Unia Europejska wobec wybranych zewnętrznych wyzwań XXI wieku

• Druk: Katowice, 2017
• Redakcja naukowa: Małgorzata Fronczek, Tadeusz Sporek
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Celem niniejszej pracy jest identyfikacja głównych wyzwań zewnętrznych dla Unii Europejskiej oraz analiza zmian pozycji ugrupowania w gospodarce światowej w XXI w. Do najistotniejszych zewnętrznych wyzwań rozwojowych dla Unii jako całości zaliczono: konsekwencje ewentualnych zmian składu członkowskiego ugrupowania (tj. opuszczenie UE przez Wielką Brytanię i rozważane poszerzenie o nowe państwa), konsekwencje kryzysu migracyjnego, rosnącą międzynarodową konkurencję w handlu i przepływach kapitału, konieczność wzmocnienia potencjału Unii Europejskiej w sferze naukowo-technologicznej, konieczność poprawy wykorzystania potencjału Internetu i potencjału ICT oraz kwestię zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Pracę podzielono na dwie główne części. Pierwsza z nich, tj. siedem pierwszych rozdziałów, odnosi się do najistotniejszych wyzwań rozwojowych, a druga, czyli trzy kolejne rozdziały, prezentuje zmiany pozycji Unii w światowym handlu i przepływach kapitałowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Redakcja: Małgorzata Fronczek, Tadeusz Sporek
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7875-387-2
• ISBN druku: 978-83-7875-386-5
• Liczba stron: 293

Wstęp	9
Część I
WYZWANIA ROZWOJOWE UNII EUROPEJSKIEJ
1. Brexit i jego implikacje dla Unii Europejskiej (Iwona Pawlas)	15
1.1. Wprowadzenie	15
1.2. Członkostwo Zjednoczonego Królestwa w Unii Europejskiej	15
1.3. Referendum w sprawie członkostwa Zjednoczonego Królestwa w Unii Europejskiej		18
1.4. Alternatywy dla członkostwa w Unii Europejskiej – przegląd rozwiązań w kontekście Brexitu		22
1.5. Brexit jako wyzwanie i zagrożenie dla Unii Europejskiej	26
1.6. Podsumowanie	30
2. Perspektywy i kierunki rozszerzenia Unii Europejskiej (Iwona Pawlas)	31
2.1. Wprowadzenie	31
2.2. Formalno-prawne aspekty relacji zewnętrznych Unii Europejskiej oraz procedury procesu akcesyjnego	31
2.3. Kraje Bałkanów Zachodnich w procesie integracji z Unią Europejską	36
2.3.1. Proces zacieśniania relacji między Unią Europejską a Albanią, Czarnogórą, Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii oraz Serbią	36
2.3.2. Społeczno-ekonomiczny obraz krajów Bałkanów Zachodnich kandydujących do UE	42
2.4. Współpraca Unii Europejskiej z Turcją	44
2.4.1. Relacje Unii Europejskiej z Turcją	44
2.4.2. Społeczno-ekonomiczny obraz Turcji	49
2.5. Pomoc finansowa Unii Europejskiej dla Turcji oraz krajów Bałkanów Zachodnich	50
2.6. Podsumowanie	53
3. Polityka imigracyjna Unii Europejskiej wobec napływu cudzoziemców (Tadeusz Sporek)	55
3.1. Wprowadzenie	55
3.2. Teoretyczne podstawy migracji	56
3.2.1. Pojęcie migracji	56
3.2.2. Formy i rodzaje migracji	57
3.2.3. Teorie migracyjne w różnych dziedzinach naukowych	62
3.2.3.1. Teorie ekonomiczne	62
3.2.3.2. Teorie interdyscyplinarne	69
3.2.4. Podsumowanie teorii migracyjnych	73
3.3. Polityka imigracyjna w świetle traktatów unijnych	74
3.4. Ekonomiczne perspektywy migracji do Niemiec i Wielkiej Brytanii		76
3.4.1. Poziom PKB oraz tempo rozwoju gospodarek Niemiec i Wielkiej Brytanii w porównaniu do reszty państw UE	77
3.4.2. PKB per capita według parytetu siły nabywczej	79
3.4.3. Sytuacja na rynku pracy w Niemczech oraz Wielkiej Brytanii	80
3.4.3.1. Całkowita siła robocza (osoby aktywne ekonomicznie)	81
3.4.3.2. Stopa bezrobocia		82
3.4.3.3. Wynagrodzenia na rynku Niemiec oraz Wielkiej Brytanii		84
3.4.4. Wpływ globalnego kryzysu finansowego z XXI w. na gospodarkę Niemiec oraz Wielkiej Brytanii	86
3.4.5. Potencjalny wpływ Brexitu na gospodarkę Wielkiej Brytanii oraz na rozwój międzynarodowych migracji	88
3.5. Podsumowanie	91
4. Polityka Unii Europejskiej na rzecz wspierania innowacyjności (Małgorzata Dziembała)	92
4.1. Wprowadzenie	92
4.2. Polityka innowacyjna w UE i jej instrumenty	93
4.2.1. Koncepcja polityki innowacyjnej i jej ewolucja	93
