Przez zarzuconą subtelną bawełnicę... – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania i konteksty)

• Druk: Łódź, 2022
• Autor: Magdalena Kuran
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Na okładce tej książki znajduje się drzeworyt zaczerpnięty z łacińskiego zbioru kazań Antoniego Węgrzynowicza Syllabus Marianus. Przedstawia on wnętrze drukami i pracujące w niej osoby. W banderoli umieszczonej u dołu znajdujemy inskrypcję ,,Lucern dabit atra fuligo”.Wielce prawdopodobne jest, że pomysłodawcą i wykonawcą drzeworytu był Węgrzynowicz, który sam ilustrował większość swoich zbiorów kazań. „Czarna sadza da światło” – słowa te w duchu epoki, za pomocą metafory i paradoksu, wyrażają ideę, która znajduje swoje odzwierciedlenie w jego kazaniach. Sadza, która była głównym składnikiem farby drukarskiej, jest tu metonimią drukowanego słowa, a szerzej – wyrażanej poprzez nie treści. Idea ciemności, która prowadzi ku światłu, rzeczy materialnych wiodących ku duchowym, to z kolei istota cognitionis symbolicae.
*
Atutem rozprawy jest jej przedmiot formalny – tytułowa cognitio symbolica, czyli obecne w twórczości reformata „myślenie symboliczne”, przejawiające się w posługiwaniu strukturami symbolicznymi (tu senso largo obejmującymi alegorię, metaforę i inne struktury oparte na analogii). Samo zjawisko, dość dobrze rozpoznane w kulturze wieków dawnych [...], tu stało się przedmiotem interesującego studium przypadku, wzbogacającego wiedzę o dawnej symbolografii i jej roli w kształtowaniu dawnego języka religijnego. Tak ukierunkowanej pracy na temat dawnej prozy kaznodziejskiej do tej pory brakowało.
Z recenzji prof. Wiesława Pawlaka (KUL)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8220-694-4
• ISBN druku: 978-83-8220-693-7
• Liczba stron: 458

Pobierz spis treści»

Wykaz skrótów 	9

Wstęp. Lucem dabit atra fuligo 	11

I. Antoni Węgrzynowicz ‒ życie i dzieło 	31

II. Reformaci ‒ historia i charyzmat 	71

III. Cognitio symbolica ‒ źródła i inspiracje 	95

IV. Rola tytułowej metafory w barokowych zbiorach kazań (przegląd) 	131

V. Totus tractatus allegoricus est. Zbiór 	167

VI. Continua metaphora. Kazanie 	225

VII. Theologiae symbolicae species. Argumentacja 	271
1. Theologia parabolica 	278
2. Theologia paroemialis 	290
3. Theologia aenigmatica 	310
4. Theologia emblematica 	331
5. Theologia fabularis 	352
6. Theologia hieroglyphica / hierographica 	374

Zakończenie. Crux intelligibilis ‒ od św. Bonawentury do Ricoeura 	395

Bibliografia 	413

Spis ilustracji 	439

Indeks osób 	441

Summary 	455