J.R.R. Tolkien (ur. 3.01.1892, zm. 2.09.1973) – brytyjski pisarz oraz profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej. Światową popularność zapewniła mu seria Władca Pierścieni, dzięki której spopularyzował również literaturę fantasy.
Oprócz powieści opublikował ponad 100 prac z dziedziny filologii i literatury dawnej, a także współtworzył największy słownik języka angielskiego: Oxford English Dictionary. Był poliglotą, znał w różnym stopniu ponad 30 języków, w tym polski, choć uważał go za trudny język i nie posługiwał się z nim zbyt dobrze. Stworzył również własne języki, których użył w Śródziemiu jako mowy eflów.
Brał udział w pierwszej wojnie światowej, ale twierdził, że nie miała ona żadnego wpływu na jego twórczość. Studiował na Oksfordzie i jego zainteresowania od początku kierowały się w stronę językoznawstwa. W późniejszych latach objął tam stanowisko profesora anglistyki. Za dorobek naukowy i literacki otrzymał liczne honorowe doktoraty oraz nagrody, w tym najwyższe wyróżnienie państwowe – Order Imperium Brytyjskiego. W 2003 roku po raz pierwszy zorganizowano Dzień Czytania Tolkiena. Obchodzimy go również w Polsce.