Reprezentacja podmiotów niebędących osobami fizycznymi w postępowaniu cywilnym

• Druk: 2019
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Agnieszka Nawojska-Fahrenholz
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Tematem książki jest problematyka związana z reprezentacją podmiotów niebędących osobami fizycznymi, czyli osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych wyposażonych w zdolność prawną, jak również jednostek, które na mocy przepisów szczegółowych mają tzw. szczególną zdolność sądową, co umożliwia im występowanie w postępowaniu cywilnym jako strona.


W publikacji wyjaśniono kwestie związane z pojęciem reprezentacji, naruszeniem jej zasad oraz skutkami tych naruszeń na płaszczyźnie przepisów procesowych. Omówiono działanie w postępowaniu procesowym przez pełnomocników i przedstawicieli ustawowych oraz przeanalizowano problematykę zastępstwa pośredniego. Zaproponowano również wiele rozwiązań i postulatów de lege ferenda, których celem w głównej mierze jest uniknięcie praktycznych problemów związanych z reprezentacją w postępowaniu cywilnym podmiotów niebędących osobami fizycznymi.


Adresaci:
Opracowanie zainteresuje prawników praktyków, przede wszystkim adwokatów i radców prawnych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8187-408-3
• ISBN druku: 978-83-8160-987-6
• EAN: 9788381874083
• Liczba stron: 464

Wykaz skrótów | str. 17

Wstęp | str. 21

Rozdział I
Osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną w polskim prawie cywilnym | str. 27
1. Osoby prawne w polskim prawie cywilnym | str. 27
1.1. Normatywna koncepcja osób prawnych | str. 27
1.2. Pojęcie osoby prawnej | str. 29
1.3. Katalog osób prawnych | str. 32
1.4. Kategorie osób prawnych | str. 33
2. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych jako atrybuty osobowości prawnej | str. 36
2.1. Pojęcie zdolności prawnej | str. 36
2.2. Zdolność prawna osób prawnych | str. 38
2.3. Pojęcie zdolności do czynności prawnych | str. 40
2.4. Zdolność do czynności prawnych osób prawnych | str. 41
3. Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (art. 331 k.c.) – pojęcie i status | str. 43
3.1. Ułomne osoby prawne w prawie cywilnym | str. 43
3.2. Odpowiednie stosowanie przepisów o osobach prawnych do ułomnych osób prawnych | str. 50
3.3. Katalog ułomnych osób prawnych | str. 51
3.4. Przyznanie zdolności prawnej ułomnym osobom prawnym | str. 58
3.5. Subsydiarna odpowiedzialność za zobowiązania ułomnych osób prawnych | str. 60

Rozdział II
Działanie w procesie cywilnym i dokonywanie czynności procesowych przez osoby prawne i ułomne osoby prawne | str. 65
1. Przesłanki działania osób prawnych i ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym | str. 65
1.1. Uwagi ogólne | str. 65
1.2. Teoria organów | str. 67
1.3. Teoria przedstawicielstwa | str. 68
1.4. Porównanie teorii organu i przedstawicielstwa | str. 69
1.5. Działanie ułomnych osób prawnych nieposiadających organów | str. 72
1.6. Warunki skutecznego działania przez organy osób prawnych oraz ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym | str. 74
1.6.1. Warunki skutecznego podejmowania czynności przez organ w procesie | str. 74
1.6.2. Obowiązek wykazania umocowania przy pierwszej czynności procesowej | str. 76
1.6.3. Sposób działania Skarbu Państwa w postępowaniu cywilnym | str. 79
2. Zdolność sądowa i procesowa osób prawnych i ułomnych osób prawnych | str. 85
2.1. Pojęcie zdolności sądowej | str. 85
2.2. Zdolność sądowa a zdolność prawna | str. 88
2.3. Zdolność sądowa jako przesłanka procesowa | str. 89
2.4. Podmioty, którym przysługuje zdolność sądowa | str. 92
2.5. Szczególna zdolność sądowa | str. 97
2.6. Zdolność sądowa Skarbu Państwa | str. 100
2.7. Zdolność sądowa pracodawcy i organu rentowego | str. 100
2.8. Zdolność sądowa organów państwowych oraz państwowych jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej | str. 106
2.9. Zdolność sądowa organów | str. 108
2.10. Ocena zdolności sądowej podmiotów, których zdolność sądowa jest łączona ze stanowiskiem lub określoną funkcją oraz zastępców pośrednich | str. 111
2.11. Zdolność procesowa osób prawnych i ułomnych osób prawnych | str. 124
2.12. Zdolność procesowa jako przesłanka procesowa | str. 126
2.13. Katalog podmiotów posiadających zdolność procesową | str. 127
2.14. Podmiotowy zakres zdolności procesowej | str. 128
2.15. Przedmiotowy zakres zdolności procesowej | str. 128
2.16. Zdolność sądowa i procesowa a legitymacja procesowa | str. 129
2.17. Zdolność postulacyjna | str. 131
3. Czynności procesowe | str. 132
3.1. Pojęcie czynności procesowej | str. 132
3.2. Cel czynności procesowych | str. 135
3.3. Forma, miejsce i czas dokonania czynności procesowych | str. 135
3.4. Wadliwość czynności procesowej | str. 138
3.4.1. Rodzaje uchybień prowadzących do wadliwości czynności procesowej | str. 138
3.4.2. Sankcje i następstwa wadliwych czynności procesowych | str. 140
4. Reprezentacja osób prawnych i ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym | str. 144
4.1. Pojęcie reprezentacji na gruncie prawa materialnego i procesowego | str. 144
4.2. Reprezentacja osób prawnych | str. 148
4.2.1. Pojęcie reprezentacji w kontekście działań organu osoby prawnej, przedstawiciela i pełnomocnika | str. 148
4.2.2. Reprezentacja a prowadzenie spraw spółki | str. 150
4.3. Zakres reprezentacji na przykładzie spółek prawa handlowego | str. 154
4.4. Charakterystyka sposobów reprezentacji | str. 155
4.4.1. Reprezentacja jednoosobowa i samodzielna | str. 156
4.4.2. Reprezentacja łączna | str. 161
4.5. Pozbawienie prawa reprezentacji | str. 165
4.5.1. Wyłączenie reprezentacji w drodze umowy w spółkach osobowych prawa handlowego | str. 165
4.5.2. Pozbawienie prawa reprezentacji na mocy uchwały | str. 169
4.5.3. Pozbawienie prawa reprezentacji na mocy prawomocnego orzeczenia sądu | str. 171
4.5.4. Utrata zdolności do pełnienia obowiązków osoby wchodzącej w skład organu spółki kapitałowej | str. 175
4.5.5. Ograniczenie prawa reprezentacji w spółkach kapitałowych | str. 178
4.6. Reprezentacja w Krajowym Rejestrze Sądowym | str. 179

