(1767–1835); baron, brat Alexandra, niemiecki filozof, teoretyk języka, uczony i polityk. Członek Akademii Nauk w Berlinie. Współzałożyciel uniwersytetu w Berlinie. W latach 1809–1810 reformator szkolnictwa pruskiego w duchu neohumanizmu, którego był czołowym przedstawicielem. Za cel rozwoju społecznego uważał realizację ideału humanistycznego (
Über die Aufgabe des Geschichtsschreibers 1882).
Autor prac z dziedziny typologii i klasyfikacji języków świata. Stworzył system lingwistyczno-filozoficzny, nawiązujący do teorii I. Kanta i J.G. Herdera, w którym pojmował język jako czynnik twórczy, kształtujący percepcję świata i pogląd na rzeczywistość. Wywarł wpływ na rozwój historyzmu i poglądy romantyków niemieckich: Über die Kawi-Sprache auf der Insel Java (t. 1–3 1836–1840).