Zarząd majątkiem wspólnym małżonków

• Druk: 2012
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Krzysztof Gołębiowski
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Publikacja stanowi kompleksowe i najobszerniejsze w dotychczasowej literaturze opracowanie problematyki zarządu majątkiem wspólnym małżonków. Autor omawia zarówno samo pojęcie zarządu, jak i poszczególne przepisy regulujące sposób jego wykonywania. Wiele opisanych w książce zagadnień dotąd nie doczekało się wyczerpującej analizy w literaturze, np. zasada samodzielnego zarządu częścią majątku wspólnego służącą do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej (art. 36 3 k.r.o.), czy zagadnienie skuteczności samodzielnie dokonanej przez małżonka czynności zarządu wobec drugiego małżonka. Adresaci: Książka adresowana jest przede wszystkim do prawników, którzy zawodowo zajmują się stosowaniem przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w tym do sędziów i notariuszy. Zainteresuje również teoretyków prawa, tym bardziej, że zaproponowana wykładnia pojęcia "zarząd majątkiem wspólnym" jest całkowicie odmienna od dotychczas dominującej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-4935-2
• ISBN druku: 978-83-264-3901-8
• Liczba stron: 672

Wykaz skrótów 	  13
Rozdział I	Ustrój wspólności ustawowej i majątek wspólny małżonków 	  15
1. Małżeński ustrój majątkowy 	  15
2. Wspólność majątku małżonków 	  21
2.1. Uwagi terminologiczne 	  21
2.2. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o wspólności majątkowej małżeńskiej w systematyce prawa cywilnego 	  24
2.2.1. Normy odnoszące się do poszczególnych praw podmiotowych lub ich typów 	  25
2.2.2. Normy odnoszące się do całych kompleksów praw podmiotowych 	  25
2.3. Majątek wspólny 	  27
2.3.1. Uwagi ogólne 	  27
2.3.2. Majątek wspólny w ramach ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej 	  29
2.3.3. Podsumowanie 	  52
2.4. Charakter prawny wspólności 	  53
2.4.1. Stosunek podstawowy 	  55
2.4.2. Niemożność żądania podziału majątku wspólnego 	  59
2.4.3. Niemożność rozporządzania udziałem w majątku wspólnym oraz zobowiązywania się do takiego rozporządzenia 	  60
2.4.4. Niemożność żądania przez wierzyciela jednego z małżonków zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie małżonkowi 	  62
2.4.5.Brak określenia wysokości udziału małżonka w majątku wspólnym 	  63
2.4.6. Brak podmiotowości majątku wspólnego 	  74
2.5. Nabycie prawa podmiotowego do majątku wspólnego 	  79
Rozdział II	Pojęcie zarządu majątkiem wspólnym małżonków 	  85
1. Stan prawny 	  85
2. Stanowisko doktryny i orzecznictwa 	  88
2.1. Uwagi ogólne - krytyka dotychczasowego stanowiska 	  88
2.2. Koncepcja zarządu S.K. Rzoncy 	  91
2.3. Stanowisko nauki i orzecznictwa przed nowelizacją z 2004 r. 	  93
2.4. Wpływ podziału na czynności pozostające w zakresie zwykłego zarządu oraz przekraczające ten zakres na wykładnię przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w doktrynie i orzecznictwie 	  98
2.5. Spór o kwalifikację zawarcia umowy poręczenia jako wykonywania zarządu majątkiem wspólnym 	  104
2.6. Stanowisko nauki i orzecznictwa po nowelizacji z 2004 r. 	  113
3. Kryteria formułowania definicji zarządu majątkiem wspólnym 	  126
3.1. Cel i podstawy rozważań 	  126
3.2. Przepisy regulujące wyłącznie zarząd majątkiem wspólnym 	  128
3.3. Sposób zaliczenia czynności do zarządu majątkiem wspólnym - założenia ogólne 	  133
3.4. Koncepcja "zarządu" jako jednolitej instytucji prawa cywilnego 	  139
3.5. "Definicja" zarządu zawarta w art. 36 § 2 zdanie drugie k.r.o. 	  144
3.6. Treść, cel czy skutek czynności jako kryterium kwalifikujące 	  153
3.7. Przedmiot zarządu 	  159
3.8. Koncepcja "zarządu przedmiotem majątku wspólnego" 	  160
