System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom II. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji. Część 3
System Prawa Procesowego Cywilnego to wielotomowe dzieło pod redakcją naczelną prof. dra hab. Tadeusza Erecińskiego.
Prezentujemy Państwu kolejną publikację z tej serii, stanowiącą część 3 tomu II „POSTĘPOWANIE PROCESOWE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI”. W książce pod redakcją naukową prof. dra hab. Sławomira Cieślaka omówiono postępowania odrębne w procesie cywilnym, wprowadzone w celu zapewnienia szczególnej ochrony prawnej przy rozpoznawaniu niektórych spraw.
W rozdziale 1 przedstawiono zagadnienia ogólne dotyczące postępowań odrębnych, w tym ewolucję polskiego systemu procesu cywilnego, kryteria wyodrębniania poszczególnych procedur odrębnych oraz zachodzące między nimi relacje określane mianem powiązań wewnątrzsystemowych. W kolejnych rozdziałach omówiono:• postępowanie w sprawach małżeńskich• postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi• postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy• postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych• postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania• postępowanie w sprawach własności intelektualnej.W kolejnej części 4 tomu II przedstawione zostaną natomiast postępowania odrębne zaliczane do tzw. postępowań przyspieszonych w procesie cywilnym, utworzonych po to, by przyspieszyć rozpoznawanie niektórych sporów. Ochrona interesu zbiorowego i grupowego w sprawach cywilnych w szczególnych rodzajach procesu cywilnego została wyłączona do kolejnej części 5 tomu II, a europejskie postępowania w sporach transgranicznych, jakimi są europejskie postępowanie nakazowe oraz europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, zostaną zamieszczone w tomie VII Systemu PPC poświęconym międzynarodowemu i europejskiemu prawu procesowemu.________________________________________Najwyższy poziom merytoryczny i przejrzysty układ dzieła z pewnością sprawią, że publikacja będzie stanowić nieocenioną pomoc przede wszystkim dla prawników praktyków: sędziów, referendarzy sądowych, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, kuratorów sądowych.
Wykaz skrótów | str. 21
Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym | str. 31
Wprowadzenie | str. 39
Rozdział 1. Zagadnienia ogólne dotyczące postępowań odrębnych w procesie cywilnym | str. 41
Zagadnienia wprowadzające do struktury systemu procesowego cywilnego | str. 48
1.1. Uwagi wstępne | str. 48
1.2. Niejednolity charakter procesu cywilnego | str. 49
1.3. Kwalifikowanie przez organy procesowe sprawy do rozpoznania w postępowaniach odrębnych | str. 53
Struktura procesu cywilnego. System postępowań procesowych | str. 57
2.1. Uwagi wstępne | str. 57
2.2. Rozwój historyczny postępowań procesowych | str. 57
2.3. Podsumowanie analizy historyczno‑porównawczej składu systemu postępowań procesowych | str. 80
Powiązania wewnątrzsystemowe postępowań odrębnych w procesie cywilnym | str. 90
3.1. Uwagi wstępne | str. 90
3.2. Wypadki powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniami procesowymi | str. 97
3.2.1. Uwaga wprowadzająca | str. 97
3.2.2. Powiązania procesu w sprawach małżeńskich ze zwykłym postępowaniem procesowym | str. 98
3.2.3. Powiązania procesu o rozwód i separację z postępowaniem mediacyjnym prowadzonym w celu pojednania małżonków i ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny i alimentów (art. 436 oraz art. 4452 k.p.c.) | str. 101
3.2.4. Powiązania procesu o ustalenie ojcostwa (postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi) ze zwykłym postępowaniem procesowym o roszczenia majątkowe związane z ustaleniem ojcostwa (art. 143 zdanie pierwsze k.r.o.) | str. 102
3.2.5. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem w sprawach o naruszenie posiadania (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 478 k.p.c.) | str. 103
3.2.6. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem w sprawach własności intelektualnej (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 47989 k.p.c.) | str. 104
3.2.7. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 106
3.2.8. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 107
3.2.9. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem uproszczonym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 5051 § 1 i 2 k.p.c.) | str. 108
3.2.10. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 110
3.2.11. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 112
