Unia Europejska w gospodarce światowej

• Druk: Łódź, 2021
• Autor: Janina Witkowska, Zofia Wysokińska
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

W książce zaprezentowano wyniki badań dotyczące pozycji Unii Europejskiej we współczesnej gospodarce światowej w kontekście dynamicznych zmian zachodzących w procesach globalizacji i międzynarodowej integracji gospodarczej. Idea zrównoważonego rozwoju, wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej, procesy cyfryzacji wyznaczają ramy, w których Unia Europejska podejmuje działania w sferze regulacyjnej i realnej. Zmiana pozycji Unii Europejskiej w gospodarce światowej jest analizowana w odniesieniu do międzynarodowych przepływów dóbr i usług oraz czynników produkcji – kapitału i pracy.
Przedłożona Czytelnikom publikacja jest adresowana przede wszystkim do pracowników naukowych, studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych uniwersytetów oraz wyższych szkół ekonomicznych, a także słuchaczy szkół menedżerskich. Mogą jednak po nią sięgnąć wszyscy zainteresowani Unią Europejską oraz gospodarką światową.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8220-446-9
• ISBN druku: 978-83-8220-445-2
• Liczba stron: 332

Pobierz spis treści»

Wstęp	9

Rozdział I. Globalizacja a procesy integracyjne w gospodarce światowej	17
Wprowadzenie	17
1.	Procesy globalizacji – uwarunkowania, konsekwencje ekonomiczno-społeczne	18
2.	Podmiotowy model gospodarki światowej	22
3.	Procesy integracyjne w gospodarce światowej – uwarunkowania, etapy, dynamika procesów integracyjnych w różnych regionach gospodarki światowej	31
3.1.	Teoretyczne aspekty międzynarodowej integracji gospodarczej	31
3.2.	Stan procesów integracyjnych we współczesnej gospodarce światowej	34
Podsumowanie	44

Rozdział II. Transnarodowe regulacje w gospodarce światowej i europejskiej	47
Wprowadzenie	47
1.	Zrównoważony rozwój, ochrona środowiska i gospodarka cyrkularna	47
1.1.	Regulacje i działania transnarodowych organizacji globalnych na rzecz ochrony środowiska	47
1.2.	Zależności między handlem, ochroną środowiska, zmianami klimatu a zrównoważonym rozwojem – UNCTAD	56
1.3.	Cele i zasady nowej polityki środowiskowej Unii Europejskiej	58
1.4.	Konkluzje z wyników dotychczasowej polityki i przyszłe kierunki aktywności – dotychczasowy model stałego wzrostu gospodarczego w Europie a gospodarka cyrkularna	69
1.5.	Wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej w Unii Europejskiej	72
1.6.	Nowa Strategia Unii Europejskiej: Europejski Zielony Ład	74
1.7.	Kluczowe Konferencje dla przeciwdziałania negatywnym skutkom zmian klimatycznych	79
Podsumowanie	81
2.	Inkluzywna polityka społeczna i polityka wobec migracji	83
2.1.	Społeczne cele Agendy 2030 dla Zrównoważonego Rozwoju ONZ i ich wdrażanie na poziomie Unii Europejskiej	84
2.2.	Porozumienie ONZ w sprawie migracji	87
2.3.	Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ „Global Compact”	90
2.4.	Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw	91
2.5.	Idea godnej pracy w gospodarce światowej	94
2.6.	Rekomendacje dla korporacji transnarodowych na szczeblu międzyrządowym	96
Podsumowanie	98

Rozdział III. Innowacyjność i technologie – aspekty globalne i europejskie	99
1.	Światowa i europejska polityka technologiczna w odniesieniu do technologii i usług cyfrowych	99
1.1.	Wprowadzenie – wpływ technologii cyfrowych na rozwój	99
1.2.	Zróżnicowane tempo rozwoju gospodarki cyfrowej w regionach świata	101
1.3.	Wpływ gospodarki cyfrowej na handel, zatrudnienie i kształtowanie nowych umiejętności	102
1.4.	Wyzwania polityczne związane z szybkimi zmianami technologicznymi w kierunku gospodarki cyfrowej	104
1.5.	Potrzeba międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju gospodarki cyfrowej	106
1.6.	Rosnąca rola handlu elektronicznego – E-COMMERCE	107
1.7.	Możliwości i wyzwania związane z e-commerce i gospodarką cyfrową	108
1.8.	Rosnąca siła GAFAA w gospodarce światowej	111
1.9.	Idea i koncepcja Jednolitego Rynku Cyfrowego Unii Europejskiej 	112
1.10.	Koncepcja Digitalizacji Europejskiego Przemysłu	117
Podsumowanie – możliwości zastosowania wiodących technologii cyfrowych	121
2.	Polityka Unii Europejskiej na rzecz wspierania innowacji i badań naukowych	123
2.1.	Wprowadzenie	123
2.2.	Cele, zadania i instrumenty polityki wspierania innowacji w Unii Europejskiej	123
2.3.	Polityka wspierania innowacji w kontekście zachodzących zmian demograficznych w gospodarce światowej	127
2.4.	Unijna wizja Cyfrowej Europy	128
Podsumowanie i wnioski na przyszłość	132
3.	Pozycja Unii Europejskiej w produkcji i światowym handlu technologiami	133
3.1.	Wprowadzenie	133
3.2.	Pozycja towarów zaawansowanych technologicznie – poziom globalny i europejski	135
3.3.	Produkcja i handel produktami zaawansowanymi technologicznie w Unii Europejskiej	138
3.4.	Unijny import produktów zaawansowanych technologicznie	139
3.5.	Unijny eksport produktów zaawansowanych technologicznie	142
3.6.	Bilans handlowy UE-27 w handlu produktami zaawansowanymi technologicznie	143
Podsumowanie	144

