Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań

• Druk: 2016
• Autor: Anna Kacperczyk
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Autorka podejmuje tematykę coraz bardziej popularnej działalności sportowej, rekreacyjnej oraz hobbystycznej, jaką jest wspinanie. Opisywana wspólnota „ludzi gór” jest tu pretekstem do pokazania pewnych ogólnych zjawisk i procesów społecznych, możliwych do uchwycenia przy pomocy teorii światów społecznych. Książka ukazuje złożone procesy tworzenia się i podtrzymywania światów społecznych na przykładzie analizy konkretnego społecznego świata – świata wspinaczki. Równocześnie stanowi prezentację efektywnych metod badania światów społecznych. Autorka stosuje cały zestaw strategii analityczno-badawczych – od etnografii, przez autoetnografię, elementy metody biograficznej, analizy dyskursu, po netnografię – podporządkowanych metodologii teorii ugruntowanej, by jak najpełniej opisać społeczny świat wspinaczy. Książka, będąca zbliżeniem zarówno do świata wspinaczki, jak i do teorii światów społecznych, może zainteresować socjologów, antropologów, etnologów, pedagogów i badaczy społecznych, którzy kierują swoją uwagę na złożone i dynamiczne całości społeczne oraz sposoby ich poznawania. Interesujące treści mogą też w niej znaleźć dla siebie studenci tych dyscyplin, chcący zapoznać się z pewnym typem badań, usiłującym opisać światy społeczne, wykorzystując do tego celu różne podejścia badawcze. Pierwsza część pracy może także zainteresować samych wspinaczy, pozwalając im przyjrzeć się własnemu społecznemu światu z nieco innej perspektywy – oczami socjologa.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7969-715-1
• ISBN druku: 978-83-7969-714-4
• Liczba stron: 764

Pobierz spis treści»

