrot podatku zapłaconego w innych państwach Unii Europejskiej przez polskich podatników - zarys systemu | str. 272

Rozdział V
Odliczanie częściowe oraz korekta podatku naliczonego | str. 275

1. Odliczenie podatku naliczonego w przypadku wykonywania czynności uprawniających i nieuprawniających do odliczenia podatku naliczonego | str. 275

1.1. Metoda alokacji bezpośredniej | str. 275

1.2. Odliczenie według proporcji | str. 280

1.2.1. Odliczenie według proporcji jako zasada i zakres uprawnień państw członkowskich | str. 280

1.2.2. Kalkulacja proporcji - czynności uwzględnianie w proporcji | str. 284

1.2.3. Kalkulacja proporcji - czynności nieuwzględniane w proporcji | str. 291

1.2.4. Zasady de minimis (art. 90 ust. 10 ustawy o VAT) | str. 312

2. Korekta podatku naliczonego | str. 316

2.1. Wprowadzenie | str. 316

2.2. Korekta jednorazowa | str. 317

2.3. Korekta związana z zakupem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powyżej 15 000 zł | str. 319

2.4. Sprzedaż w okresie korekty oraz korekta w przypadku zmiany przeznaczenia | str. 321

2.5. Korekta dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części | str. 336

2.6. Korekta podatku naliczonego w przypadku nieruchomości wykorzystywanej do celów działalności gospodarczej oraz celów prywatnych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. | str. 337

3. Korekta podatku naliczonego w przypadku całkowitego bądź częściowego braku uregulowania należności na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2013 r. | str. 345

Zakończenie | str. 353

Bibliografia | str. 357

Orzecznictwo | str. 361