Rozdział IV. Pozycja UE w globalnej wymianie handlowej produktami i usługami – wspólna polityka handlowa UE, umowy handlowe	145
1.	Pozycja Unii Europejskiej w globalnej wymianie handlowej. Tendencje w unijnym zewnętrznym i wewnętrznym handlu produktami i usługami	145
1.1.	Wprowadzenie	145
1.2.	Pozycja UE w globalnym handlu towarami i usługami	146
1.3.	Tendencje w unijnym handlu produktami	149
1.4.	Tendencje w unijnym handlu usługami	157
Podsumowanie	163
2.	Polityka Unii Europejskiej na rzecz wzmocnienia pozycji w handlu międzynarodowym – Wspólna Polityka Handlowa, umowy handlowe	164
2.1.	Wprowadzenie	164
2.2.	Uwarunkowania globalne Wspólnej Polityki Handlowej Unii Europejskiej – w świetle nowych regulacji i porozumień zawartych w ramach WTO po roku 2010	165
2.3.	Cele, zasady i instrumenty Wspólnej Polityki Handlowej Unii Europejskiej	168
2.4.	Bariery w handlu zewnętrznym i wewnętrznym Unii Europejskiej	173
2.4.1.	Bariery na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej	175
2.4.2.	Bariery na rynkach krajów trzecich i ich stopniowa eliminacja	177
2.5.	Umowy handlowe i gospodarcze Unii Europejskiej z krajami trzecimi	179
2.6.	Umowy preferencyjne UE z krajami trzecimi przyjęte (zakończone negocjacje) lub ratyfikowane (stan na poł. roku 2020)	184
Podsumowanie	189

Rozdział V. Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach czynników produkcji	193
Wprowadzenie	193
1.	Przepływy czynnika pracy / osób w skali globalnej	194
2.	Charakterystyka przepływów osób / czynnika pracy w stosunkach między Unią Europejską a krajami trzecimi	197
3.	Polityka imigracyjna Unii Europejskiej	199
4.	Przepływy kapitału w gospodarce światowej	203
4.1.	Inwestycje portfelowe	204
4.2.	Bezpośrednie inwestycje zagraniczne	207
5.	Charakterystyka pozycji Unii Europejskiej w globalnych przepływach kapitałowych	217
5.1.	Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach inwestycji portfelowych	218
5.2.	Pozycja Unii Europejskiej w globalnych przepływach bezpośrednich inwestycji zagranicznych	219
6.	Regulacje w odniesieniu do inwestycji zagranicznych na poziomie globalnym 	224
6.1.	Porozumienie o handlowych aspektach polityki inwestycyjnej w ramach WTO	224
6.2.	Regulacje na szczeblu globalnym w odniesieniu do rozstrzygania sporów między inwestorami zagranicznymi a państwami	230
7.	Swoboda przepływu kapitału w Unii Europejskiej jako czynnik determinujący wewnątrzunijne przepływy kapitałowe	235
8.	Działania na rzecz wzmocnienia pozycji Unii Europejskiej w globalnych przepływach kapitałowych	237
8.1.	Wspólna polityka inwestycyjna	237
8.2.	Umowy o inwestycjach między UE a krajami trzecimi	240
8.3.	Rozstrzyganie sporów między inwestorami a krajami przyjmującymi inwestorów (ISDS)	244
8.4.	Regulacje dotyczące wspólnych ram do spraw monitoringu bezpośrednich inwestycji zagranicznych napływających do UE	246
Podsumowanie	249

Rozdział VI. Polska w gospodarce światowej i europejskiej – główne wyzwania i perspektywy	253
Wprowadzenie	253
1.	Oczekiwane efekty w Polsce wobec członkostwa w Unii Europejskiej	253
2.	Główne efekty ekonomiczne osiągnięte przez Polskę w procesie liberalizacji handlu z Unią Europejską oraz liberalizacji w ramach Światowej Organizacji Handlu po 20 latach integracji (2000–2020)	257
3.	Wyniki ekspansji eksportowej Polski jako jednego z podstawowych zadań Programu Rządowego – Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) przyjętej w Polsce
do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030)	259
4.	Pozycja Polski w międzynarodowym handlu usługami	265
5.	Migracje i przepływy czynnika pracy między Polską a krajami członkowskimi Unii Europejskiej i krajami trzecimi	270
5.1.	Ewolucja uwarunkowań prawnych	270
5.2.	Przepływy osób / czynnika pracy w stosunkach z krajami członkowskimi Unii Europejskiej	271
6.	Przepływy kapitałowe między Polską a krajami członkowskimi UE	275
6.1.	Ewolucja uwarunkowań prawnych	275
6.2.	Inwestycje portfelowe i bezpośrednie inwestycje zagraniczne w gospodarce polskiej	276
Podsumowanie 	283

Zakończenie	285
Aneks	295
Bibliografia	301
Spis rysunków	325
Spis tabel	329