PODZIĘKOWANIA  15

WSTĘP  17

Część PIERWSZA. „LUDZIE GÓR”. ANALIZA SPOŁECZNEGO ŚWIATA WSPINACZKI  25
WPROWADZENIE  27
1. CO TO JEST ŚWIAT SPOŁECZNY?   31
1.1. Podstawowe pojęcia  34
1.1.1. Działanie podstawowe  34
1.1.2. Technologia   36
1.1.3. Problem granic  37
1.1.4. Areny  40
1.1.5. Wartości  43
1.1.6. Tożsamość uczestnika  47
1.2. Wielość i dynamika społecznych światów  49
1.2.1. Segmentacja  49
1.2.2. Profesjonalizacja  51
1.2.3. Pączkowanie  53
1.2.4. Przecinanie się światów  54
1.2.5. Legitymizacja i zaświadczanie o autentyczności  55
1.3. Podsumowanie  56
2. DZIAŁANIE PODSTAWOWE  59
2.1. Na czym polega wspinanie?  60
2.1.1. Wspinanie, czyli co konkretnie?  63
2.1.2. Techniki wspinania  65
2.1.2.1. Chwytanie, stawanie i przechwyty  68
2.1.2.2. Wspinanie klasyczne  72
2.1.2.3. Technika sztucznych ułatwień  76
2.1.2.4. Wspinanie w lodzie  80
2.1.2.5. Przemieszczanie się w terenie śnieżnym  84
2.1.3. Asekuracja i autoasekuracja  87
2.1.3.1. Asekuracja „na wędkę”  90
2.1.3.2. Wspinanie z dolną asekuracją  92
2.1.3.3. Asekuracja na drogach ubezpieczonych  94
2.1.3.4. Wspinanie „na własnej” asekuracji  99
2.1.3.5. Asekuracja w trakcie zjazdu  102
2.1.3.6. Asekuracja lotna  104
2.1.3.7. Asekuracja bez użycia liny  105
2.1.3.8. Wspinanie samotne - autoasekuracja  109
2.1.3.9. Wspinanie „na żywca” - bez asekuracji  114
2.1.4. Odpadnięcia i loty  118
2.2. Odmiany działania podstawowego  123
2.2.1. Subświaty wspinania  127
2.2.2. „Gry, w które grają wspinacze”  129
2.3. Wspinanie jako zorganizowana praktyka społeczna  135
2.3.1. Alpinizm  136
2.3.2. Taternictwo  140
2.3.3. Sportowy wymiar wspinaczki  148
2.4. Podsumowanie  157
3. NORMATYWNE RAMY DZIAŁANIA  159
3.1. Wycenianie trudności działań wspinaczkowych  160
3.1.1. Początki wycen dróg alpejskich  162
3.1.2. Historyczne wyceny dróg tatrzańskich  165
3.1.3. Współczesne skale wycen  171
3.1.3.1. Skale trudności dróg skalnych  172
3.1.3.2. Wyceny problemów bulderowych  179
3.1.3.3. Skale lodowe, mikstowe i dry-toolowe  182
3.1.3.4. Wyceny trudności hakowych  188
3.1.4. Wycenianie jako proces społeczny  190
3.1.4.1. Uwarunkowania wycen  191
3.1.4.2. Konsekwencje wycen  199
3.1.4.3. „Kult cyfry”  204
3.2. Styl wspinania  210
3.2.1. Style działania w górach wysokich  212
3.2.2. W stronę wspinania klasycznego  213
3.2.2.1. Areny wokół stylu działania  216
3.2.2.2. „Gwałt na górze”  219
3.2.2.3. Style działania w skałach  221
3.2.2.4. Style wspinaczki klasycznej  229
3.2.2.5. Wspinanie nie dla stylu  234
3.2.3. Wspinanie jako działanie twórcze  236
3.2.3.1. Tworzenie czy destrukcja?  238
3.2.3.2. „By fear means”  243
3.3. Nagradzanie osiągnięć  247
3.3.1. Kontrowersje wokół nagród  252
3.3.2. Spontaniczne nagradzanie  255
3.3.3. Dewaluacja nagród - „Jedynka”  260
3.4. Etyka działań wspinaczkowych  273
3.4.1. Relacje z Innym  274
3.4.1.1. „Braterstwo liny”  278
3.4.1.2. Gdy obcy człowiek potrzebuje pomocy  290
3.4.1.3. (Nie)moralność na ośmiu tysiącach  303
3.4.1.4. Inni ludzie w skałach  310
3.4.2. Relacje z uogólnionym Innym  313
3.4.2.1. Relacjonowanie własnych dokonań  314
3.4.2.2. Mistyfikacje i oszustwa  316
3.4.2.3. Zdobywanie wiarygodności  321
3.4.3. Relacje z górą i drogą  326
3.4.4. Relacje z przyrodą gór i skał  328
3.4.5. Formalizacja reguł etycznych  332
3.5. Wartości wspinaczkowego świata  336
3.6. Podsumowanie  346
4. DZIAŁANIA TOWARZYSZĄCE  351
4.1. Działania kolektywne  352
4.1.1. Szkolenie adeptów  352
4.1.2. Rozwijanie technologii wspinaczkowej  362
4.1.2.1. Lina  363
4.1.2.2. Haki  365
4.1.2.3. Kości i mechaniki  369
4.1.2.4. Karabinki i ekspresy  377
4.1.2.5. Od czekana do ergonomicznej dziaby  380
4.1.2.6. Raki  386
4.1.2.7. Buty  393
4.1.2.8. Odzież  398
4.1.2.9. Sprzęt biwakowy i turystyczny  402
4.1.2.10. Sztuczne ścianki  405
4.1.3. Troska o przestrzeń działania  409
4.1.4. Samoorganizowanie się środowiska wspinaczkowego  415
4.1.5. Podtrzymywanie przestrzeni dyskursywnej  426
4.1.5.1. Pisanie o wspinaniu  428
4.1.5.2. Obrazowanie działań oraz przestrzeni działania  444
4.1.5.3. Filmowanie wspinania  458
4.1.5.4. Opowieści mówione i rozmowy o wspinaniu  464
4.1.5.5. Teoretyzowanie na temat wspinania  469
4.2. Działania indywidualne  495
4.2.1. Trening i praca nad ciałem  496
4.2.2. Podróżowanie  503
4.2.3. Finansowanie własnej działalności  506
4.2.4. Zdobywanie sprzętu  513
4.2.5. Dokumentowanie i prezentowanie działań wspinaczkowych  516
4.3. Podsumowanie  521
W NIOSKI KOŃCOWE  527