Rozdział III
Reprezentacja przez podmioty trzecie | str. 183
1. Pełnomocnicy procesowi podmiotów postępowania cywilnego | str. 183
1.1. Uprawnienie do działania przed sądem przez pełnomocnika | str. 183
1.2. Zakres podmiotowy pełnomocników procesowych | str. 184
1.3. Pełnomocnicy profesjonalni | str. 188
1.4. Przymus adwokacko-radcowski | str. 190
1.4.1. Zakres przedmiotowy przymusu adwokackoradcowskiego | str. 192
1.4.2. Zakres podmiotowy przymusu adwokackoradcowskiego | str. 194
1.5. Pełnomocnik z urzędu | str. 199
1.6. Osoby związane z mocodawcą umowami cywilnoprawnymi | str. 204
1.7. Pracownik | str. 206
1.8. Osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony | str. 207
1.9. Współuczestnik sporu | str. 208
1.10. Uczestnik postępowania | str. 210
1.11. Działanie za Skarb Państwa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu cywilnym | str. 211
1.12. Konieczność wykazania umocowania | str. 215
2. Pełnomocnicy w postępowaniu cywilnym ustanawiani na mocy przepisów szczególnych | str. 220
2.1. Reprezentacja spółki kapitałowej w sporze z członkiem zarządu | str. 220
2.1.1. Rada nadzorcza jako reprezentant spółki kapitałowej w sporze z członkiem jej zarządu | str. 225
2.1.2. Pełnomocnik powołany w spółce kapitałowej uchwałą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia jako reprezentant spółki kapitałowej w sporze z jej członkiem zarządu | str. 227
2.1.3. Pełnomocnik spółki kapitałowej ustanowiony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały wspólników lub zgromadzenia | str. 231
2.2. Komandytariusz jako pełnomocnik | str. 239
2.3. Akcjonariusz jako pełnomocnik spółki komandytowo-akcyjnej | str. 242
2.4. Pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia jako reprezentant spółki komandytowo-akcyjnej | str. 244
2.5. Pełnomocnik reprezentujący spółdzielnię ustanowiony w postępowaniu o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia | str. 246
3. Prokurent | str. 248
3.1. Instytucja prokury | str. 248
3.2. Umocowanie prokurenta do czynności sądowych | str. 254
3.3. Problematyka udzielenia prokury lub pełnomocnictwa członkowi organu nadzoru oraz organu reprezentacji albo przedstawicielowi organizacyjnemu mocodawcy | str. 258
3.4. Udzielenie prokury osobom pozbawionym prawa reprezentacji | str. 263
4. Likwidator | str. 267
5. Kurator | str. 271
5.1. Kurator materialny osoby prawnej | str. 273
5.2. Kurator procesowy | str. 279
5.3. Kurator w przepisach Kodeksu spółek handlowych | str. 283
5.4. Kurator w towarzystwie ubezpieczeń | str. 285
6. Zarządca przymusowy w fundacji | str. 286
7. Zarządca przymusowy we wspólnocie mieszkaniowej | str. 288
8. Przedstawiciel do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia | str. 297
9. Zarządca w przedsiębiorstwie państwowym | str. 298
10. Zarządca komisaryczny | str. 301
11. Kierownik tymczasowy przedsiębiorstwa państwowego | str. 303
12. Syndyk | str. 304
13. Nadzorca i zarządca w postępowaniu restrukturyzacyjnym i upadłościowym | str. 315
13.1. Zarządca | str. 317
13.2. Wejście interwenienta samoistnego ubocznego do postępowania cywilnego na przykładzie nadzorcy sądowego. Instytucja interwencji ubocznej | str. 319

