MENU

Rozważania nad statusem teologii - 02 Poznanie Boga

(eBook)

Analiza „Prologu” z „Reportatio Parisiensis” Jana Dunsa Szkota

0.00  [ 0 ocen ]
 Dodaj recenzję
Rozwiń szczegóły »
  • Druk: Katowice, 2011

  • Seria / cykl: Prace Naukowe UŚ; Filozofia

  • Autor: Jacek Surzyn

  • Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

  • Formaty:
    PDF
    (Watermark)
    Watermark
    Znak wodny czyli Watermark to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie najbardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.

Produkt niedostępny
Dodaj do schowka

Rozważania nad statusem teologii - 02 Poznanie Boga

Książka próbuje przybliżyć czytelnikowi jeden z najciekawszych aspektów myśli Jana Dunsa Szkota poświęcony metateologicznym rozważaniom nad naukowym statusem teologii.
Pierwszym zagadnieniem podjętym w książce są rozważania nad tym, czym jest nauka w ogóle i co jest jej pierwszym przedmiotem. Szkot analizuje tu zagadnienie statusu nauki jako takiej, ujętej w ramach konfrontacji tradycyjnego chrześcijańskiego modelu z modelem perypatetyckim. Celem jest przy tym wskazanie istoty nauki i wiedzy naukowej (poznania naukowego) w kontekście czterech podanych przez Arystotelesa warunków, które nauka musi spełniać. Szkot rozszerza to zagadnienie o problem statusu teologii jako wiedzy-nauki o Bogu. Ostatecznie, zdaniem Szkota, teologia spełnia podane przez Arystotelesa warunki bycia nauką, choć nie wszystkie, bo bez warunku czwartego, który jednak, jak uzasadnia Szkot, nie jest konieczny, aby formalnie teologię za naukę uznać.
Innym podjętym w książce problemem jest wyznaczenie pierwszego przedmiotu nauki. Szkot eksponuje tu podmiotowy charakter przedmiotu wiedzy, który jako pierwszy przedmiot poznania musi wirtualnie zawierać wszystko to, co w danej nauce może być poznane. Po ustaleniu statusu nauki jako takiej i określeniu jej pierwszego przedmiotu odnosi się Szkot do kwestii teologii, pokazując, w jakim sensie jest ona nauką (czy spełnia warunki naukowości), a także co jest (musi być) jej pierwszym przedmiotem. Warunek pierwszego przedmiotu dla teologii spełnia wyłącznie Bóg ujęty w pełni Jego istoty, to znaczy Bóg jako Bóg. Teologia tak rozumiana jest wiedzą absolutną i możliwą wyłącznie dla intelektu proporcjonalnego względem jej przedmiotu – Boga jako Boga. Szkot ogranicza tym samym taką teologię, czyli rozumianą w sensie ścisłym, do intelektu najwyższego, czyli intelektu Boga, gdyż tylko ten intelekt jest zdolny poznać samą istotę Boga.
Szkot pyta także, czy Bóg może być poznany w sensie poznania naukowego w ramach treści odmiennych od tych, pod jakimi jest ujęty w swej istocie. Zatem Szkota interesuje zagadnienie istnienia poza teologią w sobie, dostępną tylko Boskiemu intelektowi, jeszcze innej wiedzy o Bogu, dostępnej intelektowi człowieka. Pytanie odnosi się zatem do człowieka i zdolności poznawczych jego intelektu. Teologia w sobie jest dla człowieka niedostępna, nie znaczy to jednak w konsekwencji, że poznanie Boga dla człowieka jest w ogóle niemożliwe. Ostatecznie przedmiotem teologii dostępnej człowiekowi, to znaczy – jak określa ją Szkot – teologii dla nas (pro nobis), nie jest Bóg ujęty w pełni Jego istoty, lecz Bóg ujęty pod pewnym aspektem, w przysługujących Mu właściwościach.
W dalszej części książki przedstawione są Szkotowe rozważania nad warunkami teologii w sobie i zarazem teologii dla nas, to znaczy teologii objawionej, dostępnej człowiekowi-pielgrzymowi. Teologia dostępna człowiekowi ma oparcie w Objawieniu i możliwości intelektualnej analizy jego treści. Ludzki intelekt z definicji jest ograniczony, Objawienie z kolei stanowi podstawę zdobycia wiedzy o Bogu. Szkot pyta więc, w jakim zakresie ludzki intelekt jest zdolny poznać treści przekazane na drodze Objawienia. Ostatecznie przyjmuje, że prawdziwa wiedza o Bogu, jeśli ma być nauką, musi się opierać na prawdach zgłębionych na drodze wiary, lecz analizowanych rozumowo. Pozwoliło to wypracować Szkotowi koncepcję teologii ludzkiej wychodzącej od prawd objawionych, które mogą być rozpatrywane i poznawanie przez ludzki intelekt pro statu isto.
Możliwości poznania Boga w sposób naturalny – to kolejne zagadnienie podjęte w książce. Zawiera się ono w kwestii relacji teologii do metafizyki (filozofii). Szkot ostatecznie opowiada się tu za stanowiskiem Awicenny, że metafizyka jest najwyższą wiedzą dostępną człowiekowi w obecnym ziemskim stanie bytowania, jednak jej przedmiotem nie jest Bóg, lecz byt ujęty jako sam w sobie, to znaczy byt jako byt (ens inquantum ens). Bóg jawi się człowiekowi z perspektywy bytowej – zasadniczo i przede wszystkim Bóg jest bytem (bytem nieskończonym – to jest aspekt poznania Boga, do którego jest zdolny ludzki intelekt). Tak więc zakres teologii dostępnej człowiekowi przedmiotowo jest ograniczony przez metafizykę. Teologia ludzka czerpie z metafizyki (filozofii) i tym samym puste pojęcie bytu nieskończonego (o proweniencji metafizycznej) wypełnia się w teologii treścią zaczerpniętą z Objawienia.