3.8.1. Założenia koncepcji 	  160
3.8.2. Ocena koncepcji przy uwzględnieniu argumentów jurydycznych 	  164
3.8.3. Ocena koncepcji przy uwzględnieniu kryteriów celowościowych 	  167
3.8.4. Podsumowanie 	  176
3.9. Ratio legis regulacji zarządu majątkiem wspólnym 	  177
3.10. Definicja zarządu - opisanie czynności zarządu czy podanie kryteriów ich wyróżnienia 	  180
3.11. Koncepcja ujmowania zarządu za pomocą pojęć ekonomicznych (gospodarczych) 	  193
3.11.1. Założenia "gospodarczej definicji zarządu" 	  193
3.11.2. Ocena koncepcji przy uwzględnieniu argumentów jurydycznych 	  195
3.11.3. Ocena koncepcji przy uwzględnieniu kryteriów celowościowych 	  202
3.12. Zagadnienie skuteczności wobec współmałżonka czynności zarządu majątkiem wspólnym podjętej przez jednego z małżonków 	  212
3.12.1. Wprowadzenie do zagadnienia 	  212
3.12.3. Możliwe rozwiązania problemu i ich uzasadnienie w doktrynie 	  216
3.12.3. Ocena przedstawionych rozwiązań 	  238
3.12.4. Wykładnia art. 36 § 2 zdanie pierwsze k.r.o. Koncepcja "prawa do zarządu" 	  246
3.12.5. Własne stanowisko 	  256
3.13. Powstanie odpowiedzialności za zobowiązanie jako kryterium definiujące 	  259
3.14. Zarząd majątkiem wspólnym a korzystanie z "rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego" 	  261
3.15. Regulacja art. 37 k.r.o. a zakres zarządu majątkiem wspólnym 	  273
3.16. Pojęcie "czynności zmierzających do zachowania majątku wspólnego" 	  275
4. Definicja zarządu majątkiem wspólnym małżonków 	  277
4.1. Podsumowanie dotychczasowych rozważań 	  277
4.2. Definicja zarządu 	  279
Rozdział III	Zarządzanie majątkiem wspólnym 	  288
1. Uwagi ogólne 	  288
2. Samodzielny zarząd majątkiem wspólnym 	  291
2.1. Pojęcie samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym 	  291
2.2. Zakres skuteczności samodzielnych czynności zarządu 	  303
3. Ogólne zasady zarządzania majątkiem wspólnym (art. 36 § 2 zdanie pierwsze k.r.o.) 	  308
4. Zarząd przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej (art. 36 § 3 k.r.o.) 	  312
4.1. Uwagi ogólne 	  312
4.2. Skutek zaliczenia czynności do zarządu przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej 	  313
4.3. Wyróżnienie przedmiotów majątkowych służących małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej 	  315
4.3.1 Kryterium "służenia" przedmiotu majątkowego do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej 	  315
4.3.2. Zakres przedmiotów majątkowych objętych regulacją art. 36 § 3 k.r.o. 	  331
4.3.3. Pojęcia wykonywania zawodu i działalności zarobkowej 	  339
4.4. Regulacja zdania drugiego art. 36 § 3 k.r.o. ("zastępcze" wykonywanie zarządu przez drugiego małżonka) 	  342
4.5. Próba oceny nowej regulacji 	  345
5. Sprzeciw małżonka wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka 	  347
5.1. Uwagi ogólne 	  347
5.2. Przedmiot sprzeciwu 	  348
5.3. Podmiotowe przesłanki skuteczności sprzeciwu 	  357
5.3.1. Uwagi ogólne 	  357
5.3.2. Adresat sprzeciwu 	  360
5.3.3. Przesłanki skuteczności sprzeciwu wobec osoby trzeciej 	  370
5.4. Skutki sprzeciwu 	  375
5.5. Treść i forma sprzeciwu 	  380
5.6. Charakter prawny sprzeciwu 	  384
5.7. Wyłączenia dopuszczalności sprzeciwu 	  389
5.8. Problem pozaustawowych wyłączeń dopuszczalności sprzeciwu 	  396
6. Czynności zarządu wymagające dla swej ważności zgody drugiego małżonka (wyjątek od zasady samodzielnego zarządu) 	  406
6.1. Katalog czynności wymagających zgody 	  406
6.2. Ocena regulacji art. 37 § 1 k.r.o. 	  423
6.3. Czynności zarządu majątkiem wspólnym wymienione w art. 37 § 1 k.r.o. 	  435
6.4. Modyfikacja zasad wykonywania zarządu wynikająca z art. 37 § 1 k.r.o. 	  440
6.4.1. Uwagi ogólne 	  440
6.4.2. Zachowania drugiego małżonka istotne z punktu widzenia art. 37 k.r.o. 	  443