Rozdział IV
Rodzaje naruszeń przepisów dotyczących reprezentowania podmiotów postępowania cywilnego w postępowaniu cywilnym i ich procesowe skutki | str. 327
1. Utrata zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego i jej skutki procesowe | str. 327
1.1. Utrata zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego – uwagi ogólne | str. 327
1.2. Przyczyny utraty zdolności sądowej | str. 329
1.3. Możliwość uzupełnienia braków w zakresie zdolności sądowej | str. 334
1.4. Brak zdolności sądowej jako podstawa zawieszenia postępowania cywilnego z urzędu | str. 337
1.5. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego a nieważność postępowania | str. 340
1.5.1. Nieważność postępowania – uwagi ogólne | str. 340
1.5.2. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego jako przyczyna nieważności postępowania | str. 342
1.6. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego a wznowienie postępowania | str. 345
1.6.1. Skarga o wznowienie postępowania – uwagi ogólne | str. 345
1.6.2. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego jako podstawa skargi o wznowienie postępowania | str. 350
1.7. Wpływ utraty zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego na udzielone pełnomocnictwo procesowe | str. 350
2. Braki w składzie organu oraz brak organu powołanego do reprezentowania podmiotów postępowania cywilnego w postępowaniu cywilnym i ich skutki procesowe | str. 351
2.1. Uwagi ogólne | str. 351
2.2. Wadliwość w składzie organu. Pojęcie organu kadłubowego | str. 352
2.3. Skutek braku organu powołanego do reprezentowania w postaci ustanowienia kuratora procesowego | str. 356
2.4. Możliwość uzupełnienia braków w składzie organów | str. 357
2.5. Braki w składzie organów jako przyczyna obligatoryjnego zawieszenia postępowania cywilnego | str. 360
2.6. Skutek procesowy braków w składzie organu w postaci odrzucenia pozwu | str. 365
2.7. Skutek procesowy braku organu w postaci nieważności postępowania | str. 368
2.8. Skutek procesowy braku organu w postaci wznowienia postępowania | str. 370
2.9. Wpływ braków w składzie organów podmiotów postępowania cywilnego na udzielone pełnomocnictwo procesowe | str. 372
3. Działania nienależycie umocowanego pełnomocnika procesowego i ich procesowe skutki | str. 375
3.1. Nienależycie umocowany pełnomocnik jako przyczyna nieważności. Uwagi ogólne | str. 375
3.2. Pojęcie nienależytego umocowania pełnomocnika procesowego | str. 376
3.3. Skutki procesowe dołączenia do akt sprawy wadliwego lub nieodpowiadającego wymogom procesowym pełnomocnictwa | str. 380
3.4. Brak należytej reprezentacji strony w znaczeniu braku prawidłowego umocowania pełnomocnika procesowego jako przesłanka wznowienia postępowania | str. 389
3.5. Skutki procesowe odmowy ustanowienia pełnomocnika z urzędu | str. 393
3.6. Skutki naruszenia przymusu adwokackoradcowskiego | str. 394
3.7. Skutki procesowe nieprzedstawienia dokumentów wykazujących umocowanie | str. 400
3.8. Skutki procesowe naruszenia zasad reprezentacji przewidzianej na mocy przepisów szczególnych na przykładzie pełnomocnika, o którym mowa w art. 210 k.s.h. | str. 405
4. Skutki procesowe naruszenia obowiązków dotyczących podstawienia procesowego | str. 409
4.1. Uwagi ogólne | str. 409
4.2. Skutki procesowe postępowania cywilnego przeprowadzonego bez udziału podmiotu podstawionego | str. 410
4.3. Skutki procesowe utraty przez podmiot podstawiony uprawnienia do wykonywania swojej funkcji | str. 410
4.4. Skutki procesowe pozostałych naruszeń związanych z podstawieniem procesowym | str. 414
5. Skutki procesowe naruszenia przepisów o udziale w postępowaniu cywilnym nadzorcy sądowego w postępowaniu układowym | str. 417
6. Skutki procesowe nieprawidłowej reprezentacji Skarbu Państwa w postępowaniu cywilnym | str. 419
6.1. Niewłaściwa reprezentacja Skarbu Państwa i jej procesowe skutki | str. 422
6.2. Skutki udzielenia pełnomocnictwa procesowego przez niewłaściwy organ państwowej jednostki organizacyjnej | str. 433
6.3. Procesowe konsekwencje braku obligatoryjnego zastępstwa Skarbu Państwa wykonywanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej | str. 434 

Wnioski końcowe | str. 437

Bibliografia | str. 443

Orzecznictwo | str. 455