Żywienie osób z cukrzycą i chorobami towarzyszącymi
Podręcznik kompleksowo omawia zasady żywienia pacjentów z cukrzycą. Obok podstaw zaburzenia gospodarki węglowodanowej i metod oceny stanu odżywiania, podręcznik zawiera doniesienia naukowe i wytyczne towarzystw naukowych przedstawione w formie praktycznych zaleceń. Książka w sposób holistyczny pokazuje zasady żywienia pacjentów z cukrzycą w wielu aspektach. Opisane zostało postepowanie z pacjentami ze stanami przedcukrzycowymi, z cukrzycą ciążową, chorymi onkologicznie z cukrzycą, chorymi z nadwaga i otyłością, chorymi przygotowywanymi do leczenia bariatrycznego i w wielu innych przypadkach. Książka dedykowana jest lekarzom rodzinnym, diabetologom i dietetykom.
1. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej Anna Jeznach-Steinhagen 1
Klasyfikacja cukrzycy według WHO 6
2. Wybrane metody oceny stanu odżywienia i sposobu żywienia pacjenta z cukrzycą Anna Jeznach-Steinhagen, Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna 11
Ocena stanu odżywienia 11
Wybrane metody oceny sposobu żywienia 20
3. Podstawowe informacje o składnikach odżywczych. Wartość energetyczna diety, makroskładniki oraz wybrane mikroskładniki diety Anna Jeznach-Steinhagen 31
Zapotrzebowanie energetyczne organizmu 31
Makroskładniki pokarmowe 36
Mikroskładniki pokarmowe 45
4. Rola diety w zapobieganiu cukrzycy. Przegląd badań naukowych Joanna Ostrowska, Dorota Szostak-Węgierek 55
Dieta śródziemnomorska 55
Diety niskowęglowodanowe 56
Spożycie błonnika zbożowego 58
Spożycie produktów mlecznych 58
Spożycie czerwonego mięsa 59
Spożycie kawy 59
Spożycie zielonej herbaty 60
5. Dieta w stanie przedcukrzycowym, insulinooporności i cukrzycy typu 2 Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, Anna Jeznach-Steinhagen 63
Dieta śródziemnomorska 70
Dieta DASH (Dietary Approches to Stop Hypertension) 70
Dieta o niskim indeksie i ładunku glikemicznym 71
Indeks insulinowy żywności i jego zastosowanie w insulinooporności 78
6. Żywienie w cukrzycy typu 1 Milena Kuzaka, Anna Jeznach-Steinhagen 85
Węglowodany 86
Warzywa i owoce w diecie osób z cukrzycą typu 1 87
Białka 90
Tłuszcze 91
Zasady żywienia osób z cukrzycą typu 1 leczonych przy użyciu osobistej pompy insulinowej. Metody edukacji pacjenta 96
Węglowodany w posiłku a dawkowanie insuliny 105
Wpływ białka i tłuszczu na glikemię 106
7. Odrębność żywienia przy różnych schematach i rodzajach insulinoterapii Milena Kuzaka, Anna Jeznach-Steinhagen 111
Różne schematy insulinoterapii a żywienie 112
Rodzaje insulinoterapii a żywienie 116
8. Zasady żywienia kobiet z cukrzycą ciążową Dariusz Włodarek, Anna Jeznach-Steinhagen 125
Kontrola glikemii 127
Zalecenia dietetyczne 128
Wartość energetyczna diety 128
Uwagi dotyczące diety 135
Zalecenia poporodowe 138
9. Żywienie pacjenta z cukrzycową chorobą nerek Anna Jeznach-Steinhagen, Longin Niemczyk 141
Przewlekła choroba nerek 142
Postępowanie dietetyczne w cukrzycowej chorobie nerek 145
Zapotrzebowanie energetyczne 147
10. Żywienie osób z cukrzycą i chorobami tarczycy Hanna Stolińska 155
Hiperglikemia w nadczynności tarczycy 156
Hipoglikemia w niedoczynności tarczycy 157
Witaminy i składniki mineralne 159
Warość eneregtyczna diety oraz zawartość makroskładników 162
11. Zalecenia żywieniowe dla pacjentów z cukrzycą i celiakią Ewa Lange 169
Występowanie celiakii u osób z cukrzycą typu 1 176
Dieta bezglutenowa 177
12. Żywienie osób z cukrzycą i schorzeniami kardiologicznymi Dorota Szostak-Węgierek 191
Triada lipidowa 191
Chylomikronemia na czczo 197
Nasilona lipemia poposiłkowa 197
Łagodzenie procesów wolnorodnikowych i przewlekłego zapalenia 197
