Czesław Miłosz

Czesław Miłosz, wybitny poeta, prozaik, eseista, tłumacz i historyk literatury, urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach, gdzie jego rodzice posiadali majątek ziemski. Geograficzne położenie majątku miało wielki wpływ na światopogląd i twórczość Miłosza – przyszły poeta wychowywał się na terenach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w wielokulturowej i tolerancyjnej atmosferze. Miłosz studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, najpierw polonistykę, jednak zrezygnował z niej na rzecz prawa. W czasach studenckich zadebiutował na łamach uniwersyteckiego pisma „Alma Mater Vilnensis” wierszami Kompozycja i Podróż. Był członkiem grupy poetów Żagary i współtwórcą pisma o tej samej nazwie. Jednak od innych Żagarystów Miłosza odróżniał go kult klasycystycznych rygorów. Przed wybuchem II wojny światowej Miłosz tworzył w duchu katastroficznym. Po wojnie jego poezja stała się bardziej intelektualna – poeta pojmował literaturę jako jako drogę do ocalenia po klęsce poczucia człowieczeństwa. Ponadto Miłosz wprowadził do literatury polskiej nowy gatunek literacki, nazywany traktatem poetyckim. W swoim dorobku Miłosz ma również kilkanaście zbiorów eseistycznych – do najbardziej znanych i cenionych należą „Zniewolony umysł”, „Ziemia Ulro” i „Ogród nauk”. W okresie powojennym Miłosz przez pewien czas mieszkał we Francji, gdzie współpracował z redaktorem czasopisma „Kultura” Jerzym Giedroyciem, oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i na Harvardzie. W Polsce zaś był uznawany za zdrajcę, został potępiony nawet przez Związek Literatów Polskich, a do roku 1980 istniał zapis cenzorski, zakazujący publikacji dzieł Miłosza. Jednak po otrzymaniu przez Miłosza Nagrody Nobla za całokształt twórczości stosunek do poety zaczął się zmieniać i Miłosz mógł przyjechał do kraju. W 1993 roku poeta ostatecznie zamieszkał w Polsce – osiedlił się w Krakowie, które swoją atmosferą najbardziej przypominało mu Wilno. Miłosz zmarł 14 sierpnia 2004, pozostawiając po sobie bogatą spuściznę intelektualną. Do najbardziej znanych tomików poezji Miłosza należą m.in. „Poemat o czasie zastygłym”, „Trzy zimy”, „Ocalenie”, „Traktat poetycki” oraz „To”.

Źródło zdjęcia: By Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/), CC BY 2.5  (https://creativecommons.org/licenses/by/2.5) or Attribution], via Wikimedia Commons