Transformacja energetyczna i klimatyczna – wybrane dylematy i rekomendacje
Cenna i oryginalna pozycja naukowa poruszająca ważne i aktualne tematy, współtworzona przez wybitnych specjalistów, praktyków i decydentów, którzy podjęli się próby analizy wyzwań, przed jakimi stoi współczesna cywilizacja, w celu ograniczenia negatywnych skutków zmian klimatu.
Skomplikowana tematyka przedstawiona jest w sposób przystępny dla Czytelnika, może stanowić materiał poznawczy dla studentów pierwszego i drugiego stopnia, doktorantów oraz osób zainteresowanych problematyką energetyczną. Ze względu na unikalny charakter i zakres merytoryczny monografią powinny zainteresować się również samorządy lokalne, potrzebujące wiedzy o transformacji energetycznej i przemianach w ramach polityki energetycznej i klimatycznej.
Pozycja stanowi bardzo wartościowy zbiór różnych spojrzeń na transformację energetyczną i klimatyczną, z większą koncentracją na aspelty energetyczne. Składa się z dwóch części, z których pierwsza porusza niniejszą problematykę z perspektywy megatrendów, druga skupia się na problematyce gospodarki wodorowej, trzecia wybranych dylematów dekarbonizacji sektorów, zaś czwarta finansowania transformacji energetycznej i klimatycznej. Publikacja naukowa stanowi odzwierciedlenie głosu praktyków, badaczy i decydentów na relatywnie wczesnym etapie transformacji energetycznej i klimatycznej w Polsce. Przedstawia istotny wkład w dyskusję, która się toczy na temat modelu i wyzwań transformacji na świecie w UE i w Polsce.
Odważna próba zapewnienia spojrzenia z perspektywy „lotu ptaka”, ale również i wybranych sektorów wydaje się być udana, bo łączy ją troska po pokazanie na jak wielu polach i obszarach naszego życia będzie się odbywała transformacja i jakich wyrzeczeń może wymagać, ile może kosztować i dlaczego będzie też trudna społecznie…
[...] …biorąc pod uwagę aktualność, zakres i wagę analizowanej problematyki, a także praktyczne, eksperckie i naukowe podejście uważam, że książka powinna zostać wydana. Skomplikowana tematyka przedstawiona jest w sposób przystępny dla czytelnika, co jest ważne, gdyż poszerza grono potencjalnych odbiorców. Z powodzeniem publikacja stanowić może materiał poznawczy dla studentów pierwszego i drugiego stopnia, a także doktorantów oraz osób zainteresowanych problematyką energetyczną. Unikalny charakter i zakres merytoryczny treści publikacji powoduje, że powinna być ona również w kręgu zainteresowań administracji publicznej, w tym samorządów lokalnych, które potrzebują dzisiaj w sposób szczególnych wiedzy o transformacji energetycznej, w także przemianach w ramach polityki energetycznej i klimatycznej. Publikacja stanie się istotnym źródłem wiedzy. Ogromnym atutem jest grono znanych autorów, wśród których są naukowcy, praktycy oraz eksperci, połączenie tego potencjału nadaje wyjątkowego charaktery tej oryginalnej pracy naukowej. Będzie to niezwykle cenna i oryginalna pozycja naukowa, która pozwoli lepiej zrozumieć aspekty transformacji energetycznej i klimatycznej, która z jednej strony powinna przyczyniać się do budowania bezpieczeństwa energetycznego i wspierania konkurencyjności gospodarki, zaś z drugiej uwzględniać zmieniające się potrzeby społeczne. Z pewnością publikacja będzie źródłem inspiracji dla wielu badawczy i ekspertów wskazując ciekawe kierunki do kontynuacji badań i analiz naukowych. (Z recenzji dr. hab. Mariusza Ruszel, prof. Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza)
Przedstawiona do recenzji pozycja książkowa poświęcona jest wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi wymuszającymi następnie transformację energetyczną. Zmiany te prowadzą do odchodzenia od konwencjonalnych źródeł energii i zastępowania ich odnawialnymi źródłami, o niskiej lub wręcz zeroemisyjności. Stawiają one już obecnie i będą stawiać w najbliższej przyszłości wiele wyzwań zarówno przed sektorem rządowym i samorządowym, jak też biznesem związanym z sektorem energetycznym.
Autorzy książki stanęli więc przed niełatwym, ale też bardzo aktualnym problemem, ponieważ poruszana w niej tematyka transformacji energetycznej należy do bardzo ważnych z punktu widzenia także globalnego i dynamicznie rozwijających się zagadnień. Tak więc jeszcze w trakcie pisania poszczególnych rozdziałów autorzy prawdopodobnie byli zmuszeni do obserwacji nowych dokumentów opracowywanych i publikowanych na bieżąco przez Komisję Europejską oraz doniesień ze szczytu klimatycznego w Glasgow, pod kątem konieczności uwzględnienia ich w już gotowych tekstach, co podkreśla aktualność opracowania.