Nadciśnienie tętnicze 198
Niewydolność serca 199
13. Zalecenia żywieniowe w leczeniu cukrzycy u chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki Karolina Dziubel, Beata Mrozikiewicz-Rakowska 201
Zaburzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych, witamin oraz mikro- i makroelementów 202
Dodatkowa diagnostyka przed wprowadzeniem leczenia żywieniowego 203
Zastosowanie leczenia żywieniowego 204
14. Zalecenia żywieniowe dla osób z cukrzycą i niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby Anna Jeznach-Steinhagen 215
Wartość energetyczna diety 219
Prebiotyki i probiotyki 223
Aktywność fizyczna 225
15. Zalecenia dietetyczne dla wegetarian i wegan z cukrzycą Hanna Stolińska 229
16. Zasady opieki dietetycznej dla osób z cukrzycą kwalifi kowanych do zabiegów bariatrycznych Iwona Boniecka 239
Zalecenia dotyczące spożywania napojów 245
Etapy diety po operacji bariatrycznej 246
Chirurgiczne leczenie cukrzycy typu 1 249
17. Bezpieczeństwo stosowania różnego rodzaju diet, w tym alternatywnych, u pacjentów z cukrzycą Dariusz Włodarek 253
Dieta DASH 254
Dieta o niskim indeksie glikemicznym 255
Dieta śródziemnomorska 256
Dieta niskowęglowodanowa 258
Dieta niskotłuszczowa 262
Przerywane poszczenie (intermittent fasting, IF) 266
18. Niedożywienie, leczenie żywieniowe pacjentów z cukrzycą Zuzanna Przekop, Anna Jeznach-Steinhagen 271
Definicja i epidemiologia niedożywienia 271
Niedożywienie u osób z cukrzycą i zespołem stopy cukrzycowej 274
Niedożywienie u pacjentów onkologicznych z cukrzycą, kacheksja 275
Niedożywienie u osób starszych z cukrzycą, sarkopenia 277
Leczenie żywieniowe niedożywienia u osób z cukrzycą 280
Doustne suplementy pokarmowe w cukrzycy 282
Diety do podawania przez zgłębnik lub stomię dla osób z cukrzycą (EN, enteral nutrition, żywienie dojelitowe) 284
Żywienie pozajelitowe osób z cukrzycą (TPN, total parenteral nutrition) 285
19. Psychogenne zaburzenia odżywiania w cukrzycy Joanna Ostrowska 287
Definicja oraz klasyfikacja zaburzeń związanych z odżywianiem się 288
Sygnały ostrzegawcze występowania zaburzeń związanych z odżywianiem się 294
20. Psychodietetyka – psychologiczne i żywieniowe aspekty otyłości i depresji współistniejącej z cukrzycą Agnieszka Bzikowska-Jura 297
Zjawisko głodu w ujęciu psychologicznym 298
Jedzenie jako reakcja na bodźce emocjonalne 299
Jedzenie jako reakcja na bodźce zewnętrzne 300
Otyłość w paradygmatach psychologicznych 301
Zaburzenia poznawcze, zmiany strukturalne i funkcjonalne w mózgu u osób otyłych 301
Funkcje wykonawcze 303
Dieta a funkcje poznawcze 303
Psychodietetyka a diagnostyka i leczenie otyłości 304
Leczenie żywieniowe diapresji 305
Podsumowanie 306
21. Dieta sportowca z cukrzycą Mateusz Michalski, Andrzej Gawrecki, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz 309
Dlaczego aktywność fi zyczna jest ważnym elementem naszego życia? 309
Postępowanie dietetyczne w aktywności fi zycznej u chorych na cukrzycę typu 1 311
Strategie zapobiegające występowaniu hipoglikemii 319
Odrębności dotyczące postępowania z pacjentami chorującymi na cukrzycę typu 2 324
22. Niskokaloryczne substancje słodzące Anna Jeznach-Steinhagen, Katarzyna Okręglicka 327
Substancje słodzące jako znaczący aspekt żywieniowy z punktu widzenia pacjentów z cukrzycą typu 2 327
Niskokaloryczne substancje słodzące 333
23. Rola mikroflory jelitowej w cukrzycy Anna Jeznach-Steinhagen 339
Skład mikrobioty 339
Funkcje mikrobioty jelitowej 340
Zaburzenia metaboliczne 344
ZAŁĄCZNIK 1. Tabele indeksu glikemicznego (IG), ładunku glikemicznego (ŁG) i indeksu insulinowego (FII) oraz wymienników węglowodanowych (WW) wybranych produktów spożywczych 351