3.2.12. Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499 § 1 k.p.c.) | str. 113
3.2.13. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z postępowaniem w sprawach własności intelektualnej (art. 476 § 1 oraz art. 47989 k.p.c.) | str. 116
3.2.14. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 476 § 1 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 117
3.2.15. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 476 § 1 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 118
3.2.16. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z postępowaniem uproszczonym (art. 476 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 120
3.2.17. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 476 § 1 oraz art. 50515 k.p.c.) | str. 126
3.2.18. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 476 § 1 oraz art. 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499 § 1 k.p.c.) | str. 127
3.2.19. Powiązania postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych z postępowaniem uproszczonym (art. 4778 § 2 pkt 1–3 oraz art. 5051 § 2 pkt 4 in fine k.p.c.) | str. 129
3.2.20. Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 47989 oraz 4801 § 1 k.p.c.) | str. 131
3.2.21. Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 47989 oraz 4801 § 1 k.p.c.) | str. 133
3.2.22. Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 47989 oraz 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499
§ 1 k.p.c.) | str. 134
3.2.23. Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 47989 k.p.c. oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 134
3.2.24. Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 47989 k.p.c. oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 136
3.2.25. Powiązania zwykłego postępowania nakazowego ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 w zw. z art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 137
3.2.26. Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z postępowaniem uproszczonym (art. 4801 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 139
3.2.27. Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c.) | str. 141
3.2.28. Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 142
3.2.29. Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 4801 § 1 w zw. z art. 50528 § 2 pkt 1 k.p.c.) | str. 143
3.2.30. Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z postępowaniem uproszczonym (art. 4801 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 144
3.2.31. Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 145
3.2.32. Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 148
3.2.33. Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 4801 § 1 w zw. z art. 50528 § 2 pkt 1 k.p.c.) | str. 149
3.2.34. Powiązania postępowania uproszczonego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 5051 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c.) | str. 150
3.2.35. Powiązania postępowania uproszczonego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 5051 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 151
3.2.36. Powiązania postępowania uproszczonego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 5051 oraz 50528 w zw. z art. 4801 § 1 i art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 153
3.2.37. Powiązania europejskiego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 154
3.2.38. Powiązania europejskiego postępowania nakazowego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 oraz art. 50528 w zw. z art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 156
3.2.39. Powiązania europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 oraz art. 50528 w zw. z art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 157
3.2.40. Powiązania postępowań procesowych z postępowaniem pojednawczym, mediacyjnym oraz grupowym | str. 157
3.2.40.1. Powiązania procesu z postępowaniem pojednawczym | str. 158
3.2.40.2. Powiązania procesu z postępowaniem mediacyjnym | str. 158
3.2.40.3. Powiązania procesu (indywidualnego) z postępowaniem grupowym | str. 160
Podsumowanie | str. 164
4.1. Ocena struktury systemu postępowań procesowych | str. 164
4.2. Cel tworzenia procedur odrębnych | str. 165
4.3. Aksjologiczne założenia dotyczące warunków tworzenia procedur
odrębnych | str. 166
4.4. Propozycja optymalnego składu systemu postępowań procesowych | str. 168
4.5. Wnioski z analizy powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniami procesowymi | str. 176
Rozdział 2. Postępowanie w sprawach małżeńskich | str. 183
