Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej

• Druk: Warszawa, 2013
• Autor: Edward Franek, Franciszek Kokot
• Wydawca: PZWL

W książce przedstawiono patofizjologię, diagnostykę i terapię zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej zgodnie z najnowszymi osiągnięciami medycyny.

Autorzy kładą nacisk na takie zjawiska, jak rozmaite postaci odwodnienia i przewodnienia (m.in. obrzęki) oraz metabolizm podstawowych dla życia pierwiastków chemicznych; wiele miejsca poświęcają różnego typu kwasicom i zasadowicom; szczegółowo omawiają rolę układów i narządów w gospodarce kwasowo-zasadowej.

Gruntowna znajomość tych zagadnień daje niezmierne korzyści lecznicze, takie jak ograniczenie śmiertelności z powodu biegunki wśród dzieci do wartości poniżej 1%; pozwala na uniknięcie jatrogennych powikłań sercowo-naczyniowych u pacjentów, którzy przyjmują diuretyki, kortykosteroidy, leki nefrotoksyczne lub wpływające na przezbłonowy transport elektrolitów.

Obecnie nie można już wyobrazić sobie zwalczania wstrząsu, dializoterapii lub transplantacji serca i wątroby bez opanowania podstawowych praw rządzących homeostazą wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową.

Publikacja jest adresowana do internistów, lekarzy rodzinnych, nefrologów i endokrynologów.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-200-6318-9
• ISBN druku: 978-83-200-4606-9
• Liczba stron: 290

Przedmowa                                                          IX
Wstęp                                                               XI
Wykaz skrótów                                                     XIII

1. Zagadnienia ogólne                                               1

	Podstawowe prawa rządzące gospodarką wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową                                              1
	Powiązanie równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Diagram Gamble’a                                                  2

2. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej                       5

	Przestrzenie wodne – ich wielkość i skład jonowy                     5
		Zawartość wody w ustroju                                       5
		Skład elektrolitowy płynów ustrojowych                            7
		Regulacja składu i objętości płynów ustrojowych                     8
		Regulacja izotonii płynów ustrojowych                            9
		Regulacja fizjologicznych wielkości przestrzeni wodnych            10
		Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu                                16
	Przemiana wody                                                  17
		Pobór wody                                                    17
		Utrata wody                                                    18
	Przemiana sodu                                                   20
		Hiponatremia                                                    22
		Hipernatremia                                                  39
	Kliniczne postacie zaburzeń gospodarki wodnej i sodowej               44
		Uwagi ogólne                                                    44
		Patofizjologia, objawy kliniczne i terapia poszczególnych postaci zaburzeń gospodarki wodnej                                     46
			Odwodnienie izotoniczne                                       46
			Odwodnienie hipertoniczne (niedobór „wolnej” wody)             49
			Odwodnienie hipotoniczne (zespół niedoboru sodu)               52
			Przewodnienie izotoniczne                                      53
				Kliniczne postacie obrzęków                                 53
			Przewodnienie hipertoniczne                                    70
			Przewodnienie hipotoniczne (zatrucie wodne)                   70
	Przemiana potasu                                                   71
		Uwagi ogólne                                                  71
		Hipokaliemia                                                   74
		Hiperkaliemia                                                    84
	Przemiana wapnia                                                  93
		Zawartość wapnia w ustroju                                       93
		Regulacja kalcemii                                                94
			Wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego                   94
			Wydalanie wapnia z moczem                                    95
			Odkładanie lub uruchomienie wapnia w kościach                97
			Udział parathormonu, kalcytoniny, 1,25(OH)2D oraz fosforanów nieorganicznych w homeostazie wapniowej                     97
			Rola wapnia i fosforanów w kalcyfikacji naczyń                  101
				Prawidłowe stężenie wapnia w surowicy                     101
				Czynniki wpływające na stężenie wapnia w surowicy          102
			Rola wapnia w ustroju                                          103
		Hiperkalcemia                                                  103
		Hipokalcemia                                                    113
	Przemiana magnezu                                               119
		Zawartość magnezu w ustroju, przemiana i rola fizjologiczna          119
		Hipomagnezemia                                               121
		Hipermagnezemia                                                127
	Przemiana fosforu                                                 129
		Zawartość fosforu w ustroju, wchłanianie i wydalanie fosforanów      129
			Wchłanianie fosforanów z przewodu pokarmowego              130
			Wydalanie fosforanów z moczem                               131
		Rola fosforu w ustroju                                           133
		Nowe ogniwa regulacji gospodarki fosforanowej – czynnik wzrostowy fibroblastu FGF-23 i białko Klotho                                 134
			Stany niedoboru białka Klotho                                   136
			Aspekty diagnostyczne i lecznicze białka Klotho i FGF-23          138
		Hipofosfatemia                                                   139
		Hiperfosfatemia                                                  147
		Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej u chorych z przewlekłą chorobą nerek                                        150
		Ograniczanie podaży fosforanów u chorego                     153
		Wiązacze fosforanów nieorganicznych w przewodzie pokarmowym 154
			Glinowe wiązacze fosforanów                                 154
			Wapniowe wiązacze Pi                                      155
			Magnezowe wiązacze fosforanów nieorganicznych              155
			Węglan lub chlorowodorek sewelameru                       156
			Węglan lantanu                                              156
			Sole żelaza                                                  156
		Inhibitory kotransportera sodowo-fosforanowego IIa               157
		Inne sposoby obniżenia fosfatemii                              157
	Przemiana chloru                                                 158
		Hipochloremia                                                   159
		Hiperchloremia                                                 160

3. Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej                        161

	Definicja kwasu i zasady                                           161
		Stężenie jonów wodorowych w warunkach fizjologicznych          161
	Mechanizmy uczestniczące w utrzymywaniu izohydrii                162
		Układy buforowe krwi i tkanek                                   162
			Równanie Hendersona–Hasselbalcha                             163
		Rola płuc w gospodarce kwasowo-zasadowej                        165
		Rola nerek w gospodarce kwasowo-zasadowej                       165
		Rola wątroby w regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej           166
		Rola układu kostnego w równowadze kwasowo-zasadowej          166
		Rola przewodu pokarmowego w homeostazie kwasowo-zasadowej    167
		Wpływ pośredniej przemiany materii na gospodarkę kwasowo-zasadową                                             168
	Wskaźniki oceny równowagi kwasowo-zasadowej                    168
	Luka anionowa osocza i moczu                                     173
	Luka osmolalna osocza (LosmP) i moczu (LosmM)                         175
	Podział zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej                     175
		Zaburzenia oddechowe równowagi kwasowo-zasadowej            177
			Kwasice oddechowe                                            177
				Ostra kwasica oddechowa                                   177
				Przewlekła kwasica oddechowa                              181
			Zasadowica oddechowa                                         184
		Nieoddechowo („metabolicznie”) uwarunkowane zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej                                  185
			Kwasice nieoddechowe („metaboliczne”) – część ogólna           186
				Mechanizmy kompensacji kwasicy nieoddechowej             186
		Wpływ ostrej i przewlekłej kwasicy nieoddechowej na metabolizm i wskaźniki hemodynamiczne                                     188
		Mechanizmy kompensacyjne zwalczające ostrą kwasicę nieoddechową 188
			Ogólne uwagi odnośnie do leczenia kwasicy nieoddechowej         190
			Charakterystyka poszczególnych postaci etiologicznych kwasicy nieoddechowej                                                 191
				Kwasica ketonowa                                            191
				Kwasica mleczanowa                                        199
			Zasadowice metaboliczne (nieoddechowe)                         242
				Uwagi ogólne                                                242
				Patomechanizmy warunkujące powstawanie zasadowicy nieoddechowej według Gennariego                           244
				Skutki kliniczne zasadowicy metabolicznej                     247
				Mechanizmy kompensacji zasadowicy metabolicznej             247
				Zasadowica metaboliczna wywołana nadmierną utratą jonów wodorowych (zasadowica substrakcyjna) lub chlorków          248
				Zasadowice metaboliczne uwarunkowane nadmierną podażą zasad (zasadowice addycyjne)                                252
				Zasadowice metaboliczne wywołane niedoborem potasu w ustroju                                                     254
Piśmiennictwo                                                        261

Skorowidz                                                          269