Rola środowiska w rozwoju małego dziecka - metody badania

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Anna Izabela Brzezińska, Elżbieta Hornowska, Karolina Appelt, Katarzyna Kaliszewska-Czeremska
• Wydawca: Scholar

Kiedy fizyczne otoczenie sprzyja rozwojowi dziecka? Na ile powinno być ono zróżnicowane? Jakie działania rodziców są ważne dla rozwoju dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa? Na te i inne pytania dotyczące czynników rozwoju dziecka znajdzie Czytelnik odpowiedź w prezentowanej monografii.
Przedstawiono w niej wyniki badań, poświęconych rozpoznaniu fizycznych i społecznych stymulatorów i stabilizatorów rozwoju małych dzieci, a także badań dotyczących szczególnej roli dorosłego jako mediatora między dzieckiem a jego otoczeniem, zarówno fizycznym, jak i społecznym. Książkę zamykają rekomendacje dla psychologów, pedagogów, lekarzy, nauczycieli i rodziców, wskazówki i rekomendacje dla praktyki oraz dla przyszłych badań.
Wydawca przestrzega jednak: książka nie jest popularnym poradnikiem dla rodziców; wymaga od nich pewnej dojrzałości i refleksji.

„[…] moja krótka ocena tego przedsięwzięcia: nowatorskie, znakomicie udokumentowane, oddające istotę podejścia badawczego, o które chodzi we współczesnej psychologii rozwojowej: holistyczne (a nie tylko parcjalne), dynamiczne (a nie tylko statyczne), uwzględniające także tzw. diagnozę pozytywną (a nie tylko diagnozę negatywną), w ścisłym związku czynności diagnostycznych z procesem pomagania”.
Z recenzji prof. dr hab. Barbary Bokus

Autorki książki pracują w Instytucie Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-722-5
• ISBN druku: 978-83-7383-722-5
• Liczba stron: 200

Spis treści
Wprowadzenie  9
Część I. Metody stosowane w badaniach małych dzieci
Rozdział 1
Badania psychologiczne z udziałem dzieci 15
Wprowadzenie   15
Podejście parcjalne vs holistyczne    18
Podejście statyczne vs podejście dynamiczne  19
Diagnoza negatywna vs diagnoza pozytywna  19
Rodzaje badań z udziałem dzieci    20
Rola dziecka w badaniu psychologicznym    28
Specyfika relacji: badacz psycholog – dziecko jako osoba badana  28
Udział psychologa specjalisty a udział innych osób w procesie badawczym   31
Podsumowanie   34
Rozdział 2
Metody badania psychologicznego stosowane w ocenie rozwoju
małego dziecka 35
Wprowadzenie   35
Początki badań nad rozwojem małych dzieci (szkic historyczny)   36
Typy metod stosowane współcześnie w badaniach małych dzieci   40
Rozmowa psychologiczna/wywiad   40
Obserwacyjne metody badania dziecka   41
Metody eksperymentalne   44
Testowanie (testy inteligencji i zdolności, skale rozwojowe, kwestionariusze)  45
Zalety i ograniczenia metod badawczych stosowanych
w badaniach małych dzieci   50
Praktyka stosowania metod testowych w badaniach małych dzieci w Polsce   52
W stronę zintegrowanego (wieloaspektowego) podejścia
do badań diagnostycznych – metoda triangulacji   54
Triangulacja jako strategia metodologiczna   55
Triangulacja w badaniach własnych   57
Podsumowanie   60
Rozdział 3
Standardy etyczne w badaniach z udziałem dzieci jako osób
uczestniczących w badaniach naukowych  61
Wprowadzenie  61
Badania z udziałem dzieci – nowa perspektywa?  61
Standardy etyczne w badaniach z udziałem dzieci   64
Stosunek korzyści do ryzyka   65
Przygotowanie informacji dla dzieci biorących udział w badaniu   66
Uzyskanie zgody dziecka na udział w badaniu (tzw. zgoda świadoma,
oparta na wiedzy; informed consent)  67
Przygotowanie informacji dla osoby wyrażającej zgodę na udział dziecka
w badaniu  67
Uzyskanie zgody opartej na wiedzy od rodziców
lub prawnych opiekunów dziecka    68
Cofnięcie zgody przez dziecko i/lub rodziców dziecka  69
Kwestia poufności i anonimowości    70
Podsumowanie  71
Część II. Rola środowiska w procesie rozwoju
Rozdział 4
Kiedy środowisko wspiera rozwój dziecka? 75
Wprowadzenie  75
Teoria ofert Jamesa Gibsona   75
Czy badania empiryczne potwierdzają koncepcję ofert?   80
Czy oferty wspierają rozwój? 81
Nabywanie kompetencji w korzystaniu z ofert środowiska jako wyznacznik
rozwoju małego dziecka 84
Podsumowanie   86
Część III . Rola środowiska w procesie rozwoju:
wyniki badań polskich
Rozdział 5
Rola środowiska w procesie rozwoju: program badań   89
Wprowadzenie   89
Założenia teoretyczne badań   90
Problemy badawcze   92
Narzędzia badawcze    92
Kwestionariusz AHEMD/PL (Affordances in the Home Environment and Motor
Development in Children w polskiej adaptacji)    93
Inwentarz IT-HOME (Infant/Toddler Home Observation for Measurement of the
Environment)    99
Badana grupa   107
Podsumowanie   110
Rozdział 6
Organizacja fizycznego i społecznego środowiska uczenia się
dziecka: układ ryzyka rozwojowego i układ pomyślnego rozwoju   111
Wprowadzenie   111
Związki pomiędzy wymiarami kwestionariusza AHEMD/PL   111
Związki między skalami inwentarza IT-HOME/PL  114
Związki między wymiarami kwestionariusza AHEMD/PL
i inwentarza IT-HOME/PL  116
Typy środowiska rodzinnego  116
Podsumowanie   133
Część IV. Rekomendacje dla psychologów, pedagogów,
lekarzy, nauczycieli i rodziców
Rozdział 7
Rekomendacje i wskazówki 137
Wprowadzenie   137
Konsekwencje przyjęcia koncepcji ofert: nowe pytania, nowe problemy   138
Przyjęte założenia a adresaci rekomendacji  139
Najważniejsze rekomendacje   141
Wskazówki i rekomendacje dla praktyki  141
Wskazówki i rekomendacje dla przyszłych badań  144
Podsumowanie   145
Zakończenie   146
Literatura  149
Dodatek A
Podstawowe informacje o rozwoju dziecka
we wczesnym dzieciństwie  164
Dodatek B
Opis narzędzi stosowanych w badaniach małych dzieci na świecie  191
Dodatek C
Polecana literatura  199