6.4.3. Skutki wyrażenia zgody oraz potwierdzenia czynności prawnej 	  446
6.4.4. Skutki dokonania czynności prawnej mimo braku wymaganej zgody 	  448
6.4.5. Charakter prawny zgody oraz potwierdzenia 	  454
6.4.6. Treść zgody oraz potwierdzenia 	  465
7. Obowiązki małżonka wpływające na wykonywanie zarządu majątkiem wspólnym 	  472
7.1. Uwagi ogólne 	  472
7.2. Źródła obowiązków małżonków, związanych z majątkiem wspólnym 	  475
7.2.1. Obowiązki wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa 	  476
7.2.2. Obowiązki wynikające z zawartych przez małżonków umów 	  478
7.2.3. Obowiązki wynikające z istnienia stosunku prawnego małżeństwa 	  479
7.2.4. Obowiązki wynikające ze współuprawnienia małżonków 	  483
7.2.5. Obowiązki wynikające z możliwości powstania współuprawnienia małżonków 	  484
7.3. Obowiązki związane z wykonywaniem zarządu majątkiem wspólnym 	  485
7.3.1. Zakres zachowań składających się na treść obowiązku współdziałania w zarządzie i warunki jego powstania 	  485
7.3.2. Koncepcja "obowiązku zarządzania" 	  494
7.3.3. Zakres czynności zarządu objętych obowiązkiem współdziałania 	  506
7.3.4. Koncepcja obowiązku wykonywania zarządu w sposób zgodny z dobrem rodziny 	  509
7.4. Podsumowanie 	  517
8. Sądowa ingerencja w zarządzanie majątkiem wspólnym 	  518
8.1. Uwaga ogólna 	  518
8.2. "Zastępcze" zezwolenie sądu na dokonanie czynności wymienionej w art. 37 § 1 k.r.o. 	  518
8.2.1. Przesłanki wydania zezwolenia ustanowione w art. 39 zdanie pierwsze k.r.o. 	  518
8.2.2. Przesłanka udzielenia zezwolenia 	  529
8.2.3. Skutki udzielenia zezwolenia 	  534
8.3. Zezwolenie sądu w razie zgłoszenia sprzeciwu wobec zamierzonej czynności zarządu (art. 39 k.r.o. w zw. z art. 361 § 3 k.r.o.) 	  536
8.4. Pozbawienie małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym (art. 40 zdanie pierwsze k.r.o.) 	  539
8.4.1. Przyczyny uzasadniające wydanie postanowienia z art. 40 k.r.o. 	  539
8.4.2. Treść postanowienia sądu 	  550
8.4.3. Skutki pozbawienia małżonka zarządu majątkiem wspólnym 	  552
8.5. Postanowienie, zgodnie z którym na dokonanie czynności wskazanych w art. 37 § 1 k.r.o. zamiast zgody małżonka będzie potrzebne zezwolenie sądu 	  561
8.6. Ocena uregulowania sądowej ingerencji w wykonywanie zarządu majątkiem wspólnym 	  564
9. Wzajemny stosunek poszczególnych przepisów regulujących wykonywanie zarządu 	  573
9.1. Uwagi ogólne 	  573
9.2. Sprzeciw wobec zamierzonej czynności zarządu (art. 361 k.r.o.) a odmowa zgody na dokonanie czynności (art. 37 k.r.o.) 	  574
9.2.1 "Odmowa zgody" jako oświadczenie woli o doniosłości prawnej 	  574
9.2.2. Stosunek sprzeciwu wobec zamierzonej czynności zarządu (art. 361 k.r.o.) do odmowy zgody na dokonanie czynności (art. 37 k.r.o.) 	  580
9.3. Stosunek zasady z art. 36 § 3 zdanie pierwsze k.r.o. do regulacji art. 37 k.r.o. 	  588
10. Ochrona dobrej wiary a zarząd majątkiem wspólnym 	  603
10.1. Uwagi ogólne 	  603
10.2. Podstawy normatywne obowiązywania zasady nemo plus iuris i jej treść 	  604
10.3. Charakterystyka art. 169 k.c. oraz rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych 	  610
10.4. Ochrona dobrej wiary a regulacja art. 36 § 2 zdanie pierwsze k.r.o. 	  619
10.5. Ochrona dobrej wiary a przepisy ograniczające lub wyłączające zarząd małżonka 	  626
10.5.1. Uwagi ogólne 	  626
10.5.2. Ochrona dobrej wiary w wypadku czynności z art. 37 § 1 k.r.o. Rola art. 38 k.r.o. 	  629
10.5.3. Ochrona dobrej wiary a instytucja sprzeciwu z art. 361 k.r.o. 	  640
10.5.4. Ochrona dobrej wiary w sytuacji wydania jednego z orzeczeń z art. 40 k.r.o. 	  642
10.5.5. Ochrona dobrej wiary a regulacja art. 36 § 3 k.r.o. 	  648
10.6. Podsumowanie 	  652
 Rozdział IV	Próba oceny nowej regulacji zarządu majątkiem wspólnym małżonków 	  658
Wykaz literatury 	  665