Rodzina a system społeczny

• Druk: Warszawa, 2005
• Seria / cykl: Rozprawy UW
• Autor: Anna Giza-Poleszczuk
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Próba stworzenia modelu, który ujmuje rodzinę jako podstawowy układ społeczny, „jednostkę reprodukcji” systemu społecznego stanowi jeden z dwu celów, jaki Autorka stawia sobie w prezentowanej publikacji. W myśl proponowanego modelu to właśnie struktury kooperacji tworzące ów podstawowy układ społeczny są podwaliną funkcjonowania wszelkich systemów życia społecznego: ekonomii, polityki, kultury.

Celem drugim jest krytyczna rewizja statusu rodziny we współczesnej socjologii. Oznacza to nie tylko rewizję korpusu wiedzy o rodzinie, ale również jej miejsca w teorii socjologicznej. Jeśli bowiem rodzina stanowi centrum „społecznego metabolizmu”, to nie ma sensu mówić o socjologii rodziny czy teorii rodziny jako o odrębnej dziedzinie przedmiotowej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-2826-5
• ISBN druku: 978-83-235-0224-1
• Liczba stron: 296

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie	9

Rozdział I. Reprodukcja, kooperacja i rodzina	23

	1. Intuicje pojęciowe: reprodukcja, kooperacja i układ społeczny	25
	2. Proces reprodukcji i jego aspekty	28
	3. Modele reprodukcji populacji w naukach społecznych i biologii	31
	4. Rodzina jako układ dynamicznie złożony	42

Rozdział II. Rodzina: pole pojęciowe	50

	1. Model rodziny w hierarchicznie złożonym systemie społecznym	52
		1.1. Konstrukcja „jednostki reprodukcyjnej”	56
		1.2. Ciągłość reprodukcji	63
		1.3. Zasady integracji	66
		1.4. Wzrost złożoności: problem integracji międzygrupowej	71
	2. Stabilność systemu a autonomia jednostek	76
	3. Dynamika przynależności: ruchliwość wewnątrz- i międzygrupowa	80
	4. Kooperacja a reprodukcja	82

Rozdział III. Specyfika rodziny ludzkiej w świetle biologii ewolucyjnej	87

	1. Biologia a socjologia	87
		1.1. Model i rzeczywistość	88
		1.2. Determinizm genetyczny a ludzka autonomia	91
		1.3. „Walka o byt”- fitness i mechanizm doboru naturalnego	96
		1.4. Adaptacja, wyjaśnienia ultymatywne i proksymalne	102
	2. Pole pokrewieństwa: kooperacja i konflikt	104
		2.1. Dynamika układu pokrewieństwa	106
		2.2. Płeć: konflikty na tle inwestycji rodzicielskich	109
		2.3. Uspołecznienie reprodukcji: teoria inclusive fitness	113
		2.4. Altruizm uogólniony a kwestia doboru grupowego	118
		2.5. Rodzice, dzieci, rodzeństwo: ograniczenia altruizmu i sfery niepewności	119
		2.6. Rodzina ludzka: specyfika systemu reprodukcji człowieka	125

Rozdział IV. Dziedziczenie środowiska społecznego	128

	1. Uspołecznienie w perspektywie biologii	128
		1.1. Waga środowiska społecznego: kooperacja i emocje społeczne	129
		1.2. Waga środowiska społecznego: dziedziczenie artefaktów	136
	2. Środowisko społeczne a reprodukcja kooperacji	142
		2.1. Pojęcie „woli naturalnej” i „wspólnoty”	145
		2.2. Pojęcie „woli arbitralnej” i „zrzeszenia”	155
		2.3. Pojęcie „woli refleksyjnej” i „wspólnoty wyboru”	159
		2.4. Elementarne sytuacje międzyludzkie w rodzinie a „gen” kooperacji	164

Rozdział V. Ekonomia i reprodukcja	172

	1. Rodzina i ekonomia w świetle demografii historycznej	177
		1.1. „Dostępność” małżeństwa	177
		1.2. Wiek zawierania małżeństw	183
		1.3. Dobór małżeński	190
		1.4. Dzieci	192
		1.5. Przemiany gospodarcze a indywidualizacja reprodukcji	197
	2. Reprodukcja w perspektywie neoklasycznej teorii ekonomii	200
		2.1. Założenia ekonomicznego modelu małżeństwa i rodziny	200
		2.2. Krytyczne momenty reprodukcji	203
		2.3. Gospodarstwo domowe jako przedsiębiorstwo	207
		2.4. Gospodarstwo domowe a rodzina: produktywność miłości	211
		2.5. Podsumowanie	214

Rozdział VI. Historia rodziny	216

	1. Społeczeństwa bez historii: klan i ethnos	219
	2. Ród, rasa i dom: konstelacje rodziny „rolniczej”	226
	3. „Rodzina” jako medium reprodukcji struktury społecznej: dominacja logiki rynku i państwa	234
	4. Zmierzch społeczeństwa przemysłowego i upadek rodziny	244

Rozdział VII. Rodzina a hierarchicznie złożony system społeczny	253

	1. Rodzina jako „jednostka reprodukcyjna”	254
	2. Jednostki reprodukcyjne wyższego rzędu	260
	3. Efektywność „grupy grup”: problem segmentacji i otwartości	264
	4. „Schładzanie świata”- od więzi rodzinnych do relacji w sferze instytucji publicznych	267
	5. Dylematy współczesnej rodziny	271
	6. Pole doświadczeń socjalizacyjnych we współczesnej rodzinie	274
	7. Konflikt schematów: presja refleksyjności	278

Bibliografia	283