Upolitycznienie problemu starzenia się społeczeństwa w Polsce

• Druk: Warszawa, 2019
• Autor: Kamil Matuszczyk, Maciej Duszczyk, Magdalena Lesińska
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Autorzy przedstawiają zagadnienia towarzyszące procesom demograficznym w Polsce z perspektywy podejmowanych działań politycznych. Szczególną uwagę poświęcają procesowi upolitycznienia problemu starzejącego się społeczeństwa, instrumentom polityki demograficznej i społecznej oraz dyskursom politycznemu i medialnemu, zaistniałym w latach 1989–2016. Przemiany demograficzne, zwłaszcza proces starzenia się ludności, ze względu na swoją intensyfikację i złożoność stają się przedmiotem polityki państwa. Wypracowanie rozwiązań z zakresu polityki demograficznej i polityki społecznej, dostosowanych do wymogów coraz szybciej starzejącego się społeczeństwa i wyzwań społeczno-ekonomicznych XXI wieku to nagląca potrzeba. Recenzowana publikacja jest jednym z pierwszych opracowań, które odnosi się do tematu włączenia procesu zmiany demograficznej w dyskurs polityki społecznej w Polsce. (Dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) Praca w sposób bardzo trafny wypełnia lukę w polskim piśmiennictwie poświęconym problemom z pogranicza studiów nad migracją, demografią i polityką społeczną, ponieważ uwzględnia zaniedbywaną dotąd perspektywę politologiczną. (Dr Dorota Szelewa, University College Dublin) ********* Politicizing the problem of population ageing in Poland: Theory and practice The authors show the issues connected with demographical processes in Poland from the perspective of the political measures that have been implemented. They pay special attention to the process of politicizing the problem of population ageing, the instruments of demographical and social policies as well as the political and media discourse that existed in the years 1989–2016. ********** Dr hab. Maciej Duszczyk – adiunkt Instytutu Polityki Społecznej UW i Ośrodka Badań nad Migracjami UW. W kadencji 2016–2020 prorektor ds. naukowych UW. W latach 2014–2015 profesor wizytujący na Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg oraz Friedrich-Schiller- Universität Jena. Do jego zainteresowań naukowych należą: polityki migracyjne, integracja cudzoziemców, koszty i korzyści członkostwa Polski w UE, spójność społeczna. Dr Magdalena Lesińska – adiunkt Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Kierowniczka Zespołu Polityk Migracyjnych w OBM UW, sekretarz Komitetu Badań nad Migracjami PAN. Do jej zainteresowań badawczych należą: teoria polityki, relacje między polityką migracyjną i demograficzną, polityka państwa wobec diaspory, partycypacja polityczna i publiczna migrantów. Mgr Kamil Matuszczyk – doktorant na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, współpracownik Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Uczestnik krajowych i zagranicznych projektów z zakresu polityki społecznej, migracji i demografii. Kierownik grantu Preludium NCN „Usługi opiekuńcze dla osób starszych świadczone przez cudzoziemców a jakość opieki domowej – perspektywa polityk publicznych”. Do jego zainteresowań naukowych należą: polityka demograficzna, gerontologia społeczna, opieka długoterminowa, współczesne migracje międzynarodowe.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• ISBN: 978-83-235-3643-7
• ISBN druku: 978-83-235-3635-2
• Liczba stron: 196

Pobierz spis treści»

Wstęp 9

Rozdział 1. Teoretyczne podstawy procesu upolitycznienia problemów społecznych. Jak starzenie się społeczeństwa staje się przedmiotem polityki państwa 23
   1.1. Model procesu upolitycznienia 24
   1.2. Podmiotowy i przedmiotowy wymiar procesu 
   upolitycznienia 31
   1.3. Czynniki źródłowe i determinujące przebieg 
   procesu upolitycznienia 35
   1.4. Starzenie się społeczeństwa jako przedmiot 
   polityki państwa 37