Dynamika rozwoju i światowy zakres omawianej problematyki niewątpliwie powodują, że przedstawione w monografii rozdziały na pewno nie wyczerpują tak obszernego tematu jakim jest transformacja energetyczna. Jest to absolutnie zrozumiałym, natomiast rozdziały stanowią spójną całość i umożliwiają czytelnikowi bliższe zapoznanie się z wieloma interesującymi aspektami tego bardzo obszernego zagadnienia, jakim jest transformacja energetyczna, w kontekście odnawialnych źródeł energii, tzw. miksów energetycznych, elektromobilności, dekarobnizacji, itd.
Przedstawione do recenzji opracowanie posiada wysoką wartość naukową, a także techniczną związaną z aplikacyjnym charakterem omawianych zagadnień dotyczących transformacji energetycznej w kierunku energetyki odnawialnej, co uzasadnia jego publikację. Poruszono w niej ważne i aktualne tematy, a sama praca może i powinna zyskać szerokie grono czytelników. (Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Sosnowskiego, Instytut Elektrotechniki, NCBJ Świerk)
*********
Energy and Climate Transformation – Selected Dilemmas and Recommendations
A valuable and unique academic publication on important and topical issues, co-written by eminent specialists, practitioners and decision makers who have attempted to analyse the challenges faced by the modern civilisation in order to limit the adverse effects of climate change.
The complex subject matter is presented in a way that is easily comprehensible and may serve as cognitive material for first- and second-cycle students, PhD students and those interested in energy issues. Due to the unique nature and substantive scope, the monograph should also be of interest to local governments in need of knowledge on energy transition and energy and climate policy evolution.
*********
Prof. zwycz. dr hab. Alojzy Z. Nowak (ORCID 0000-0001-5382-6234) – profesor nauk ekonomicznych, w kadencjach 2006-2012 oraz 2016-2020 dziekan Wydziału Zarządzania UW, w kadencji 2020-2024 rektor Uniwersytetu Warszawskiego.
Dr Michał Kurtyka (ORCID 0000-0002-9121-3655) – doktor nauk ekonomicznych, w latach 2016-2018 podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii, w latach 2018-2019 sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, w latach 2019-2020 minister klimatu, następnie do 2021 minister klimatu i środowiska.
Dr hab. Grzegorz Tchorek (ORCID 0000-0003-0307-7639) – kierownik Katedry Gospodarki Narodowej (Pracownia Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych) na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Wstęp 7
CZĘŚĆ I
Polityka klimatyczna i transformacja energetyczna jako megatrendy 11
Alojzy Z. Nowak
Perspektywy innowacji, konkurencyjności i wzrostu
polskiej gospodarki w kontekście transformacji
energetycznej 11
Michał Kurtyka
Wyzwania transformacji a cele polskiej polityki
energetycznej 28
Adam Drobniak
Oczekiwania interesariuszy Sprawiedliwej
Transformacji – wstępne wnioski z wywiadów i
konsultacji 44
Beata Glinka, Marta Postuła, Katarzyna Radecka-Moroz
Znaczenie transformacji energetycznej w rozwoju
przedsiębiorstw 67
CZĘŚĆ II
Technologie wodorowe i gospodarka wodorowa w procesie neutralności klimatycznej 81
Grzegorz Tchorek, Waldemar Kozioł, Stefan Wójtowicz, Filip Targowski, MichałbGrzybowski
Łańcuch wartości gospodarki wodorowej 81
Arkadiusz Sekściński
Synergia między paliwem wodorowym oraz odnawialnymib
źródłami energii 109
Anna Niemczyk, Jakub Kupecki
Transformacja w kierunku gospodarki wodorowej i
niskoemisyjnego wodoru a surowce krytyczne 122
Daniel Cios
Otwarta innowacja a wodorowe projekty badawczo-
rozwojowe w UE – wnioski dla polskich przedsiębiorstw
139
Tomasz Andrzejewski
Ramy prawne i wyzwania regulacyjne rynku wodoru 155
CZĘŚĆ III
Wybrane dylematy dekarbonizacji sektorów 179
Waldemar Kozioł, Filip Targowski, Michał Grzybowski, Grzegorz Tchorek, Bernard Arogyaswamy, Tadeusz Winkler-Drews
Elektryfikacja, metanizacja czy wodoryzacja
transportu? 179
Grzegorz Lota, Paweł Swoboda, Katarzyna Lota
Rynek podstawowych komponentów elektromobilności –
baterie i ich recykling 203
Waldemar Kozioł, Tymoteusz Pruchnik, Filip Targowski, Grzegorz Tchorek
Wykorzystanie LNG i H2 w transporcie kolejowym 217
Iwona Sroka
Wyzwania sektora nieruchomości w zakresie dążenia do
neutralności klimatycznej 244
CZĘŚĆ IV
Finansowanie transformacji energetycznej i klimatycznej 265
Michał Kołtuniak, Michał Grzybowski
Źródła finansowania transformacji energetycznej 265
Magdalena Olender-Skorek, Iwona Sroka, Filip Targowski
Zielone obligacje jako nowoczesne instrumenty
finansowania zrównoważonych inwestycji 284