  • Sposób dostarczenia produktu elektronicznego
    Produkty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.
    Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.
    Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
  • Ważne informacje techniczne
    Minimalne wymagania sprzętowe:
    procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturach
    Pamięć operacyjna: 512MB
    Monitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bit
    Dysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejsca
    Mysz lub inny manipulator + klawiatura
    Karta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/s
    Minimalne wymagania oprogramowania:
    System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows Mobile
    Przeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5
    Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScript
    Zalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.
    Informacja o formatach plików:
    • PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
    • EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
    • MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
    • Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
    Rodzaje zabezpieczeń plików:
    • Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
    • Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Spis treści

Wstęp / 9
Datowanie paryskich komentarzy Szkota / 11
Znaczenie Reportatio dla rekonstrukcji myśli Szkota / 16
Prolog z Reportatio Parisiensis / 23
Struktura pracy / 28

R o z d z i a ł  p i e r w s z y
Nauka i jej przedmiot. Teologia jako nauka / 33
Możliwości wiedzy o Bogu ujętym w pełni istoty / 34
Pojęcie nauki jako takiej / 41
Przedmiot nauki / 48
Porządek pierwszeństwa właściwego przedmiotu nauki / 52
Ontyczny status pierwszego przedmiotu nauki / 62
Krytyka species intelligibilis / 66
Szkotowa krytyka stanowiska Gotfryda z Fontaines / 69
Szkotowa krytyka stanowiska odrzucającego species intelligibilis / 72

R o z d z i a ł  d r u g i
Poznanie Boga / 77
Możliwości poznania Boga przez ludzki intelekt / 78
Jak Bóg poznaje samego siebie? / 81
Możliwości poznawcze Boga. Analiza stanowiska Gotfryda z Fontaines / 82
Wnioski wynikające według Szkota ze stanowiska Gotfryda / 85
Stanowisko Szkota. Krytyka koncepcji Gotfryda / 94
Ustanowienie Osób Boskich według Szkota / 96
Charakter relacji intelekt — istota w Bogu / 111
Wnioski Szkota o możliwości poznania Boga / 118

R o z d z i a ł  t r z e c i
Nauka o Bogu. Teologia w sobie i teologia dla nas / 121
Bóg jako najwyższe Dobro / 121
Krytyka Szkota: teologia we właściwym znaczeniu / 124
Bóg jako Bóg — pierwszy przedmiot teologii / 125
Porządek pojęć w Bogu / 133
Porządki: ustanowienia Syna Bożego i tchnienia Ducha Świętego / 137
Związki między doskonałościami porządków osobowych / 138
Pogląd Szkota w kwestii sposobów poznania Boga / 144

R o z d z i a ł  c z w a r t y
Teologia jako wiedza dostępna człowiekowi pro statu isto / 153
Zdolność poznania Boga jako Boga przez intelekt człowieka pro statu isto 155
Stanowisko Tomasza z Akwinu / 158
Pogląd Henryka z Gandawy / 170
Argumenty Gotfryda z Fontaines przeciwko stanowisku Henryka / 175
Stanowisko Szkota. Krytyka poglądu Gotfryda z Fontaines / 181
Zarzuty Szkota wobec poglądu Henryka z Gandawy / 187
Teologia dla nas (theologia pro nobis) według Szkota / 190
Wnioski Szkota warunkujące istnienie wiedzy o Bogu dostępnej człowiekowi pro statu isto / 207

