Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. T. 25 - 02 Szkoła otwarta (?) na dialog kultur

• Druk: Katowice, 2016
• Redakcja naukowa: Danuta Krzyżyk
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

25. tom „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” adresowany jest do nauczycieli polonistów, studentów polonistyki, dydaktyków języka ojczystego i literatury oraz do pedagogów. Zamieszczono w nim jedenaście artykułów z zakresu edukacji literackiej i kulturowej oraz językowej, a ponadto – dwie recenzje.

Dydaktycy literatury wiele miejsca poświęcają problemom wielokulturowości i dwukulturowej/wielokulturowej edukacji, postulując jednocześnie konieczność włączenia do kształcenia polonistycznego treści dotyczących tolerancji, poszanowaniu inności i Innego, a także potrzebę przygotowywania uczniów do życia obywatelskiego w multikulturowej i multireligijnej Europie. Starają się wskazać, w jaki sposób na lekcjach języka polskiego można uczyć dialogu, otwierać młodych ludzi na inne kultury, przygotowywać ich do aktywnego i efektywnego życia w wielokulturowej rzeczywistości. Zachęcają nauczycieli polonistów do sięgania po teksty spoza kanonu lektur szkolnych (np. utwory Singera, powieść Gustawa Morcinka Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki), dzięki którym uczniowie będą mogli dostrzec znaczenie namysłu nad sobą i otaczającą ich rzeczywistością, aby w efekcie podjąć pracę nad kształtowaniem i rozumieniem siebie oraz świata. Autorzy zamieszczonych w czasopiśmie artykułów przyglądają się także obecnym w literaturze dla dzieci i młodzieży (przede wszystkim w Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy i w Wielkiej Księdze Pippi Astrid Lindgren) różnym realizacjom motywu szkoły, udowadniają, że projekt przestrzeni szkoły bywa zazwyczaj skorelowany z ideami wychowawczymi obowiązującymi w placówce, mądre wychowanie przygotowuje dziecko do myślenia o sobie jako o „nieograniczonej niczym możliwości”. Proponują również ciekawe i niestereotypowe rozwiązania dydaktyczne, np. lekcje z tekstami Singera metodą flipped classroom z wykorzystaniem technologii informatycznej; lekcję poświęconą analizie porównawczej dwóch bohaterek – literackiej Izabelli Łęckiej (Lalka) i serialowej Mary Crawley (Downton Abbey).

Dydaktycy języka dzielą się natomiast wynikami swoich badań dotyczących poziomu kompetencji leksykologicznej i leksykalnej gimnazjalistów, a także uwarunkowań tych kompetencji. Podejmują próby zrekonstruowania wycinków językowo-kulturowego obrazu świata: wyglądu dziewczyny w wypowiedziach młodzieży gimnazjalnej i licealnej (ujęcie autostereotypowe i heterestereotypowe); rodziny w podręcznikach do nauki języka i literatury gruzińskiej. Analizują i oceniają sposób opracowania haseł poświęconych związkom frazeologicznym w szkolnych słownikach poprawnej polszczyzny (na przykładzie frazeologizmu twardy orzech do zgryzienia). Podejmują niezwykle ważny problem motywowania uczniów na lekcjach języka polskiego i podpowiadają sięgnięcie po niestandardowe metody wzmacniania (np. strategie: pamiątka z lekcji, list lub e-mail do ucznia, list do rodziców).

Artykuły, które znalazły się w tomie, wzbogacą warsztat dydaktyczny nauczycieli i studentów oraz skłonią ich do refleksji nad rolą przedmiotu język polski w rozwijaniu postaw i osobowości uczniów, a także funkcją nauczyciela we współczesnej szkole.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Eprasa dla dzieci i młodzieży »
  4. Lektury szkolne
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Eprasa popularnonaukowa i specjalistyczna »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Redakcja: Danuta Krzyżyk
• Język wydania: polski
• ISSN: 0208-5011

Spis treści

EDUKACJA LITERACKA I KULTUROWA
Małgorzata WÓJCIK‑DUDEK: Szkoły szczęśliwe — architektura edukacji / 11
Sylwia KURAŚ: Szkoła otwarta (?) na dialog kultur / 23
Magdalena OCHWAT: Katedra — synagoga — meczet. O odczytywaniu symboli religijnych
na lekcji polskiego / 39
Diana JAGODZIŃSKA, Monika PAKURA: Dziecko romskie — członek społeczeństwa,
uczeń, obywatel. Mniejszości etniczne w prawie i badaniach ankietowych / 61
Lucyna SADZIKOWSKA: Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki — pisarski rachunek
sumienia na lekcjach języka polskiego w liceum / 79
Anna SIKORA: Serial w szkole (nie)obecny? O różnych sposobach wykorzystania serialu
na lekcjach języka polskiego / 101

EDUKACJA JĘZYKOWA
Jolanta NOCOŃ: Kształcenie świadomości językowej w gimnazjum — rozwijanie kompetencji
leksykalnej i leksykologicznej / 115
Emilia CZARNOTA: Problemy poprawnościowe z zakresu frazeologii we współczesnych szkolnych słownikach poprawnej polszczyzny (na przykładzie związku frazeologicznego twardy orzech do zgryzienia). Refleksja krytyczna / 127
Maria WACŁAWEK: Kategoria wyglądu w językowo-kulturowym (auto)stereotypie dziewczyny / 139
Karina AKOPOVA‑KRZACZYŃSKA: Obraz rodziny w podręcznikach do nauki języka i literatury
Gruzińskiej / 155
Anna GUZY: Techniki behawioralne, czyli o tym, jak można usprawniać proces dydaktyczny / 171

RECENZJE
Edukacja przez słowo — obraz — dźwięk. Red. Justyna Hanna Budzik, Ilona Copik. Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015 (Diana Jagodzińska) / 185
Justyna Hanna Budzik: Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina. Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015 (Karolina Jędrych) / 193

Noty o Autorach / 199
Indeks osobowy / 201