Analiza historycznoprawna postępowania w sprawach małżeńskich | str. 195
1.1. Uwagi ogólne | str. 195
1.2. Załatwianie spraw małżeńskich w okresie rozbiorów i w dwudziestoleciu międzywojennym | str. 195
1.3. Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa małżeńskiego z 1945 r. | str. 208
1.4. Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1950 r. | str. 210
1.5. Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1964 r. | str. 213
1.6. Zmiany w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich | str. 213
1.7. Podsumowanie | str. 218
Analiza prawnoporównawcza postępowania w sprawach małżeńskich | str. 219
2.1. Uwagi ogólne | str. 219
2.2. Niemcy | str. 220
2.3. Austria | str. 226
2.4. Francja | str. 229
2.5. Szwajcaria | str. 232
2.6. Podsumowanie | str. 236
Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach małżeńskich | str. 236
Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich | str. 243
4.1. Uwagi ogólne | str. 243
4.2. Jurysdykcja krajowa w państwach członkowskich Unii Europejskiej | str. 243
4.2.1. Źródła prawa | str. 243
4.2.2. Zakres przedmiotowy zastosowania rozporządzenia 2019/1111 | str. 248
4.2.3. Podstawy jurysdykcji krajowej ogólnej | str. 256
4.2.4. Pozostałe podstawy jurysdykcji krajowej | str. 267
4.2.4.1. Podstawa jurysdykcji krajowej dla pozwu wzajemnego | str. 267
4.2.4.2. Subsydiarna podstawa jurysdykcji krajowej dla spraw o rozwód | str. 268
4.2.4.3. Podstawa jurysdykcji krajowej wyłącznej | str. 270
4.2.4.4. Podstawa jurysdykcji krajowej wynikająca z prawa wewnętrznego państw członkowskich | str. 271
4.2.5. Badanie jurysdykcji krajowej przez sąd | str. 272
4.3. Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich dotycząca państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z którymi Rzeczpospolita Polska ma zawarte umowy międzynarodowe dotyczące jurysdykcji krajowej | str. 280
4.4. Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich dotycząca państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z którymi Rzeczpospolita Polska nie ma zawartych umów międzynarodowych dotyczących jurysdykcji krajowej | str. 282
Zakres przedmiotowy spraw rozpoznawanych w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 285
5.1. Uwagi ogólne | str. 285
5.2. Sprawy o rozwód oraz o separację na żądanie jednego z małżonków | str. 286
5.3. Sprawy o unieważnienie małżeństwa | str. 289
5.4. Sprawy o ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa | str. 293
Podmioty w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 300
6.1. Sąd | str. 300
6.1.1. Właściwość rzeczowa sądu | str. 300
6.1.2. Właściwość miejscowa sądu | str. 301
6.1.3. Skład sądu orzekającego | str. 307
6.2. Strony | str. 310
6.2.1. Małżonkowie | str. 310
6.2.2. Zstępni małżonków | str. 317
6.2.3. Kurator procesowy | str. 320
6.2.3.1. Kurator dla małżonka, którego miejsce pobytu nie jest znane | str. 320
6.2.3.2. Kurator, przeciwko któremu ma być wytoczone powództwo o unieważnienie małżeństwa lub o ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa po śmierci jednego z małżonków albo obojga małżonków | str. 325
6.2.3.3. Kurator ustanowiony w miejsce zmarłego małżonka albo w miejsce obojga zmarłych małżonków jako strony pozwanej w toku procesu o unieważnienie małżeństwa | str. 329
6.3. Interwenient uboczny | str. 331
6.4. Prokurator. Rzecznik Praw Obywatelskich | str. 335
6.5. Odrębności w regulacjach ogólnych o procesie w odniesieniu do przepisów dotyczących załatwiania spraw w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 339
6.5.1. Odrębności co do zasad procesowych | str. 339
6.5.2. Odrębności co do dopuszczalności wniosku o przywrócenie terminu do złożenia środka zaskarżenia | str. 346
6.5.3. Odrębności co do dopuszczalności skargi kasacyjnej | str. 349
6.5.4. Odrębności co do dopuszczalności wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania sądowego | str. 351
Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich w porównaniu z przepisami ogólnymi o procesie | str. 360
7.1. Odrębności co do reprezentacji stron w procesie dotyczące rodzaju pełnomocnictwa procesowego oraz zakresu podmiotowego osób upoważnionych do zastępstwa strony | str. 360
7.2. Odrębności dotyczące przebiegu posiedzeń sądowych | str. 365
7.2.1. Odrębności dotyczące jawności posiedzeń sądowych | str. 365
7.2.2. Odrębności dotyczące sporządzania protokołów posiedzeń sądu wyznaczonych celem przeprowadzenia rozprawy | str. 369
