Reformacja w Polsce a dziedzictwo Erazma z Rotterdamu
Autor prezentuje dzieje reformacji w Królestwie Polskim w latach 1518–1566, ze szczególnym uwzględnieniem roli polskich erazmian, rozumianych zarówno jako przyjaciele i korespondenci Erazma z Rotterdamu, jak też – szerzej – jako admiratorzy jego dzieł. Niderlandzki filozof – kluczowa postać w dziejach humanizmu na północy Europy – odegrał istotną rolę w początkach reformacji oraz wpłynął na rozwój ówczesnej myśli politycznej.
W okresie reformacji można mówić o dwóch generacjach polskich erazmian. Do pierwszej, wąsko pojmowanej grupy zalicza się przede wszystkich Piotra Tomickiego, Krzysztofa Szydłowieckiego, Andrzeja Krzyckiego, Jana Dantyszka oraz członków rodziny Łaskich. W drugiej połowie panowania Zygmunta Starego tworzyli oni ścisłą elitę polityczną Królestwa Polskiego. Do szerszego kręgu należeli
Andrzej Zebrzydowski, Stanisław Hozjusz i
Andrzej Frycz Modrzewski, których największa aktywność przypadła na okres panowania Zygmunta Augusta.
W studiach historycznych nad dziejami polskiej reformacji dominowały do tej pory ujęcia społeczne, regionalne i biografistyczne. Maciej Ptaszyński ukazuje reformację jako proces, w którym pytanie o podstawy wiary pociągnęło za sobą przemiany teologiczne, społeczne i polityczne. Dokonywały się one w wyniku nieustannej komunikacji między różnymi ośrodkami w Europie, wymiany idei i przepływu ludzi, wśród których erazmianie odgrywali znaczącą rolę. Autor stawia tezę, że rodzimi erazmianie współtworzyli reformację w Polsce, a jednocześnie musieli reagować na zmiany, które ona przyniosła – kształtowali zatem przebieg procesów obejmujących całe społeczeństwo, będąc zarazem ich uczestnikami. Jako członkowie elit intelektualnych wnikliwie studiowali zarówno traktaty reformacyjne, jak i polemiki antyreformacyjne. Jako członkowie elit politycznych współdecydowali o pierwszych oficjalnych reakcjach na reformację. Mieli także wpływ na ostateczny kształt relacji między nowożytnym państwem a Kościołami protestanckimi.
Takie ujęcie tematu pozwala postawić ważne pytanie, na ile dziedzictwo Erazma – zwolennika pokojowego rozwiązywania sporów politycznych i religijnych, przywiązanego do jedności chrześcijańskiego świata i pozostającego przy Kościele katolickim – bezpośrednio i pośrednio oddziaływało na przebieg procesów reformacyjnych również w Polsce.
******
The Reformation in Poland Alongside
Erasmus of Rotterdam's Heritage
The author presents the history of the Reformation in the Kingdom of Poland in the years 1518–1566, with a particular emphasis on the role of Polish erasmen, understood both as friends and correspondents of Erasmus from Rotterdam, and – more broadly – as admirers of his works. The text presents the Reformation as a process in which the question about the foundations of faith entailed theological, social and political changes. They co-created the erstwhile reformation in Poland and shaped the processes of the entire society, being at the same time participants in these processes.
