Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych
Szybko zmieniający się, zglobalizowany świat warunkuje przemiany współczesnego społeczeństwa, określa nowe wyzwania i rodzi ryzyko we wszystkich dziedzinach jego funkcjonowania, co znaczy, że tworzy nową rzeczywistość społeczną — nową rzeczywistość i przestrzeń edukacyjną. Obecnie różne kraje różnie kształtują swoje rozwiązania w rozwoju systemu edukacyjnego, szukają sposobów na wyzwania globalizacji, co prowadzi do paradoksów, stwarza problemy i pewnego rodzaju niestabilność systemów edukacyjnych odrębnych krajów.
Książka jest próbą odpowiedzi na pytania, które powstają z powodu przemian współczesnej przestrzeni i rzeczywistości edukacyjnej. W niej przedstawione refleksje nad problemami powstającymi w różnych obszarach działalności edukacyjnej na różnych poziomach systemu oświaty w Polsce, a także w wybranych krajach Europy i USA.
Publikacja, która ma charakter pracy zbiorowej, nawiązuje przedstawioną w niej problematykę do interdyscyplinarnej dyskusji nad różnymi obszarami zmieniającej się przestrzeni edukacyjnej.
Opracowanie jest podzielone na cztery części. W części pierwszej zostały omówione wyzwania edukacyjne wobec przemian społeczeństwa polskiego. Druga część jest poświęcona problemom współczesnej młodzieży w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-edukacyjnej. W części trzeciej opisano dylematy edukacyjne w kontekście filozoficznym. Część ostatnią poświecono aspektom rzeczywistości edukacyjnej w krajach Europy (takich jak Niemcy, Norwegia, Rosja, Ukraina) oraz USA.
Zamiast wstępu 13
Irina Surina Rozważania o przestrzeni edukacyjnej – od teorii do praktyki edukacyjnej; Econsiderations of educational space – from theory to educational practice; 13
Część I. Wyzwania edukacyjne wobec przemian współczesnego społeczeństwa polskiego; Educational challenge versus changes of contemporary Polish society; 26
Krystyna Duraj-Nowakowa Tropy/ścieżki integrowania myślenia pedagogów o edukacji; Traces/paths of integrating pedagogues’ thinking about education; 27
Wanda Jakubaszek Możliwości edukacji XXI wieku wynikające z postulatów Raportu dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI Wieku – Edukacja. Jest w niej ukryty skarb; Possibilities of the twenty-fi rst century education resulting from the motions of Report to UNESCO of the International Commission on Education for the Twenty-fi rst Century: Learning: the Treasure Within; XXI 37
Jan Kania Globalny wymiar komunikacji społecznej w pedagogice; A global scope of social communication in pedagogy; 45
Grzegorz Piekarski Homo Prosocialis jako wyzwanie i cel edukacji w „społeczeństwie samotnego tłumu”; Homo Prosocialis as a challenge and aim of education in “society of lonely crowd”; Homo prosocialis 57
Stefan Konstańczak Wykluczenie społeczne w edukacji. O utopijności hasła równych szans oświatowych; Social exclusion in education. Utopia of idea of equal chances in education; 71
Ewa Matuska Zamawiane kierunki studiów receptą na deficyty kapitału intelektualnego w Polsce?; Ordered courses of studies as a solution for deficits of intellectual capital in Poland?; 83
Swietłana Szczygielska Współczesne technologie kształcenia w szkole wyższej; Contemporary educational technology at the university level; 95
Henryk Porożyński Wielokulturowość w Polsce międzywojennej i dzisiaj. Wyzwania edukacyjne; Multi ulturalism in Poland between the two World Wars and today. Educational challenges; 105
Część II. Współczesna młodzież w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-edukacyjnej; Contemporary youth in changeable social-educational reality; 116
Jan Maciejewski Tożsamość młodego pokolenia w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej Polski; Identifi cation of young generation in changing social and economic reality of Poland; 117
Karolina Zaniewska Styl życia i style uczestnictwa społecznego młodzieży akademickiej średniego miasta; Life style and styles of social participation of academic youth of a middle size town; 127
Wiesław Lesner Patologiczne formy spędzania czasu wolnego – wybrane subkultury młodzieżowe; Pathological forms of spending of free time – selected youth subcultures; 139
Andrzej Kokiel Wartości studentów pedagogiki w perspektywie zmian współczesnego społeczeństwa; The system of values of pedagogy students in the prospect of changes of contemporary society; 149