7.2.3. Odrębności dotyczące skutków procesowych niestawiennictwa stron na posiedzenie wyznaczone celem przeprowadzenia rozprawy | str. 371
7.3. Odrębności dotyczące przebiegu postępowania dowodowego | str. 383
7.3.1. Odrębności dotyczące skutków procesowych czynności dyspozytywnych uznania powództwa oraz przyznania okoliczności faktycznych | str. 383
7.3.2. Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z zeznań świadków | str. 385
7.3.3. Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z przesłuchania stron | str. 391
7.3.4. Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z wywiadu środowiskowego | str. 398
7.3.5. Odrębności co do skutków prawnych wyroków w sprawach małżeńskich | str. 403
Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich o rozwód i separację oraz w innych sprawach małżeńskich | str. 410
8.1. Odrębności co do dopuszczalności wytoczenia powództwa wzajemnego w sprawach o rozwód i separację oraz wszczęcia w czasie trwania procesu o rozwód i separację innej sprawy o rozwód i separację | str. 410
8.2. Odrębności co do dopuszczalności zawieszenia postępowania w sprawach o rozwód i separację oraz umorzenia postępowania w takich sprawach | str. 417
8.2.1. Odrębności co do zawieszenia postępowania w sprawach o rozwód | str. 417
8.2.2. Odrębności dotyczące umorzenia postępowania w sprawach o rozwód i separację | str. 422
8.2.3. Odrębności dotyczące zawieszenia i umorzenia postępowania w sprawach o unieważnienie małżeństwa | str. 428
8.3. Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego w sprawach o rozwód i separację | str. 430
8.3.1. Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego ze względu na cel postępowania dowodowego w sprawach małżeńskich o rozwód i separację oraz uznanie powództwa w takich sprawach | str. 430
8.3.2. Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego ze względu na możliwość ograniczenia dowodu z przesłuchania stron | str. 435
Odrębności dotyczące powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniem w sprawach małżeńskich i postępowaniem mediacyjnym | str. 442
Odrębności dotyczące powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniem w sprawach małżeńskich i procesem o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty między małżonkami albo między nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód, separację oraz unieważnienie małżeństwa oraz postępowaniem nieprocesowym dotyczącym władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron lub o ustalenie kontaktów z nimi | str. 454
Odrębności co do odpowiedniego zastosowania przepisów regulujących postępowanie w sprawach małżeńskich w procesie o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami | str. 460
Rozdział 3. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 466
Analiza historycznoprawna postępowania w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 474
1.1. Uwagi ogólne | str. 474
1.2. Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w okresie rozbiorów i w dwudziestoleciu międzywojennym | str. 475
1.3. Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1946 r. | str. 480
1.4. Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1950 r. | str. 487
1.5. Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1964 r. | str. 491
1.6. Zmiany w regulacjach postępowania ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 495
Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach ze stosunków między rodzicami i dziećmi | str. 501
Zakres przedmiotowy spraw rozpoznawanych w postępowaniu w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 506
3.1. Uwagi ogólne | str. 506
3.2. Sprawy o ustalenie macierzyństwa | str. 507
3.2.1. Charakter prawny spraw o ustalenie macierzyństwa | str. 507
3.2.2. Podstawy ustalenia macierzyństwa | str. 509
3.2.3. Legitymacje procesowe czynne i bierne w sprawie o ustalenie macierzyństwa | str. 511
3.2.4. Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o ustalenie macierzyństwa albo jego niedopuszczalności | str. 514
3.2.4.1. Dopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 514
3.2.4.2. Dopuszczalność powództwa dziecka albo prokuratora o ustalenie macierzyństwa po osiągnięciu pełnoletności przez dziecko | str. 515
3.2.4.3. Dopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa po śmierci matki | str. 515
3.2.4.4. Niedopuszczalność powództwa matki o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka pełnoletniego | str. 516
3.2.4.4. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego | str. 517
3.2.4.5. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka przysposobionego | str. 518