- Kategorie:
- ISBN: 978-83-235-3552-2
- ISBN druku: 978-83-235-3544-7
- EAN: 9788323535522
- Liczba stron: 748
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wstęp 9 1. Przedmiot badań 9 2. Baza źródłowa 10 3. Stan badań 13 4. Tezy i metoda 18 5. Struktura pracy 20 Rozdział 1. Reformacja humanistów 23 Wstęp 23 1.1. Drogi transferu 24 1.2. Czas Erazma 32 1.3. Erazmianizm a reformacja 42 1.4. Erazmianie w Polsce wobec reformacji 54 1.5. Erazmianie a Erazm i Melanchton 63 1.6. „Apostoł Polski” w Wittenberdze 70 1.7. Długie zrywanie więzi z Wittenbergą 77 1.8. Śmierć Erazma, fi lipizm i irenizm 83 Podsumowanie 93 Rozdział 2. Reformacja miejska w Prusach Królewskich i Koronie 96 Wstęp 96 2.1. Reformacja w miastach 96 2.2. Pierwsze reakcje dworu i króla 118 2.3. Interwencja monarchy 126 2.4. Represje 140 2.5. Reformacja miejska a reformacja książęca 151 2.6. Wnioski 156 2.7. Ekskurs: kontynuacja „ukrytej” reformacji miejskiej 158 Podsumowanie 179 Rozdział 3. Wobec reformacji książęcej 180 Wstęp 180 3.1. Erazmianie jako elita dworu 181 3.2. Pierwsze edykty antyluterańskie a kierunki polityki zagranicznej 187 3.3. Antyluteranizm Zygmunta Starego a erazmianizm 203 3.4. Reformacyjny przewrót: sekularyzacja Prus 208 3.5. Zmiany układu sił a kreowanie wizerunku chrześcijańskiego władcy 216 3.6. Erazmianie a sprawa węgierska 225 3.7. Elekcja vivente rege, dialog konfesji i upadek Łaskich 237 3.8. Zabiegi dworu o utrzymanie neutralnego kursu 256 3.9. Wobec wojny religijnej 278 Podsumowanie 292 Rozdział 4. Reformacja szlachecka 294 Wstęp 294 4.1. Antyklerykalizm kleru i szlachty 295 4.2. Kryzys polityczny lat trzydziestych a elekcja vivente rege 316 4.3. Wymiana elity politycznej 327 4.4. Reakcja antyprotestancka 335 4.5. Narodziny publicystyki: De poena homicidii 340 Podsumowanie 355 Rozdział 5. Przełom reformacyjny (1548–1551) 360 Wstęp 360 5.1. Zawiedzione nadzieje 360 5.2. Walki polityczne i konfesyjne 386 5.3. Prowokacje i symboliczne zerwanie 392 5.4. Kryzys 408 Podsumowanie 426 Rozdział 6. Późna reformacja 429 Wstęp 429 6.1. Początek przemian 430 6.2. Rozpad stronnictwa biskupów i ofensywa protestantów 444 6.3. Piśmiennictwo protestanckie i erazmiańskie 451 6.4. Recepcja dzieł Frycza podczas sejmu piotrkowskiego 1555 r. 474 6.5. Skutki i echa sejmu 1555 r. 484 6.6. Odpowiedź Rzymu: nuncjusz Lippomano przeciw via media 493 6.7. Mobilizacja protestantów 509 Podsumowanie 514 Rozdział 7. Czas konfesji 516 Wstęp 516 7.1. Treści konfesyjne w debacie przedsejmowej 517 7.2. Sejm warszawski 1556/1557 r. 528 7.3. Powrót Jana Łaskiego 536 7.4. Radykalizacja i konflikty 544 7.5. Sejm piotrkowski 1558 r. 547 7.6. Frycza O Kościele księga druga 562 7.7. Budowa struktur kościelnych 571 Podsumowanie 577 Rozdział 8. Schyłek reformacji i koniec świata erazmian 579 Wstęp 579 8.1. Nowe rozdanie 580 8.2. Kontrowersja wokół poglądów Franciszka Stankara 583 8.3. Rozpad Kościoła reformowanego w Małopolsce i konsolidacja katolicka 604 8.4. Sejm piotrkowski 1562/1563 r. 610 8.5. Powstanie dwóch organizacji kościelnych w Małopolsce 615 8.6. Sejm warszawski 1563 r. i przyjęcie postanowień soboru trydenckiego 621 8.7. Sejm piotrkowski 1565 r. 634 8.8. Antytrynitaryzm i Sylwy Frycza 639 Podsumowanie 656 Zakończenie 659 Wykaz skrótów 664 Bibliografia 667 Indeks osób 720