Szkoła - segregacje - nierówności

• Druk: Warszawa, 2008
• Autor: Roman Dolata
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rozprawa habilitacyjna z pogranicza pedagogiki i socjologii.

Główne pytanie badawcze tej pracy dotyczy związku między poziomem segregacji społecznych w oświacie a nasileniem nierówności edukacyjnych. Procesy segregacji są istotnym mechanizmem społecznego konstruowania nierówności edukacyjnych - oto kluczowa hipoteza ukierunkowująca to studium empiryczne.

W analizach uwaga zostanie skoncentrowana na z założenia powszechnym i jednolitym segmencie oświaty, czyli szkołach podstawowych i gimnazjach. Przedmiotem specjalnej troski poznawczej będzie gimnazjum - efekt reformy ustroju szkolnego roku 1999.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1814-3
• ISBN druku: 978-83-235-0434-4
• Liczba stron: 312

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie – pojęciowe i teoretyczne ramy analiz       9

	Podstawowe pojęcia i ich teoretyczny kontekst       10
		Międzypokoleniowa ruchliwość społeczna a nierówności społeczne w edukacji       10
		Pojęcia nierówności edukacyjnych i segregacji społecznych w oświacie       14
	Najważniejsze teorie nierówności edukacyjnych       23
		Podejście biologiczne – dziedziczenie genetyczne jako mechanizm wyjaśniający nierówności edukacyjne       23
		Podejście socjologiczne – procesy społeczne jako mechanizm powstawania nierówności edukacyjnych       39
		Podejście psychologiczne – procesy psychiczne jako mechanizm powstawania nierówności edukacyjnych       46
	Wykorzystane zbiory danych       48

Rozdział 1. Poziom nierówności edukacyjnych w polskiej oświacie       53

	Pytania wstępne, czyli kontekst analizy nierówności edukacyjnych w Polsce       55
		Rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa polskiego       55
		Międzypokoleniowa ruchliwość społeczna       60
		Poziom upowszechnienia edukacji w Polsce       60
		Wykształcenie jako czynnik alokacji w strukturze społecznej       66
	Nierówności edukacyjne w Polsce       68
		Nierówności edukacyjne związane z SES rodziców ucznia       69
		Nierówności edukacyjne powiązane z lokalizacją szkoły       82

Rozdział 2. Poziom segregacji społecznych w polskiej oświacie       97

	Segregacje społeczne w oświacie ze względu na SES       98
		Segregacje społeczne ze względu na SES w szkole podstawowej       98
		Segregacje społeczne ze względu na SES w gimnazjach       99
		Segregacje społeczne ze względu na SES w perspektywie porównawczej       113
	Segregacje społeczne w gimnazjum ze względu na uprzednie osiągnięcia szkolne uczniów       123
		Segregacje społeczne ze względu na uprzednie osiągnięcia w ujęciu dynamicznym       125
	        Nasilenie i uwarunkowania segregacji wewnątrzszkolnych w gimnazjach       136

Rozdział 3. Poziom segregacji społecznych w systemach oświatowych a nasilenie nierówności edukacyjnych       146

	Poziom segregacji społecznych w systemach oświaty a nasilenie nierówności edukacyjnych       147
	Makrospołeczne korelaty poziomu segregacji SES i nasilenia nierówności edukacyjnych       149

Rozdział 4. Efekt rówieśników       173

	Teoretyczne ramy analizy efektu rówieśników       176
		Szkolne ramy powstawania efektu rówieśników       177
		Mechanizmy powstawania efektu rówieśników       178
		Efekt rówieśników jako artefakt       179
	Efekt rówieśników w polskim systemie oświaty szacowany ze względu na SES rodziny pochodzenia ucznia       183
		Efekt rówieśników w edukacji początkowej       184
		Efekt rówieśników w klasie piątej szkoły podstawowej       188
		Efekt rówieśników w VIII klasie dawnej szkoły podstawowej       191
	Efekt rówieśników w polskim systemie oświaty szacowany ze względu na uprzednie osiągnięcia ucznia       204

Rozdział 5. Konsekwencje segregacji wewnątrzszkolnych       220

	Konsekwencje segregacji wewnątrzszkolnych ze względu na SES w gimnazjum       221
	Konsekwencje segregacji wewnątrzszkolnych ze względu na SES w klasie VIII dawnej szkoły podstawowej – studium przypadku       230
	Konsekwencje segregacji wewnątrzszkolnych ze względu na uprzednie osiągnięcia szkolne w świetle wyników egzaminów zewnętrznych       236

Rozdział 6. Quasi-rynek szkół publicznych, segregacje społeczne i nierówności edukacyjne       252

	Koncepcja i konsekwencje polityki rynkowej w oświacie publicznej       253
		Swoboda wyboru szkoły przez rodziców       254
		System informacji o jakości szkół       260
		Finansowanie szkół zgodnie z zasadą „pieniądze podążają za uczniem”       262
		Rywalizacja między szkołami i poprawa jakości kształcenia       264
		Narastająca segregacja społeczna       267
	Skutki polityki rynkowej na poziomie lokalnym – studium przypadku       270
		Kwidzyński rynek oświatowy       271
		Wykorzystywanie przez rodziców prawa do wyboru szkoły       277
		Zapaść i likwidacja szkół       278
		Dynamika segregacji społecznych w oświacie       280
		Dynamika nierówności edukacyjnej       283
		Poprawa jakości kształcenia       286
	Podsumowanie       287

Dodatek metodologiczny – wskaźnik edukacyjnej wartości dodanej       289
Bibliografia       304