Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia
Wstęp: W latach 1996-2006 w wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej miały miejsce przeobrażenia systemowe, jednak ich szczególna gwałtowność w Polsce sprawiła, że społeczeństwo polskie postawione zostało w obliczu nieuniknionego, ale i unikatowego eksperymentu zarówno ekonomicznego, społecznego, jak i w pewnym sensie biologicznego. Badania zmian cech biologicznych i funkcjonalnych człowieka w gwałtownie zmieniających się warunkach środowiska, dają okazję do wnioskowania, w jaki sposób zmiany zachodzące w środowisku społecznym przekładają się na stan biologiczny poszczególnych grup społecznych oraz jakie czynniki i w jakim natężeniu odpowiadają za nie-równości społeczne.
Cele: Głównym celem niniejszego opracowania była ocena zmian cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w dwudziestoleciu 1986-2006 w aspekcie zmian społecznych i stylu życia. Celami pracy były również: 1. analizy kierunków zmian wybranych elementów stylu życia oraz dobrostanu psychicznego kobiet w analizowanym okresie, 2. analizy występowania trendów sekularnych wybranych wskaźników biomedycznych, 3. wyznaczenie grup społecznych, których kondycja biologiczna i stan funkcjonalny zmieniły się w największym stopniu w badanym okresie, 4. ocena siły i kierunku zależności wybranych czynników społecznoekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, 5. ocena ryzyka wystąpienia głównych cywilizacyjnych zagrożeń zdrowotnych kobiet w latach 1986-2006.
Materiał i metody: Materiał stanowiły dane antropometryczne, mierniki kondycji biologicznej, in-formacje o sprawności fizycznej i stylu życia oraz dane społeczne 5042 kobiet w wieku 40-50 lat, zdrowych, aktywnych zawodowo mieszkanek Wrocławia. W okresie dwudziestolecia 1986-2006 r. w latach 1986 r., 1991 r., 1996 r. i 2006 r. zbadano cztery kohorty urodzeniowe kobiet. Szerokie spektrum analizowanych cech biomedycznych pozwoliło ocenić budowę somatyczną ciała, sprawność fizyczną, stan układu oddechowego, krwionośnego, gospodarkę lipidową, węglowodanową i parametry hematologiczne krwi. Badanie ankietowe dostarczyło informacji społecznoekonomicznych, o wybranych elementach stylu życia i kondycji psychofizycznej badanych kobiet. W pracy zastosowano zarówno podstawowe, jak i jedno- i wieloczynnikowe analizy statystyczne.
Wyniki: W badanym okresie stwierdzono korzystne zdrowotnie trendy w zmianach budowy ciała. Poprawie uległ stan układu krwionośnego i oddechowego. Korzystne zmiany stwierdzono w parametrach biochemicznych i hematologicznych krwi oraz w sprawności fizycznej kobiet. Pomimo pozytywnych trendów sekularnych niemal wszystkich mierników biomedycznych, w 1991 r. nastąpiło wy-raźnie ich załamanie. Stwierdzono istnienie regularnych gradientów społecznych niemal wszystkich miar kondycji biologicznej i stanu funkcjonalnego. W zakresie niektórych miar stanu biologicznego dystanse społeczne w badanym okresie zmniejszyły się, co było efektem korzystniejszych zdrowotnie trendów sekularnych u kobiet z niższym wykształceniem. Głównym czynnikiem społecznoekonomicznym różnicującym stan badanych kobiet był poziom ich wykształcenia, a spośród elementów stylu życia, palenie papierosów oraz bierność fizyczna.