Dominika Gutowska, Aleksandra Gronowska Wizerunek współczesnego nauczyciela akademickiego polskiej uczelni; The image of a contemporary academic teacher of a Polish higher school; 157
Krystyna Krawiec-Złotkowska Refleksje o celach, potrzebach i (nie)możliwościach studiowania historii literatury staropolskiej; Reflections on aims, needs and (im)possibilities of studying the history of Old Polish literature; 163
Małgorzata Stochmal Wpływ osobowości na kształtowanie motywacji wśród młodzieży; The influence of personality on motivation among youth; 179
Adriana Biedroń, Anna Szczepaniak Autonomy of linguistically talented foreign language learners as a function of their cognitive-aff ective characteristics; Autonomia studentów utalentowanych językowo jako funkcja indywidualnych cech poznawczo-osobowościowych; 189
Monika Suska-Kuźmicka Instynkt zmiany a aktywność społeczno-wychowawcza młodzieży w Stowarzyszeniu „Tratwa”; Instinct for change and a social-educating activity of young people in the “Tratwa” Association; 201
Część III. Dylematy edukacyjne w kontekście fi lozofi cznym; Educational dilemmas in a philosophical context; 214
Paweł Ibek Wychowanie i edukacja w aspekcie religijnym; Education in the religious aspect; 215
Anna Kosobucka Wychowanie moralne w zakresie bioetyki jako wyzwanie i potrzeba współczesnej edukacji; Moral education comprising bioethics as a challenge and a need of contemporary education; 223
Mariusz Szymkiewicz Między filozofią a nauką – filozoficzne aspekty rozwoju nauk przyrodniczych; Between philosophy and science – philosophical aspects of natural sciences; 235
Sławomir Leciejewski Komunikacja multimedialna w edukacji filozoficznej – konieczność czy zbędne obciążenie pracy dydaktycznej?; Multimedia communication in philosophical education – necessity or excessive didactic work?; 247
Barbara Grabowska Rola edukacji w realizacji liberalnego postulatu niewrażliwości na indywidualne wyposażenie; The role of education in implementation of a liberal postulate of insensitivity to individual equipment; 259
Małgorzata Chrzanowska O potrzebie edukacji filozoficznej w szkole; On the need of philosophical education at school; 269
Część IV. Rzeczywistość edukacyjna w krajach Europy i Stanach Zjednoczonych; Educational reality in European states and the USA; 279
Klaus-Dieter Mende Education in the grip of the neo-liberal market forces; Edukacja we władzy rynku neoliberalnego; 281
Irina Simajewa, Anna Alimpiewa ; Kształtowanie zachowania samozachowawczego jako instytucjonalna funkcja oświaty; Development of self preservation behavior as an institutional function of education 295
Herbert Zoglowek Experience-based learning – Reflections about a modern didactic approach in education; Nauczanie oparte na doświadczeniu – rozważania o współczesnym podejściu dydaktycznym w edukacji; 305
Jelena Sorocinskaja Interdisciplinary approach to the research of modern youth’s problems of in Russia; Międzydyscyplinarne podejście do badania problemów współczesnej młodzieży w Rosji; 315
Galina Karpowa, Antonina Marczenko; Rozwój toleracyjności młodzieży w przestrzeni wielokulturowej Południa Rosji; Development of youth’s tolerance in polycultural space of the South of Russia 323
Waleria Budienkowa, Jelena Sawieliewa; Innowacyjno-edukacyjny model kształtowania komunikacyjnego potencjału studenta XXI wieku na klasycznym uniwersytecie; Innovative-educational model of development of communicative potential of a student in the 21st century at a classical university 335
Natalia Łosiewa ; Samoregulacja osobowości wykładowcy w kontekście wymogów stawianych w procesie dydaktycznym; Model of personal self-control of teachers in modern conditions of didactic process 345
Galina Karpowa, Ludmiła Kolet; Kształtowanie twórczej osobowości jako strategia przetrwania szkoły wyższej; Development of creative personality as a strategy of survival of the higher school 351
Swietłana Owcinnikowa; Odmiany kształcenia rosyjskich studentów na kierunku praca socjalna zgodnie ze standardami III pokolenia; Varieties of education of Russian students of “social work” according to the standard of the 3rd “generation” 361
Jacek J. Kolasiński, Gretchen Scharnagl High-tech/low-tech – a strategy for teaching contemporary arts; High-tech/low-tech – strategie w wykładaniu sztuk współczesnych; High-tech/low-tech 365
Santayana Manuel, John P. Kolasiński The distance-learning English writing project; Nauczanie na odległość – przygotowanie projektów w języku angielskim; 375
Nota o autorach 385