3.2.5. Charakter prawny wyroku ustalającego macierzyństwo | str. 519
3.3. Sprawy o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 520
3.3.1. Charakter prawny spraw o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 520
3.3.2. Podstawy zaprzeczenia macierzyństwa | str. 521
3.3.3. Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 522
3.3.4. Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa albo jego niedopuszczalności | str. 524
3.3.4.1. Dopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa ze względu na termin do jego wytoczenia | str. 524
3.3.4.2. Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego oraz dziecka przysposobionego anonimowo | str. 530
3.3.4.3. Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 530
3.3.5. Charakter prawny wyroku zaprzeczającego macierzyństwo | str. 531
3.4. Sprawy o ustalenie ojcostwa | str. 534
3.4.1. Charakter prawny spraw o ustalenie ojcostwa | str. 534
3.4.2. Podstawy ustalenia ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego | str. 535
3.4.3. Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o ustalenie ojcostwa | str. 536
3.4.4. Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o ustalenie ojcostwa albo jego niedopuszczalności | str. 545
3.4.4.1. Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do niepełnoletniego dziecka | str. 545
3.4.4.2. Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego w sposób
pełny | str. 548
3.4.4.3. Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa po śmierci domniemanego ojca | str. 549
3.4.4.4. Dopuszczalność kontynuowania procesu o ustalenie ojcostwa po śmierci strony | str. 550
3.4.4.5. Niedopuszczalność ustalenia ojcostwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego | str. 551
3.4.4.6. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do pełnoletniego dziecka | str. 553
3.4.4.7. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego całkowicie | str. 554
3.4.4.8. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 554
3.4.5. Charakter prawny wyroku ustalającego ojcostwo | str. 555
3.5. Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa | str. 556
3.5.1. Charakter spraw o zaprzeczenie ojcostwa | str. 556
3.5.2. Podstawy zaprzeczenia ojcostwa | str. 557
3.5.3. Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa | str. 558
3.5.4. Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o zaprzeczenie ojcostwa albo jego niedopuszczalności | str. 561
3.5.4.1. Dopuszczalność powództwa o zaprzeczenie ojcostwa ze względu na termin do jego wytoczenia | str. 561
3.5.4.2. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka poczętego z zastosowaniem metod medycznie wspomaganej prokreacji | str. 568
3.5.4.3. Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka zmarłego oraz kontynuowania procesu o zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka | str. 569
3.5.4.3. Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego całkowicie | str. 570
3.5.5. Charakter prawny wyroku zaprzeczającego ojcostwo | str. 570
3.6. Sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 571
3.6.1. Charakter prawny spraw o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 571
3.6.2. Podstawy rozwiązania stosunku przysposobienia | str. 573
3.6.3. Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawach o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 578
3.6.4. Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia albo jego niedopuszczalności | str. 580
3.6.4.1. Dopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadku śmierci przysposabiającego w toku procesu | str. 580
3.6.4.2. Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia całkowitego | str. 581
3.6.4.3. Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadkach śmierci przysposobionego albo przysposabiającego przed wszczęciem procesu | str. 582
3.6.4.4. Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadku śmierci przysposobionego w toku procesu | str. 584
3.6.5. Charakter prawny wyroku rozwiązującego stosunek przysposobienia | str. 584
3.6.6. Rozstrzygnięcia dodatkowe w wyroku rozwiązującym przysposobienie | str. 586
Odrębności w regulacjach ogólnych o procesie w odniesieniu do przepisów dotyczących załatwiania spraw w postępowaniu ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 588
4.1. Odrębności co do właściwości rzeczowej sądu | str. 588
4.2. Odrębności co do właściwości miejscowej sądu | str. 589
4.3. Odrębności co do składu sądu orzekającego w sprawach o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz rozwiązanie stosunku