Wnioski: W okresie intensywnych zmian politycznych, ekonomicznych i społecznych dwudziestolecia 1986-2006, kierunki trendów analizowanych cech zawodowo czynnych kobiet w piątej dekadzie życia wskazują na polepszenie ich kondycji biologicznej i stanu funkcjonalnego. Otrzymane informacje o uwarunkowaniach stanu biologicznego kobiet, oprócz znaczenia jednostkowego, winny przede wszystkim mieć istotny wpływ na politykę zdrowotną kraju i właściwe konstruowanie modeli eduka-cyjnych promujących prozdrowotny styl życia. Nowo skonstruowane programy profilaktyczne powinny bowiem uwzględniać zarówno sensytywność jak i zróżnicowane zdolności adaptacyjne poszczególnych grup społecznych do zmieniających się warunków środowiska, co w środowisku rozszerzającej się Europy, może mieć istotne znaczenie zarówno poznawcze jak i praktyczne.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-61830-70-2
- Liczba stron: 113
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
STRESZCZENIE, 7 SUMMARY, 8 1.WSTĘP, 9 1.1.Kondycja biologiczna jako barometr stresu psychospołecznego, 9 1.2.Charakterystyka sytuacji politycznej, ekonomicznej i społecznej Polski w latach 1986-2006, 12 1.2.1.Transformacja ustrojowa lat 80. i 90., 12 1.2.2 Polska członkiem Unii Europejskiej, 16 1.3.Cel pracy i pytania badawcze, 20 2.MATERIAŁ I METODY, 21 2.1.Materiał badań, 21 2.2.Metody badań, 21 2.2.1.Badania ankietowe, 21 2.2.2 Metodyka biologiczna, 22 A/Pomiary antropometryczne, 23 B/Metodyka oceny sprawności fizycznej, 23 C/Metodyka oceny sprawności układu oddechowego, 23 D/Metodyka oceny sprawności układu krwionośnego, 24 E/Metodyka oceny przemian lipidów i węglowodanów, 24 F/Metodyka oceny wyników hematologicznych, 24 G/Kryteria oceny wyników odbiegających od normy i występowania łącznego ryzyka chorób krążeniowo-sercowych, 24 2.2.3.Metody statystyczne, 25 3.WYNIKI, 26 3.1.Stan biologiczny, społeczny i psychiczny kobiet w latach 1986-2006, 26 3.1.1.Charakterystyka społeczno-demograficzna kobiet, 26 3.1.2.Aktywność fizyczna i pozostałe elementy stylu życia kobiet, 27 3.1.3.Kondycja psychiczna kobiet, 28 3.1.4.Charakterystyka kobiet pod względem statusu menopauzalnego, 29 3.2.Zmiany sekularne wybranych cech kondycji biologicznej i funkcjonalnej kobiet w latach 1986-2006, 30 3.2.1.Zmiany sekularne w budowie somatycznej, 31 3.2.2.Zmiany sekularne sprawności fizycznej, 36 3.2.3.Zmiany sekularne sprawności układu oddechowego, 39 3.2.4.Zmiany sekularne sprawności układu krwionośnego, 41 3.2.5.Zmiany sekularne wskaźników biochemicznych krwi, 45 3.2.6.Zmiany sekularne parametrów hematologicznych, 50 3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, 52 3.3.1.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z budową ciała w kolejnych kohortach, 52 3.3.2.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z miernikami sprawności fizycznej w kolejnych kohortach, 55 3.3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem oddechowym w kolejnych kohortach, 56 3.3.4.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem krwionośnym w kolejnych kohortach, 58 3.3.5.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów biochemicznych krwi w kolejnych kohortach, 60 3.3.6.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów hematologicznych w kolejnych kohortach, 62 3.3.7.Zestawienie związków czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006, 63 3.4.Cywilizacyjne zagrożenia zdrowotne u kobiet w latach 1986-2006, 65 3.4.1.Otyłość i schorzenia pokrewne, 65 3.4.2.Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych mierzone skalą Framingham Risk Score, 77 4.DYSKUSJA, 81 4.1.Kondycja biologiczna kobiet, 81 4.2.Styl życia Polek, 88 4.3.Społeczna sytuacja kobiet i jej biologiczne następstwa, 92 4.4.Nierówności społeczne, 97 5.PODSUMOWANIE I WNIOSKI, 100 6.PIŚMIENNICTWO, 102