Retoryka Retoryka dla Aleksandra Poetyka
Kulturze starogreckiej od samego zarania jej dziejów towarzyszy szczególna wiara w moc słowa mówionego. Z tą właśnie wiarą wiąże się ściśle troska o umiejętność pięknego i przekonywującego przemawiania. W praktyce sztuka wymowy kwitnie więc w Grecji na długo przed jej teoretycznym opracowaniem.
Arystoteles ( ur. 384 p.n.e., zm. 324 p.n.e.) – jeden z trzech, obok Platona i Sokratesa największych filozofów greckich. Stworzył opozycyjny do platonizmu i równie spójny system filozoficzny, który bardzo silnie działał na filozofię i naukę europejską, a jego chrześcijańska odmiana zwana tomizmem była od XIII w. i jest po dziś dzień oficjalną filozofią Kościoła Katolickiego.
Arystoteles położył ogromne zasługi w astronomii, fizyce, biologii i logice, jednak część jego teorii astronomicznych i fizycznych okazała się błędna. Zbyt rygorystyczna akceptacja tych teorii przez przedstawicieli filozofii scholastycznej stała się jedną z przyczyn opóźnienia rozwoju tych nauk w Europie, ale z drugiej strony myśl Arystotelesa zainspirowała do poszukiwania nowych hipotez w kosmologii i fizyce przez krytycznych arystotelików już w XIII i XIV wieku (zwłaszcza tzw. via moderna w filozofii).
Włączył retorykę do nauk produktywnych. Retoryka dąży do określonego celu, a zależy od elementu nieprzewidywalnego. Najważniejsza jest skuteczność. „Techne Retorike” – sztuka retoryczna – 3 księgi. U niego retoryka jest silnie powiązana z logiką. Stosowane argumenty muszą być logiczne. Ważny jest status społeczny mówcy i etos mówcy. Bierze pod uwagę emocje. Rodzaj wypowiedzi należy dostosować do słuchacza (wiek, płeć słuchacza). III księga dotyczy problemu kompozycyjnego, jawności, poprawności, szczerości, adekwatności. Jest przekonany że jeżeli mówca ma szacunek do audytorium, to autorytet mówcy będzie rósł.
Arystoteles
(394-322 p.n.e.), filozof grecki, uczeń Platona, najwszechstronniejszy myśliciel i uczony starożytności, którego działalność filozoficzna i naukowa obejmowała niemal wszystkie dziedziny ówczesnej wiedzy.
W latach 367-347 p.n.e. wykładał w Akademii Platońskiej, w 335 roku p.n.e. założył własną szkołę filozoficzną w Atenach tzw. Likejon, w której przez 12 lat nauczał i kierował pracami uczniów. Uważany za twórcę logiki. Rozwinął też naukę o państwie (politykę). Sformułował podstawy fizyki, astronomii, zoologii, embriologii i botaniki.
Dorobek filozoficzno-naukowy wywarł przemożny wpływ na dalszy rozwój nauki i filozofii europejskiej, zwłaszcza średniowiecznej. Z jego pism zachowały się dzieła logiczne (Organon), filozoficzne, biologiczne, psychologiczne, dzieła dotyczące tzw. pierwszej filozofii (Metafizyka) oraz inne (m.in. Polityka, Etyka nikomachejska, Krótkie rozprawy psychologiczno-biologiczne), a także pisma dotyczące teorii literatury i sztuki (Poetyka).
Wpływ jego myśli można dostrzec u filozofów i naukowców każdej epoki. Wyznaczył cały paradygmat myślenia, który legł u podstaw naszej cywilizacji. Do dziś Arystoteles jest we wszystkich właściwie nurtach filozofii stałym punktem odniesienia - pozytywnym lub negatywnym.