przysposobienia | str. 593
4.4. Odrębności co do reprezentacji stron w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka | str. 595
4.5. Odrębności co do ustanowienia w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia kuratora dla pozwanego, którego miejsce zamieszkania lub pobytu nie jest znane | str. 597
Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach ze stosunku między rodzicami a dziećmi w porównaniu z przepisami ogólnymi o procesie | str. 598
5.1. Odrębności co do zdolności procesowej matki dziecka i ojca dziecka w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 598
5.2. Odrębności co do dopuszczalności wytoczenia powództwa wzajemnego w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz co do wszczęcia w czasie trwania takich spraw innej sprawy o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 600
5.3. Odrębności co do skutków procesowych nieusprawiedliwionego niestawiennictwa jednej ze stron na posiedzenie wyznaczone celem przeprowadzenia rozprawy w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 604
5.4. Odrębności co do dopuszczalności umorzenia oraz zawieszenia postępowania w przypadku śmierci strony w toku procesu | str. 607
5.5. Odrębności co do możliwości przystąpienia interwenienta ubocznego do spraw o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa | str. 611
5.6. Odrębności co do udziału prokuratora w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 613
5.6.1. Odrębności co do formy wzięcia przez prokuratora udziału w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka albo ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, albo o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 613
5.6.2. Odrębności co do zawiadamiania prokuratora o terminach rozpraw oraz doręczenia mu odpisu pozwu w sprawach o zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 620
5.7. Odrębności co do odpowiedniego zastosowania przepisów postępowania w sprawach małżeńskich w postępowaniu w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 624
Rozdział 4. Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 628
Status organizacyjny sądów pracy | str. 633
1.1. Pojęcie sądu | str. 633
1.2. Historia sądownictwa pracy | str. 633
1.3. Stan obecny | str. 635
Postępowanie przed sądami pracy – uwagi wstępne | str. 637
2.1. Wprowadzenie | str. 637
2.2. Zasady postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 638
2.2.1. Uwagi ogólne | str. 638
2.2.2. Zasada dyspozycyjności | str. 638
2.2.3. Zasada kontradyktoryjności | str. 640
2.2.4. Zasada równości stron | str. 641
2.2.5. Zasada formalizmu procesowego | str. 644
2.2.6. Zasada szybkości postępowania | str. 644
2.2.7. Zasada ugodowego załatwiania sporów | str. 646
2.3. Pojęcie sprawy z zakresu prawa pracy | str. 646
2.3.1. Uwagi ogólne | str. 646
2.3.2. Sprawy o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane | str. 648
2.3.3. Sprawy o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy (art. 476 § 1 pkt 11 k.p.c.) | str. 652
2.3.4. Sprawy o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy | str. 653
2.3.5. Sprawy o odszkodowania dochodzone od pracodawcy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych | str. 654
2.3.6. Sprawy nienależące do spraw z zakresu prawa pracy | str. 655
Właściwość sądu pracy | str. 656
3.1. Uwagi ogólne | str. 656
3.2. Właściwość rzeczowa sądów pracy | str. 656
3.2.1. Wprowadzenie | str. 656
3.2.2. Pojęcie spraw niemajątkowych | str. 659
3.2.3. Pojęcie spraw majątkowych | str. 660
3.2.4. Oznaczenie wartości przedmiotu sporu | str. 662
3.3. Właściwość miejscowa sądów pracy | str. 663
3.4. Właściwość funkcjonalna sądów pracy | str. 665
3.5. Właściwość celowościowa | str. 667
3.6. Właściwość z art. 441 i 442 k.p.c. | str. 669
3.7. Niewłaściwość sądu i jej skutki | str. 672
Uczestnicy postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ich pełnomocnicy | str. 676
4.1. Pracownik | str. 676
4.1.1. Uwagi ogólne | str. 676
4.1.2. Zdolność sądowa i procesowa pracownika | str. 682
4.2. Pracodawca | str. 685
4.2.1. Pojęcie pracodawcy | str. 685
4.2.2. Zdolność sądowa i procesowa pracodawcy | str. 689
4.3. Inspektor pracy | str. 690
4.4. Organizacje pozarządowe | str. 694
4.5. Kurator | str. 699
4.6. Pełnomocnicy procesowi | str. 700
4.6.1. Pełnomocnicy pracownika | str. 700
4.6.2. Pełnomocnicy pracodawcy | str. 707
Przebieg postępowania przed sądami pracy | str. 710
5.1. Uwagi ogólne | str. 710
5.2. Wszczęcie postępowania przed sądem pracy | str. 710
