Vademecum historyka mediewisty

• Druk: Warszawa, 2012
• Autor: Dariusz Andrzej Sikorski, Jarosław Nikodem
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Niezbędna długo oczekiwana pomoc dydaktyczna i metodyczna dla każdego mediewisty - zarówno doświadczonego specjalisty, jak i początkującego adepta Klio. Vademecum historyka mediewisty zawiera najważniejsze informacje z zakresu zagadnień ogólnych, warsztatu badacza, nauk pomocniczych, źródłoznawstwa, historiografii, hagiografii, najnowszych kierunków badawczych, historii sztuki czy prawa w epoce średniowiecznej. Odrębny rozdział został w nim poświęcony historiografii Polski średniowiecznej. Osobną częścią podręcznika jest przewodnik bibliograficzny, składający się z bibliografii rozumowanych poszczególnych krajów, regionów i wybranych problemów średniowiecza. Ten nowatorski w polskiej literaturze akademickiej podręcznik szczególnie polecamy studentom historii, zarówno pierwszego, jak i drugiego stopnia oraz innych kierunków humanistycznych, na których omawiane są różne aspekty epoki średniowiecznej. Autorzy są pracownikami Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i kilku innych ośrodków akademickich, specjalistami z zakresu historii średniowiecznej, nauk pomocniczych historii i źródłoznawstwa średniowiecznego oraz archeologii. Redaktorzy naukowi: Jarosław Nikodem - profesor UAM w Poznaniu, specjalista w zakresie średniowiecznych stosunków polsko-litewskich, okresu rozbicia dzielnicowego i dziejów politycznych późnośredniowiecznej Polski. Autor m.in.: Zbigniew Oleśnicki w historiografii polskiej (2001), Polska i Litwa wobec husyckich Czech w latach 1420-1433 (2004), Jadwiga. Król Polski (2009). Dariusz Andrzej Sikorski - adiunkt UAM w Poznaniu, specjalizuje się w dziejach powszechnych wczesnego średniowiecza oraz metodologii historii. Autor m.in.: Anglosasi i wpływy anglosaskie w skryptoriach karolińskich do końca IX wieku (2005), Kościół w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego (2011); Początki Kościoła w Polsce. Wybrane problemy (2012), opracował polskie wydanie dzieła Grzegorza z Tours, Historie. Historia Franków (2002). Prowadzi prace nad polską bibliografią mediewistyczną dziejów powszechnych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-20403-7
• ISBN druku: 978-83-01-17239-8
• Liczba stron: 770

Wstęp                                                               9

Część I. Przewodnik mediewisty                                      13

1. Mediewistyka – pojęcie i zakres chronologiczny                           15

2. Pomocnik mediewisty                                                24

2.1. Encyklopedie i leksykony                                         24
2.2. Literatury średniowiecza                                          26
2.3. Wprowadzenie do mediewistyki                                    27
2.4. Atlasy                                                         28
2.5. Podręczniki – dzieje powszechne                                   29
2.6. Bibliografie                                                     32
2.7. Czasopisma mediewistyczne                                       34
2.8. Internet dla mediewisty                                          37
2.9. Mediewistyczne zasoby polskich archiwów                           40

3. Nauki pomocnicze dla mediewisty                                      47

3.1. Paleografia                                                     47
3.2. Kodykologia                                                    54
3.3. Dyplomatyka                                                    58
3.4. Genealogia                                                     73
3.5. Heraldyka                                                      76
3.6. Sfragistyka                                                     87
3.7. Numizmatyka                                                   97
3.8. Filologia łacińska średniowiecza                                    119

4. Główne edycje źródłowe                                              128

5. Historiografia średniowieczna                                         139

5.1. Wiadomości wstępne i systematyka                                 139
5.2. Historiografia niemiecka                                          141
5.3. Historiografia ruska                                              149
5.4. Historiografia czeska                                             163
5.5. Historiografia litewska                                           172
5.6. Historiografia węgierska                                          177
5.7. Historiografia merowińska i karolińska                             185
5.8. Historiografia francuska                                          193
5.9. Historiografia anglosaska i angielska                               197
5.10. Historiografia celtycka                                           201
5.11. Historiografia południowosłowiańska                              206
5.12. Historiografia italska                                            208
5.13. Historiografia hiszpańska                                        212
5.14. Historiografia skandynawska                                     216
5.15. Historiografia zakonu krzyżackiego                                221