R o z d z i a ł  p i ą t y
Poznanie naturalne i poznanie ponadnaturalne w odniesieniu do Boga / 211
Bóg jako przedmiot metafizyki / 215
Metafizyka i jej pierwszy przedmiot / 221
Szkotowe ujęcie metafizyki w kontekście wiedzy o Bogu / 224

R o z d z i a ł  s z ó s t y
Jedność i autonomia teologii / 241
Autonomia teologii: relacja teologii do metafizyki / 242
Jedność teologii / 244
Dwa typy teologii / 251

Zakończenie / 255

Bilbliografia / 261
Indeks osobowy / 269

Summary / 273
Zusammenfassung / 277
NAZWA I FORMAT
OPIS
ROZMIAR

Przeczytaj fragment

Inni Klienci oglądali również

7,02 zł
9,00 zł

Skazany na Boga?

Niebezpieczna dla wiary - Zabójcza dla religijnych dogmatów - Prowokująca do myślenia - Bezkompromisowa - Wstrząsająca - Książka Skazany na Boga? - A w niej: Rzeczywiste źródła władzy Kościoła - Selekcja kapłanów czyli wielk...
21,60 zł
24,00 zł

Dzieci jednego Boga

Abp Stanisław Gądecki - metropolita poznański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, inicjator Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce, wieloletni konsultor Papieskiej Komisji ds. Religijnych Relacji z Żydami, wieloletni przewodniczący Kom...
8,91 zł
9,90 zł

Teologia a nauka – z nostalgią ale bez frustracji

Teologia a nauka – z nostalgią, ale bez frustracji ks. prof. Michała Hellera otwiera serię mini e-booków, której celem jest pokazanie rozmaitych związków między nauką i duchowością – od (pozornej) sprzeczności, przez tw...
16,17 zł
23,10 zł

Przestrzeń kobiety w chrześcijańskiej koncepcji Boga

Książka stanowi polemikę z feministyczną krytyką chrześcijaństwa. W obszarze dwudziestowiecznej teologii klasycznej (R. Guardini, H.U. von Balthasar, J. Ratzinger) Autorka podejmuje najczęściej poruszane w tekstach feministycznych elementy chrześcijań...
27,00 zł
30,00 zł

Św. Maria Magdalena w wierze, pobożności, teologii i sztuce - dawniej i dziś

Od 2010 roku środowisko teologów na Warmii podejmuje refleksję nad tematyką dotyczącą świętych – bohaterów chrześcijaństwa wschodniego i zachodniego, herosów wiary i moralności, symboli tradycji chrześcijańskiej w dziejach re...
20,21 zł
26,25 zł

Alvin Plantinga i spory o istnienie Boga

Dominacja empirycyzmu logicznego w połowie XX stulecia nie zapowiadała głębokiej zmiany, która miała nadejść w filozofii analitycznej. W 1980 roku, w jednym z artykułów w amerykańskim tygodniku „Times”, można było przeczytać: ...
37,80 zł
42,00 zł

Osiągnij to! Poznaj swoją wartość i zbuduj karierę w wieku 20 lat i później

Idealny poradnik dla kolejnego pokolenia kobiet, które będą rządzić światem – czy to z własnego biura w redakcji, z sali konferencyjnej czy rządowych gabinetów.– Valerie Jarrett, była urzędniczka rządowa na stanowisku:...
25,11 zł
27,90 zł

Bohaterki Boga. Nieznane historie kobiet, które wyszły z cienia krużganków i dotarły na krańce świata

Zdumiewająca, a jednak mało znana historia francuskich zakonnic, które w XIX wieku w imię swojej wiary i z zamiłowania do wyzwań opuściły klasztory i ruszyły w świat. W kornetach i z różańcami jako paszportami przepływały oceany, przemier...
19,50 zł
25,00 zł

Wiersz… i cała reszta. Rozważania o poezji i krytyce po 1989 roku

W książce tej próbuję zdać relację z przesunięć estetycznych i programowych w ostatnich trzech dekadach, uzupełniając obraz liryki zaangażowanej, opisanej przeze mnie we Wspólnym mianowniku (2020), o jego drugie skrzydło: neoliberalną, ce...

Recenzje

Nikt nie dodał jeszcze recenzji. Bądź pierwszy!