5.2.1. Wniesienie pozwu | str. 710
5.2.2. Wstępne badanie sprawy | str. 711
5.2.3. Odrzucenie pozwu | str. 712
5.2.4. Badanie istnienia braków formalnych | str. 714
5.2.5. Przekazanie sprawy wydziałowi właściwemu do jej rozpoznania | str. 715
5.2.6. Oznaczenie pozwanego pracodawcy i przekształcenia podmiotowe procesu | str. 716
5.2.7. Termin rozprawy | str. 721
5.2.8. Stosowanie przepisów o innych postępowaniach odrębnych | str. 722
5.2.9. Powództwo wzajemne | str. 723
5.2.10. Zawieszenie postępowania | str. 724
5.3. Postępowanie dowodowe | str. 727
5.3.1. Uwagi ogólne | str. 727
5.3.2. Ograniczenia dowodowe | str. 727
Orzekanie w sprawach z zakresu prawa pracy i środki zaskarżania orzeczeń | str. 730
6.1. Zasady orzekania w procesie cywilnym | str. 730
6.1.1. Uwagi ogólne | str. 730
6.1.2. Pojęcie zasad orzekania | str. 730
6.1.3. Zasady odnoszące się do przedmiotu i podmiotów orzekania | str. 732
6.1.3.1. Wprowadzenie | str. 732
6.1.3.2. Zasada orzekania tylko na wniosek strony | str. 732
6.1.3.3. Zasada związania sądu granicami dochodzonej ochrony prawnej | str. 733
6.1.3.4. Zakaz orzekania ponad żądanie | str. 744
6.1.4. Zasady dotyczące czasu i podstaw orzekania | str. 746
6.1.4.1. Zasada aktualności | str. 746
6.1.4.2. Zasada związania sądu podstawą faktyczną powództwa | str. 747
6.1.5. Szczególne kompetencje sądu podczas orzekania | str. 751
6.2. Rodzaje wyroków wydawanych przez sądy pracy | str. 757
6.3. Szczególne zagadnienia wyrokowania w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 761
6.3.1. Wyrok ustalający istnienie stosunku pracy | str. 761
6.3.2. Orzeczenie wydawane na podstawie art. 4771b k.p.c. | str. 765
6.3.3. Związanie sądu pracy ustaleniami wyroku karnego lub decyzją administracyjną | str. 767
6.3.4. Nakazy zapłaty | str. 768
6.3.5. Natychmiastowa wykonalność wyroków | str. 769
6.3.6. Powaga rzeczy osądzonej | str. 771
Środki zaskarżenia w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 774
7.1. Zwyczajne środki zaskarżenia | str. 774
7.2. Nadzwyczajne środki zaskarżenia | str. 775
Koszty procesu w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 777
8.1. Uwagi ogólne o kosztach procesu | str. 777
Rozdział 5. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 781
Wprowadzenie | str. 784
Podmioty postępowania odrębnego w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych | str. 785
2.1. Sąd | str. 785
2.1.1. Uwagi ogólne | str. 785
2.1.2. Właściwość rzeczowa | str. 785
2.1.3. Właściwość miejscowa | str. 786
2.1.4. Właściwość celowościowa | str. 787
2.2. Uczestnicy postępowania | str. 787
2.2.1. Uwagi ogólne | str. 787
2.2.2. Ubezpieczony | str. 791
2.2.3. Płatnik składek | str. 798
2.2.4. Inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona
decyzja | str. 799
2.2.5. Organ rentowy | str. 807
2.2.6. Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności | str. 811
2.2.7. Zainteresowany | str. 811
Zdolność sądowa i procesowa w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 825
Przedmiot postępowania | str. 827
4.1. Uwagi ogólne | str. 827
4.2. Sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych w ujęciu materialnym | str. 828
4.3. Sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych w ujęciu procesowym | str. 831
4.4. Przedmiot postępowania przed sądami ubezpieczeń społecznych | str. 834
Przebieg postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 835
5.1. Uwagi ogólne | str. 835
5.2. Zasady postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń | str. 836
5.2.1. Wprowadzenie | str. 836
5.2.2. Zasada równości stron | str. 837
5.2.3. Zasada kontradyktoryjności | str. 839
5.2.4. Zasada dyspozycyjności | str. 840
5.2.5. Zasada ograniczonego formalizmu | str. 841
5.2.6. Zasada szybkości postępowania | str. 842
5.3. Wszczęcie postępowania | str. 842
5.3.1. Uwagi ogólne | str. 842
5.3.2. Odwołanie | str. 843
5.4. Przebieg postępowania | str. 848
5.4.1. Uwagi ogólne | str. 848
5.4.2. Dowodzenie | str. 849
5.4.3. Orzekanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 851
5.4.4. Środki zaskarżenia | str. 862
5.4.5. Koszty postępowania | str. 864
Rozdział 6. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania | str. 867
Pojęcie sprawy o naruszenie posiadania | str. 869
1.1. Pojęcie posiadania | str. 869
1.2. Pojęcie sprawy o naruszenie posiadania | str. 870
Zasady ochrony posesoryjnej | str. 870
Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu | str. 872
Legitymacja procesowa | str. 873
4.1. Legitymacja czynna | str. 873