Rozdział 2. Polityka wobec starzenia się społeczeństwa w Polsce po 1989 roku. Najważniejsze działania i aktorzy 39
   2.1. Polityka demograficzna i polityka wobec 
   starzenia się społeczeństwa – rozważania 
   terminologiczne 40
   2.2. Wymiar podmiotowy polityki demograficznej w 
   Polsce 43
   Instytucje międzynarodowe 44
   Rada Ministrów i administracja centralna 46
   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 48
   Władza ustawodawcza 50
   Organy doradcze i eksperckie 50
   Władza sądownicza i instytucje kontrolne 53
   Administracja samorządowa 54
   Partie polityczne 55
   Organizacje pozarządowe 56
   2.3. Tworzenie polityki demograficznej po 1989 roku 
   58

Rozdział 3. Analiza dyskursu politycznego wokół problemu starzenia się społeczeństwa w Polsce 69
   3.1. Rola partii politycznych w procesie 
   upolitycznienia 70
   3.2. Okres I. Lata 1991–1997 72
   3.3. Okres II. Lata 1997–2001 75
   3.4. Okres III. Lata 2001–2005 77
   3.5. Okres IV. Lata 2005–2007 79
   3.6. Okres V. Lata 2007–2015 83
   3.7. Okres VI. 2015–2017 92
   3.8. Najważniejsze momenty w procesie upolitycznienia 
   problemu starzejącego się społeczeństwa w Polsce 99

Rozdział 4. Analiza dyskursu medialnego wokół problemu starzenia się społeczeństwa w Polsce 103
   4.1. Rola mediów w procesie upolitycznienia starzenia 
   się społeczeństwa 104
   4.2. Założenia i metodologia badania dyskursu 
   medialnego 105
   4.3. Dyskurs medialny a proces upolitycznienia 
   starzenia się społeczeństwa w Polsce – wyniki analizy 
   107
   4.4. Rola państwa wobec problemu starzejącego się 
   społeczeństwa w opinii ekspertów 113
   4.5. Krytyka działań państwa podejmowanych w 
   odpowiedzi na starzejące się społeczeństwo 116
   4.6. Poparcie działań politycznych podejmowanych 
   wobec problemu starzejącego się społeczeństwa 120
   4.7. Propozycje rekomendacji działań politycznych 
   wobec problemu starzejącego się społeczeństwa 123

Rozdział 5. Proces upolitycznienia starzenia się społeczeństwa w Polsce w opinii polityków i ekspertów 126
   5.1. Założenia i metodologia badania 127
   5.2. Problem starzenia się społeczeństwa w opinii 
   polityków i ekspertów 129
   5.3. Początek procesu upolitycznienia starzenia się 
   społeczeństwa w Polsce w opinii polityków i ekspertów 
   131
   5.4. Ustawa o wieku emerytalnym i program „Rodzina 
   500 plus” jako kluczowe momenty w procesie 
   upolitycznienia starzenia się społeczeństwa w Polsce 
   135
   5.5. Opieka długoterminowa jako wyzwanie związane ze 
   starzeniem się społeczeństwa 141

Rozdział 6. Działania polityczne wobec starzejącego się społeczeństwa oraz ich uwarunkowania na poziomie regionalnym 145
   6.1. Obecna i przewidywana sytuacja demograficzna 
   polskich regionów 147
   6.2. Strategie rozwoju demograficznego jako odpowiedź 
   na starzejące się społeczeństwo 149
   6.3. Czynniki inicjujące działania polityczne wobec 
   starzejącego się społeczeństwa na poziomie 
   regionalnym – wyniki badania jakościowego 152
   6.4. Uwarunkowania działań politycznych podejmowanych 
   w odpowiedzi na zmiany demograficzne 156
   6.5. W kierunku systemowej regionalnej polityki wobec 
   starzenia się ludności 160

Podsumowanie 167
Załącznik 175
Bibliografia 178
Spis tabel i rysunków 194