Socjologia edukacji
Kiedyś dziennikarz zapytał mnie: zajmuje się pan socjologią edukacji, czyli właściwie czym? Najprostsza odpowiedź jest taka, że związkiem edukacji i społeczeństwa. Ale co to w istocie znaczy?
Piotr Mikiewicz
Pojawienie się masowej edukacji jest nierozerwalnie związane z powstaniem nowoczesnego społeczeństwa. Przemiany i procesy zachodzące w systemie edukacji mają zatem konsekwencje dla całego społeczeństwa i dla samej socjologii. Socjologia edukacji stawia pytania o rolę, funkcje i działanie edukacji w szerszym systemie społecznym.
SOCJOLOGIA EDUKACJI Piotra Mikiewicza to pierwsze na gruncie polskim kompendium najważniejszych informacji na temat socjologii edukacji. Autor wydanego 2014 roku Kapitału społecznego i edukacji zgromadził rzetelny materiał dla studentów, specjalistów w dziedzinie oraz praktyków zajmujących się edukacją i wychowaniem. Jest to jednak przede wszystkim autorska prezentacja stanu wiedzy w dziedzinie i omówienie podstawowych problemów będących przedmiotem analiz socjologii edukacji. Dla czytelnika zajmującego się już tematyką społecznych uwarunkowań edukacji będzie to kompendium podsumowujące, dla osób dopiero wchodzących w zarysowane pole zainteresowań, będzie to dobry przewodnik po problematyce edukacji i jej socjologii.
Autor podejmuje wysiłek znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy kategorie analityczne stosowane w różnych podejściach teoretycznych na gruncie socjologii są przydatne dla analizy procesów kształcenia? Nie jest to zadanie łatwe, ponieważ wymaga orientacji zarówno w „klasycznej” socjologii, wcześniejszych i współczesnych teoriach socjologicznych oraz, w bardzo zróżnicowanej literaturze analizujących funkcjonowanie systemu kształcenia z uwzględnieniem założeń i kategorii analitycznych tych podejść teoretycznych. Jestem pod wrażeniem z jednej strony odwagi Autora podjęcia się tak trudnego zadania jak napisanie podręcznika o socjologicznych teoriach kształcenia jak i Jego kompetencji. Chcę podkreślić, że jest to w zasadzie pierwszy w Polsce tekst, który podejmuje taki wysiłek. „Socjologia wychowania” F. Znanieckiego, „Społeczeństwo i wychowanie” J. Chałasińskiego i „Socjologia wychowania w zarysie” S. Kowalskiego powstały bardzo dawno i koncertowały się bardziej na uwarunkowaniach procesów socjalizacji i wychowania niż działalności szkoły, chociaż jest ona w tych tekstach obecna. „Socjologia edukacji” R. Meigghana na skupia się bardziej na problemach, jakie występują w trakcie kształcenia, niż na podejściach teoretycznych. Inne pozycje, te, które wskakuje Autor tez mają nieco odmienny charakter. Książka stanowi przegląd najważniejszych teorii socjologicznych, które miały ogromny wpływ na badania edukacyjne. Jest to jej niewątpliwa zaleta jako podręcznika edukacyjnych teorii socjologicznych, który będzie z pewnością wykorzystywany przez studentów socjologii, pedagogiki oraz badaczy problemów generowanych przez system kształcenia.
prof. Marian Niezgoda,
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