4.2. Legitymacja bierna | str. 875
4.3. Interwencja w procesie | str. 876
Przebieg postępowania | str. 877
5.1. Termin do wytoczenia powództwa | str. 877
5.2. Zakres postępowania dowodowego | str. 877
5.3. Możliwość stosowania art. 5 k.c. | str. 878
5.4. Badanie prawa do rzeczy | str. 880
5.5. Wpływ istnienia prawomocnego orzeczenia sądu na bieg procesu | str. 883
5.6. Niedopuszczalność powództwa wzajemnego | str. 884
5.7. Niedopuszczalność kumulacji roszczeń | str. 885
5.8. Wątpliwości co do stosowania art. 192 pkt 3 k.p.c. | str. 885
Orzekanie w sprawach o przywrócenie posiadania | str. 887
Rektyfikacja orzeczeń w sprawach o naruszenie posiadania | str. 890
Środki zaskarżenia | str. 891
Ocena regulacji | str. 892
Rozdział 7. Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej | str. 893
Uwagi ogólne | str. 899
1.1. Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach własności
intelektualnej | str. 899
1.2. Obligatoryjny charakter postępowania | str. 901
1.3. Przedmiot regulacji | str. 903
1.4. Inne przepisy dotyczące postępowania w sprawach własności
intelektualnej | str. 906
1.5. Pojęcie sprawy własności intelektualnej | str. 907
1.5.1. Uwagi ogólne | str. 907
1.5.2. Sprawy o naruszenie | str. 909
1.6. Relacja do innych postępowań odrębnych | str. 910
1.7. Jurysdykcja sądów polskich | str. 915
1.8. Właściwość sądu | str. 916
1.9. Przekazanie sprawy innemu sądowi | str. 921
1.10. Koszty sądowe i komornicze | str. 925
1.10.1. Opłaty sądowe – kwestie ogólne | str. 925
1.10.2. Opłaty od wniosków przewidzianych w art. 47997
oraz 479113 k.p.c. | str. 928
1.10.3. Opłaty egzekucyjne i koszty komornicze | str. 928
1.11. Przymus adwokacko-radowski | str. 930
1.12. Posiedzenie przygotowawcze | str. 933
1.13. Szczególne środki procesowe (środki pomocnicze) | str. 933
1.13.1. Katalog szczególnych środków procesowych | str. 933
1.13.2. Zasada proporcjonalności | str. 935
1.14. Możliwość zasądzenia odpowiedniej sumy | str. 936
Zabezpieczenie środka dowodowego | str. 940
2.1. Charakter instytucji zabezpieczenia środka dowodowego | str. 940
2.2. Przesłanki udzielenia zabezpieczenia środka dowodowego
(art. 47998 k.p.c.) | str. 955
2.3. Zajęcie środków dowodowych | str. 963
2.4. Nadużycie instytucji zabezpieczenia środka dowodowego | str. 966
2.5. Legitymacja czynna i bierna w postępowaniu w przedmiocie zabezpieczenia środka dowodowego | str. 967
2.6. Postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia środka dowodowego | str. 971
Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego | str. 977
3.1. Charakter wyjawienia lub wydania środka dowodowego | str. 977
3.2. Zakres zastosowania, legitymacja czynna i bierna, przebieg postępowania | str. 979
3.3. Wykonanie postanowienia | str. 982
Wezwanie do udzielenia informacji | str. 983
4.1. Charakter i przedmiot wezwania | str. 983
4.2. Termin na złożenie wniosku | str. 988
4.3. Uczestnicy postępowania | str. 990
4.3.1. Uwagi ogólne | str. 990
4.3.2. Obowiązany inny niż naruszający | str. 993
4.3.3. Zakres przedmiotowy wezwania do udzielenia informacji | str. 995
4.3.4. Wniosek przeciwko bankowi oraz spółdzielczej kasie oszczędnościowo‑kredytowej | str. 996
4.4. Opłata sądowa | str. 999
4.5. Wymagania formalne wniosku | str. 999
4.6. Odpowiedź na wniosek | str. 1000
4.7. Rodzaj posiedzenia | str. 1002
4.8. Orzekanie | str. 1003
4.9. Zaskarżanie | str. 1006
4.10. Wykonanie postanowienia | str. 1010
4.11. Wyjaśnienie udzielonych informacji | str. 1012
4.12. Zwrot kosztów i wydatków poniesionych w związku z udzieleniem informacji | str. 1014
4.13. Roszczenia odszkodowawcze | str. 1020
Powództwa szczególne | str. 1025
5.1. Uwagi wstępne | str. 1025
5.2. Zastosowanie przepisów Prawa własności przemysłowej | str. 1026
5.3. Powództwo wzajemne | str. 1028
5.3.1. Uwagi wstępne | str. 1028
5.3.2. Dopuszczalność powództwa wzajemnego | str. 1030
5.3.3. Warunki i reguły wnoszenia powództwa wzajemnego | str. 1031
5.3.4. Związanie podstawą prawną wskazaną przez powoda wzajemnego | str. 1033
5.3.5. Zawieszenie postępowania i odrzucenie pozwu wzajemnego | str. 1036
5.3.5.1. Uwagi wstępne | str. 1036
5.3.5.2. Zawieszenie postępowania ze względu na postępowanie przed Urzędem Patentowym | str. 1036
5.3.5.3. Zawieszenie postępowania ze względu na inne postępowanie cywilne | str. 1042
5.3.6. Odrzucenie pozwu wzajemnego | str. 1047
5.3.7. Wpis do rejestru, rozszerzona skuteczność wyroku | str. 1049
5.4. Powództwo o ustalenie | str. 1052
Skorowidz | str. 1063
O Autorach | str. 1075