6. Historiografia polska                                                 231

6.1. Pojęcie „kronika”                                                231
6.2. Kronika polska Anonima tzw. Galla                                 235
6.3. Kronika polska mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem              245
6.4. Kronika Dzierzwy (dawniej określana jako Kronika Mierzwy)           258
6.5. Kronika wielkopolska                                             260
6.6. Historiografia śląska                                             266
6.7. Roczniki                                                       274
6.8. Roczniki Jana Długosza                                           276

7. Hagiografia                                                         289

7.1. Hagiografia insularna (celtycka i anglosaska)                         295
7.2. Hagiografia merowińska, karolińska, ottońsko-salicka                 299
7.3. Hagiografia słowiańska                                           304
7.4. Hagiografia polska                                               308

8. Penitencjały, kazania, egzempla                                        325

8.1. Penitencjały                                                    325
8.2. Kazania                                                        326

9. Źródła prozopograficzne                                              330

10. Prawo w średniowieczu                                              334

10.1. Prawo i źródła prawa do XI w                                   334
10.2. Prawo w pełnym i późnym średniowieczu                         354
10.3. Prawo kanoniczne                                             367

11. Mediewistyka staropolska                                            376

12. Archeologia                                                        394

13. Historia sztuki średniowiecznej                                       409

14. Językoznawstwo i onomastyka                                        426

15. Bizancjum                                                         440

15.1. Historiografia Bizancjum                                       442

16. Żydzi w średniowieczu                                              445

17. Islam i kraje muzułmańskie                                          458

18. Nauka w średniowieczu                                             465

19. Główne zagadnienia ogólne                                          469

19.1. Historia społeczna                                             469
19.2. Miasta                                                       476
19.3. Wyprawy krzyżowe                                            479
19.4. Feudalizm                                                    484
19.5. Gospodarka                                                   487
19.6. Historia wojskowości                                           493
19.7. Myśl polityczna                                               509
19.8. Szkolnictwo                                                  514
19.9. Uniwersytety                                                 519
19.10. Muzyka średniowieczna                                       524
19.11. Życie codzienne                                              527

20. Nowsze tendencje w mediewistyce                                     532

20.1. Antropologia historyczna                                       532
20.2. „Zwrot przestrzenny” w mediewistyce                            536
20.3. Historia pojęć                                                 540
20.4. Mediewalizm w kulturze nowożytnej i współczesnej                 545
20.5. Historia kobiet i gender history                                  548

Część II. Przewodnik bibliograficzny                                  557

1. Starożytności słowiańskie, germańskie i celtyckie                         559

2. Historia Polski                                                      565

2.1. Zagadnienia ogólne                                              565
2.2. Pierwsi Piastowie X w. – początek XII w                            570
2.3. Okres rozbicia dzielnicowego                                      582
2.4. Polska XIV w. (do układu w Krewie)                                591
2.5. Polska XV w                                                    600

3. Poszczególne kraje i regiony                                           610

3.1. Ruś                                                           610
3.2. Czechy                                                         618
3.3. Niemcy                                                        626
3.4. Litwa                                                          630
3.5. Węgry                                                         638
3.6. Skandynawia                                                   643
3.7. Francja                                                        647
3.8. Anglia                                                         650
3.9. Irlandia                                                        655
3.10. Kraje Półwyspu Iberyjskiego                                      656
3.11. Italia                                                         657
3.12. Państwo zakonu krzyżackiego                                    661
3.13. Bałkany                                                       667

4. Historia Kościoła powszechnego                                        673

4.1. Leksykony, podręczniki                                           673
4.2. Chrystianizacja Europy w średniowieczu                            676
4.3. Kościoły krajowe wczesnego średniowiecza                           679
4.4. Kościół czasu reformy XI–XII w                                   682
4.5. Późne średniowiecze                                             684
4.6. Biblia w średniowieczu                                           686
4.7. Papiestwo w średniowieczu                                        688
4.8. Mistyka średniowieczna                                           691
4.9. Kościoły wschodnie                                              692
4.10. Herezje średniowieczne                                          693
4.11. Monastycyzm                                                  698

5. Historia Kościoła w Polsce                                            706

5.1. Prace ogólne                                                    706
5.2. Kościół w Polsce X–XII w                                         707
5.3. Kościół w Polsce XIII–XV w                                       711

Wykaz skrótów                                                      718
Indeks nazwisk                                                      720
Wykaz autorów poszczególnych rozdziałów                            769