Zerwana genealogia

• Druk: Warszawa, 2018
• Autor: Mirosława Grabowska
• Wydawca: Scholar

W Zerwanej genealogii Magdalena Grabowska proponuje nowe spojrzenie na polskie komunistyczne organizacje kobiece. W tej odważnej, a zarazem dogłębnej analizie Autorka sytuuje ich (zupełnie niedocenione) dokonania w historii feminizmu, będące efektem działań podejmowanych nie tylko w skali krajowej, lecz także międzynarodowej. Szuka również przyczyn marginalizacji organizacji kobiecych z czasów PRL-u we współczesnym polskim feministycznym archiwum oraz spuścizny komunizmu i socjalizmu w światowym ruchu na rzecz równych praw. W pracy wykorzystuje najnowszą literaturę przedmiotu z zakresu gender studies, historii kobiet i historii feminizmu, źródła prasowe oraz wyniki imponujących badań własnych, na które złożyły się zarówno wywiady pogłębione z byłymi działaczkami, jak również archiwalne zapisy posiedzeń organizacji kobiecych i dokumenty ONZ.

z recenzji dr hab. Agnieszki Kościańskiej


Dr Magdalena Grabowska – socjolożka, absolwentka wydziału Women’s & Gender Studies na Rutgers University, adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. W latach 2010–2014 stypendystka European Commission, Marie Curie International Reintegration Fellow na Uniwersytecie Warszawskim. Współzałożycielka Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER. Bada głównie historię ruchów kobiecych i emancypacyjnych w Europie Wschodniej z perspektywy postkolonialnych i transnarodowych ruchów feministycznych. Zajmuje się również prowadzeniem studiów zaangażowanych, w tym poświęconych przemocy wobec kobiet, prawom reprodukcyjnym oraz równości kobiet w polityce. Autorka wielu publikacji naukowych zamieszczanych w różnych czasopismach i pracach zbiorowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-931-1
• ISBN druku: 978-83-7383-931-1
• Liczba stron: 334

Spis treści

Wstęp. Okruchy wolności: kobiety w partiach politycznych
i organizacjach kobiecych po 1945 r.   9

Rozdział 1. W pogoni za Zachodem:
feminizm okresu transformacji i zrutynizowane narracje
o ruchu kobiecym  25
Narracja braku, czyli dlaczego nie istnieje feminizm
po komunizmie?   27
W pogoni za Zachodem: narracja konwergencyjna   33
Feminizm i antykomunizm   44
Komunizm i bierność kobiet   48
Autentyczność, sprawczość i kontynuacja:
ruchy kobiece w Europie Wschodniej  52

Rozdział 2. „Rewizjonizm” i nowe spojrzenie
na sprawczość kobiet w socjalizmie   55
Feminizm, historia i mit założycielski: Solidarność   59
Radzieckie komunistki, bolszewickie feministki?   65
Komunizm i „podróżujące idee”: równość kobiet
w powojennej   75
Prawo do przerywania ciąży: autonomia kobiet
i zarządzanie równością   80
Zerwanie czy kontynuacja: głosy kobiet a feminizm
na rozdrożach   89

Rozdział 3. Sprawczość, doświadczenie i umiejscowienie:
niektóre kategorie metodologii feministycznej w wywiadach
z działaczkami kobiecymi przed 1989 r.  93
Metodologia feministyczna   95
Gender jako kategoria analityczna  97
„Proaktywna” czy „reaktywna”: rewizjonizm i badania
nad sprawczością kobiet w okresie socjalizmu   103
Transhistoryczna wspólnota kobiet w Europie Wschodniej
a „doświadczenie” działaczek socjalistycznych   109
Narracje i „fakty”: obiektywizm i świadectwa historyczne
w historii mówionej na temat socjalizmu  112
Badaczka i „jej” badania: „cenzura”, afekt i polityka
w procesie wytwarzania wiedzy   116

Rozdział 4. „To był mój racjonalny wybór”:
sprawczość kobiet po 1956 r.  124
Zachęta, parytet, wybór: drogi kariery kobiet w partii
i organizacjach kobiecych  128
Od „izby kobiet” po „worki śledzi” – działania Ligi Kobiet
w latach 1945–1981   136
„Mając swoją organizację, kobiety czuły się bezpiecznie”:
kobiety w polityce  152
Przestrzenie autonomii i zależności w systemie
autorytarnym a sprawczość kobiet  162
Sprawczość reaktywna, feminizm i transformacja  166

Rozdział 5. Archiwa jako źródła wiedzy o przeszłości
i teraźniejszości feminizmu: nowa kartografia  171
Archiwum: wyzwania metodologiczne 176
Feminizm, pokolenia i „logika jednego”  180
Granice archiwum – głosy komunistek  186

Rozdział 6. Ku masowemu ruchowi kobiecemu:
„aktyw kobiecy” po 1945 r. w archiwach PPR i PZPR  191
Instytucjonalizacja i masowy ruch kobiecy   199
„Czujemy się nieswojo w Lidze”: komunistki
i „masy kobiece”  202
W oparach patriarchatu: komunistki i ich partia  210
Komunizm, Kościół i inteligencja: edukacja
jako przestrzeń walki ideologicznej  214
„Teren trudny, ale wierny”: lokalne komórki Wydziału
Kobiecego i kobiety wiejskie  221
„Oderwałyśmy się od mas”: odwilż i depolityzacja  226
Pomiędzy polityką a euteniką: sprawczość działaczek
komunistycznych  232

Rozdział 7. Poza paradygmatem „rozwoju”: polski ruch
kobiecy, druga fala feminizmu i transformacja
transnarodowego ruchu kobiecego po 1945 r.  236
Transnarodowy feminizm przed Dekadą Kobiet?  241
Powojenny międzynarodowy ruch kobiecy:
Światowa Demokratyczna Federacja Kobiet  245
WIDF, kobiety zachodnie i Amerykański Kongres
Kobiet  247
Przeciw „reakcji” i faszyzmowi: rzeczniczki pokoju
z Polski  251
Ekonomiczna równość kobiet  255
Prawa polityczne kobiet  258
WIDF w lokalnej działalności komórek Wydziału
Kobiecego  261
Od pokoju do rozwoju: międzynarodowe
„długie lata sześćdziesiąte”  267
Opowieść o nie-regionie: ruch kobiecy w Europie
Wschodniej a ONZ  278

Zakończenie. Po co nam dziś historie komunistek?  285
Bibliografia  292
Indeks nazwisk  317