4.2.2. Polityka innowacyjna w świetle strategii Europa 2020	97
4.2.3. Program Horyzont 2020 jako instrument wspierający innowacyjne MŚP	99
4.3. Innowacyjność UE na tle wybranych krajów	103
4.3.1. Potencjał innowacyjny UE i jej krajów członkowskich w świetle wybranych wskaźników	103
4.3.2. Pozycja innowacyjna UE w świetle Europejskiej tablicy wyników innowacyjności	112
4.4. Podsumowanie	114
5. Międzynarodowa konkurencyjność Unii Europejskiej a wykorzystanie potencjału ICT (Sylwia Talar)	116
5.1. Wprowadzenie	116
5.2. Implikacje wykorzystania ICT dla konkurencyjności gospodarek	117
5.3. Metodologiczne aspekty badań wykorzystania potencjału ICT dla konkurencyjności	119
5.4. Ocena pozycji konkurencyjnej UE z perspektywy wykorzystania potencjału ICT	121
5.4.1. Pozycja UE w globalnych rankingach opartych na wskaźnikach syntetycznych wykorzystania potencjału ICT	121
5.4.2. Międzynarodowa pozycja konkurencyjna europejskiego sektora ICT i stopień jego rozwoju	123
5.4.3. Konkurencyjność UE w świetle założeń strategii Europa 2020	127
5.5. Podsumowanie	129
6. Polityka Unii Europejskiej w zakresie wykorzystania potencjału ICT na tle głównych konkurentów (Joanna Kos-Łabędowicz)	131
6.1. Wprowadzenie	131
6.2. Polityki związane z wykorzystaniem i upowszechnieniem ICT	132
6.2.1. Unia Europejska	134
6.2.2. Japonia	139
6.2.3. Stany Zjednoczone		144
6.3. Podsumowanie	148
7. Zewnętrzne uwarunkowania bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej (Anna Czech)	152
7.1. Wprowadzenie	152
7.2. Zarys zewnętrznej polityki energetycznej Unii Europejskiej	153
7.2.1. Regionalna współpraca w zakresie bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej	153
7.2.2. Polityka Unii wobec państw tranzytowych	161
7.3. Współpraca Unii Europejskiej z wybranymi aktorami rynku energetycznego	165
7.3.1. Rosja	165
7.3.2. Norwegia	171
7.3.3. Chiny	172
7.3.4. Indie	175
7.3.5. USA	176
7.4. Podsumowanie	177
Część II
POZYCJA UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU ŚWIATOWYM I MIĘ-DZYNARODOWYCH PRZEPŁYWACH BIZ
8. Zmiana pozycji Unii Europejskiej w międzynarodowym handlu towarami (Małgorzata Fronczek)	181
8.1. Wprowadzenie	181
8.2. Sytuacja w gospodarce światowej w latach 1995-2014	182
8.3. Obroty towarowe Unii Europejskiej na tle handlu światowego	186
8.4. Miejsce państw Unii Europejskiej w handlu światowym	190
8.5. Struktura obrotów towarowych Unii Europejskiej na tle handlu światowego według SITC	194
8.6. Udział Unii Europejskiej w handlu światowym według SITC	197
8.7. Podsumowanie	202
9. Rozwój handlu usługami pomiędzy Unią Europejską a jej otoczeniem (Małgorzata Fronczek)	203
9.1. Wprowadzenie	203
9.2. Ramy prawne dla międzynarodowego handlu usługami	204
9.3. Znaczenie usług dla UE na tle innych państw	206
9.4. Rozwój zagranicznego handlu usługami w państwach Unii Europejskiej na tle innych grup krajów	209
9.5. Zagraniczna wymiana usług Unii Europejskiej według rodzajów	219
9.6. Pozycja państw Unii Europejskiej w światowym eksporcie i imporcie usług	222
9.7. Podsumowanie	225
10. Ewolucja znaczenia Unii Europejskiej w międzynarodowych przepływach kapitału w formie BIZ i jej uwarunkowania (Katarzyna Czech)	227
10.1. Wprowadzenie	227
10.2. Swoboda przepływu kapitału jako cecha charakterystyczna jednolitego rynku wewnętrznego	228
10.3. Klimat inwestycyjny krajów Unii Europejskiej i jego determinanty	229
10.3.1. Wpływ elementów środowiska biznesowego na klimat dla BIZ w Unii Europejskiej i podejmowanych przez Unię Europejską za granicą	232
10.3.2. Ryzyko jako determinanta podejmowania BIZ w Unii Europejskiej i przez Unię Europejską	235
10.4. Unia Europejska jako eksporter i importer kapitału w formie BIZ w warunkach globalnej gospodarki	236
10.4.1. Państwa członkowskie Unii Europejskiej jako źródła pochodzenia kapitału w formie BIZ w latach 2000-2015	239
10.4.2. Państwa Unii Europejskiej jako cele lokat kapitałowych w formie BIZ w latach 2000-2015	240
10.5. Podsumowanie	242
Zakończenie	243
Załączniki	249
Bibliografia	259
Spis rysunków	289
Spis tabel	290
Spis załączników	293