Część DRUGA. METODOLOGIA BADAŃ NAD ŚWIATAMI SPOŁECZNYMI  531
WPROWADZENIE  533
5. TEORIE ŚWIATÓW SPOŁECZNYCH  535
5.1. Odkrycie świata społecznego - Paul G. Cressey  536
5.2. Od grup odniesienia do światów społecznych - Tamotsu Shibutani . . 543
5.3. Płynność świata - Anselm L. Strauss  549
5.4. Światy sztuki - Howard S. Becker  555
5.5. Analiza sytuacyjna - Adele E. Clarke  563
5.6. Światy społeczne w ujęciu fenomenologicznym - Alfred Schutz  574
5.7. Podsumowanie  585
6. JAK BADAĆ ŚWIATY SPOŁECZNE?  591
6.1. Ontologiczny status świata społecznego  592
6.1.1. „Mój świat” - „światy wspinania” - „światy utracone”  595
6.1.2. „Inny świat”  597
6.1.3. Granice świata - granice badania  601
6.1.4. Społeczny świat jako pojęcie „uwrażliwiające”  606
6.2. Co badamy, gdy badamy świat społeczny?  609
6.2.1. Badanie działań  610
6.2.1.1. Badanie sytuacji działania  611
6.2.1.2. Badanie efektów działań  612
6.2.2. Badanie działających  613
6.2.2.1. Badanie osobistych doświadczeń  614
6.2.2.2. Badanie biografii  618
6.2.3. Badanie procesów kolektywnych  621
6.2.3.1. Badanie komunikacji  621
6.2.3.2. Badanie (auto)prezentacji  623
6.2.3.3. Rekonstrukcja historyczna  624
6.2.3.4. Badanie wizualizacji  626
6.3. Jak badamy? Strategie analityczno-badawcze  629
6.3.1. Etnografia  630
6.3.2. Autoetnografia  632
6.3.3. Metoda biograficzna  635
6.3.4. Netnografia 639
6.3.5. Analiza dyskursu  642
6.3.6. Analiza wizualna  650
6.4. Podsumowanie  652
7. NOTA METODOLOGICZNA  655
7.1. Założenia epistemologiczne  655
7.2. Źródła danych o świecie wspinaczki  659
7.3. Techniki otrzymywania materiałów  662
7.4. Problemy etyczne  668
7.5. Metodologia teorii ugruntowanej  672
7.5.1. Teoretyczne pobieranie próbek  673
7.5.2. Praca z danymi  675
7.6. Chronologia uczestnictwa 2007-2014  679
7.7. Podsumowanie  684
WNIOSKI KOŃCOWE  687

ZAKOŃCZENIE  689

SOCIAL WORLDS. THEORY, METHODS, EMPIRICAL RESEARCH. AN EXAMPLE OF THE SOCIAL WORLD OF CLIMBING (SUMMARY)  695

BIBLIOGRAFIA  705
Literatura socjologiczna  705
Literatura górska i publikacje wspinaczkowe  717
Wywiady ze wspinaczami opublikowane w mediach  740
Źródła prasowe i medialne  742
SPRAWA MALANPHULAN  742
SPRAWA GOLDEN LUNACY  743
SPRAWA ZIMOWEJ WYPRAWY NA BROAD PEAK  746
Źródła internetowe  750
PORTALE INTERNETOWE ORAZ SERWISY WSPINACZKOWE  750
CZASOPISMA ALPINISTYCZNE I WSPINACZKOWE ON-LINE  751
Filmy dokumentalne o wspinaniu  751
ANEKS  753
SPIS RYCIN  753
SPIS FOTOGRAFII  754
SPIS SCHEMATÓW  754
SPIS TABEL  755
REFERATY  755
PRELEKCJE I POKAZY SLAJDÓW  757
WYKŁADY NA TEMAT DZIAŁALNOŚCI GÓRSKIEJ I WSPINACZKOWEJ  759
NOTA O AUTORCE  763