Zaburzenia artykulacji

• Druk: Kraków, 2013
• Autor: Anna Sołtys-Chmielowicz
• Wydawca: Impuls

Istnieje dość powszechne przekonanie, że nieprawidłowa wymowa głosek jest zaburzeniem mowy najprostszym do opisania i terapii. Jednak okazuje się, że zaburzenia artykulacji, najczęściej nazywane dyslalią, nie zawsze łatwo jest scharakteryzować, a ich leczenie może trwać bardzo długo. Należy się więc głębiej zastanowić nad ich istotą, postawić diagnozę, zastosować właściwą terapię i wreszcie umieć posłużyć się odpowiednią terminologią.

Obecnie używa się bowiem wielu różnych określeń, najczęściej mało precyzyjnych, nieoddających istoty zagadnienia.

Czy wady wymowy są takim problemem, że trzeba im poświęcać aż tyle uwagi? Nie ulega wątpliwości, że tak, choć, obiektywnie rzecz biorąc, istnieją znacznie poważniejsze kłopoty w porozumiewaniu się językowym słownym. Niemniej jednak nieprawidłowości artykulacyjne bywają przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych, a w późniejszym okresie trudności z wyborem drogi życiowej. Innym argumentem przemawiającym za ważkością tego problemu jest to, że foniatria już blisko 200 lat temu stworzyła terminologię nazywającą wady wymowy. Zatem kłopoty z wymową były postrzegane od wieków i już od dawna starano się pomagać ludziom mającym trudności artykulacyjne.

Ambicją autorki niniejszego opracowania jest pokazanie szczegółowej metodyki wywoływania głosek i wprowadzania ich do większych struktur językowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7587-045-9
• ISBN druku: 978-83-8095-083-2
• Liczba stron: 200

Wprowadzenie	9
1. Stan badań	13
	1.1. Wybrane zagadnienia dotyczące badań fonetycznych	13
	1.2. Najważniejsze prace poświęcone metodyce wywoływania głosek	17
	1.3. Uwagi o osiągnięciach praktyków w innych krajach słowiańskich	18
	1.4. Prace nad strukturą wyrazów	19
2. Wady wymowy	21
	2.1. Miejsce wad wymowy w klasyfikacjach zaburzeń mowy	21
	2.2. Znaczenie terminu „dyslalia”	24
3. Przegląd klasyfikacji wad wymowy	27
	3.1. Klasyfikacje ilościowe	27
	3.2. Klasyfikacje jakościowe	28
		3.2.1. Klasyfikacje foniatryczne	28
		3.2.2. Klasyfikacje językoznawcze	29
	3.3. Mniej znane klasyfikacje	31
4. Ocena klasyfikacji wad wymowy i problemy dyskusyjne	35
	4.1. Dyslalia środowiskowa w ujęciach różnych autorów	35
	4.2. Ocena klasyfikacji ilościowej Leona Kaczmarka	36
	4.3. Problem zrozumiałości wypowiedzi w przypadkach dyslalii – przyczynek do klasyfi kacji Antoniego Pruszewicza	37
	4.4. Ocena klasyfikacji jakościowych	41
	4.5. Dygresja na temat substytucji i elizji – problemy dyskusyjne	45
	4.6. Problemy zapisu fonetycznego artykulacji wadliwych	54
5. Przyczyny wad wymowy	63
6. Badanie wymowy	65
	6.1. Kryteria oceny wymowy	65
	6.2. Wady wymowy a błędy wymowy	67
	6.3. Jak badamy wymowę	69
7. Etapy pracy korekcyjnej	77
8. Charakterystyka wad artykulacyjnych i ich korygowanie	89
	8.1. Mowa bezdźwięczna	89
	8.2. Spółgłoski dentalizowane	99
		8.2.1. Spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe š ž č ?	101
		8.2.2. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe s z c ?	105
		8.2.3. Spółgłoski środkowojęzykowe ś ź ć ??	109
		8.2.4. Spółgłoski zwarto-szczelinowe i szczelinowe	111
			8.2.4.1. Spółgłoski zwarto-szczelinowe c ? č ? ć ??  	111
			8.2.4.2. Spółgłoski szczelinowe s z š ž ś ź	113
	8.3. Spółgłoska r	114
	8.4. Spółgłoski l ľ	121
	8.5. Spółgłoski tylnojęzykowe k g x k’ g’ x’	122
	8.6. Spółgłoski dwuwargowe p b m p’ b’ m’	123
	8.7. Spółgłoski wargowo-zębowe f v f ’ v’	124
	8.8. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe t d n	125
	8.9. Półsamogłoski i u oraz spółgłoska miękka ń	126
	8.10. Samogłoski ustne i y e a o u	127
	8.11. Samogłoski nosowe ę o	129
9. Programowanie terapii w dyslalii	131
10. Struktura wyrazu	135
	10.1. Długość wyrazu	136
	10.2. Grupy spółgłoskowe	137
	10.3. Asymilacje	140
	10.4. Dysymilacje	140
	10.5. Przestawki	141
	10.6. Wyjątkowo trudne wyrazy	141
	10.7. Uwagi o terapii zaburzeń struktury wyrazu	142
11. Opisy przypadków	145
	11.1. Analiza lingwistyczna wypowiedzi dziecka z rozległą dyslalią	145
	11.2. Rzadka forma substytucji w zakresie głosek dentalizowanych	158
	11.3. Pięcioletni chłopiec z opóźnieniem rozwoju mowy	166
	11.4. Opis wymowy dziecka z kilkoma substytutami	168
	11.5. Dziewczynka ze znacznym opóźnieniem w zakresie artykulacji	169
	11.6. Przebieg terapii chłopca z bezwibracyjną wymową r	171
	11.7. Dziecko z rotacyzmem tylnojęzykowym szczelinowym	173
	11.8. Rzadka postać dyslalii u jedenastoletniej dziewczynki	175
	11.9. Dziecko z dominującymi zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu	177
	11.10. Sześcioletni chłopiec z opóźnionym rozwojem mowy	178
	11.11. Chłopiec z szeregiem problemów artykulacyjnych	180
	11.12. Zaburzenia struktury wyrazu u dziecka z upośledzeniem umysłowym	182
	11.13. Sześcioletni chłopiec z zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu	183
	11.14. Uczniowie z klasy I z niezrozumiałą wymową	185
	11.15. Dziecko z redukcją grup spółgłoskowych	187
	11.16. Dziecko z brakiem spółgłosek tylnojęzykowych	188
Zakończenie	191
Bibliografia	193