Demografia jest przyszłością. Czy Polska ma szansę odwrócić negatywne trendy?
Dlaczego dzietność w Polsce jest tak niska? Co można zrobić, by istotnie wzrosła?
Zmiany demograficzne są postrzegane jako egzystencjalne wyzwanie dla wielu krajów świata. W szczególności dotyczy to krajów Zachodu i Azji Wschodniej, z których znaczna część – po okresie bezprecedensowego rozkwitu – w XXI wieku może spodziewać się stopniowej marginalizacji. W grupie najbardziej zagrożonych krajów znajduje się także Polska. Najważniejszą przyczyną wyzwań demograficznych, takich jak prognozowane konsekwentne, w dostępnych horyzontach czasowych niekończące się wyludnianie, starzenie się demograficzne ludności czy spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, jest utrzymująca się przez dziesięciolecia niska dzietność, daleko odbiegająca od takiej, która gwarantowałaby zastępowalność pokoleń.
Książka Łakomego jawi się jako iskierka nadziei. W oparciu o niezwykle pogłębioną multidyscyplinarną i świetnie udokumentowaną analizę autor zwraca uwagę, że na dzietność każdej populacji oddziałują czynniki, które dają się racjonalnie zrozumieć oraz uporządkować, a skłonność do urodzenia dziecka jest wynikiem jednoczesnego oddziaływania wielu okoliczności. Autor podejmuje się skatalogowania oraz opisania tych czynników, ale na tym nie poprzestaje. Jego głównym obszarem zainteresowania jest Polska, i to w odniesieniu do niej analizuje i wyjaśnia, co nad Wisłą jest źródłem niskiej dzietności, co barierą stojącą na drodze do posiadania dzieci, a co potencjalnym zasobem umożliwiającym jej wzrost. Autor wskazuje też, które z czynników mają w naszym kraju istotne znaczenie, a które są drugorzędne czy wręcz w powszechnej świadomości przeceniane Identyfikuje 10 głównych aktualnych przyczyn niskiej dzietności w Polsce, których pokonanie umożliwiłoby zdecydowaną poprawę sytuacji demograficznej naszego kraju.
Książka łączy w sobie zatem nie tylko walor naukowy i analityczny, ale też posiada niezwykłą wartość strategiczną, pozwala bowiem zidentyfikować obszary, w których zmiana skutkować będzie pozytywnym oddziaływaniem na dzietność. Publikacja napisana jest przystępnym językiem, a autor nie stroni od ciekawostek i odważnych wniosków oraz rozprawiania się z popularnymi mitami. Lektura obowiązkowa dla wszystkich chcących zrozumieć to być może najważniejsze wyzwanie naszych czasów, jakimi są zmiany demograficzne w Polsce.
Mateusz Łakomy
Ekspert ds. demografii specjalizujący się w obszarze czynników i instrumentów wpływających na dzietność, sekularnych trendów demograficznych oraz demografii politycznej. Menedżer i konsultant z zakresu zarządzania oraz strategii z doświadczeniem w pracy dla biznesu, administracji oraz instytucji pozarządowych. Były prezes zarządu fundacji Narodowe Centrum Rozwoju Demograficznego oraz przewodniczący Komisji Spraw Narodowościowych i Demograficznych, a także członek zarządu Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-8175-633-4
- Liczba stron: 480
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wprowadzenie 11 1. Sytuacja demograficzna w Polsce 15 2. Co się zmieni, jak nic się nie zmieni, czyli czy niska dzietność jest w ogóle problemem? 25 2.1. Poza horyzont: przewidywania, projekcje, prognozy 25 2.2. Migracje, czyli fałszywy trop w ratowaniu demografii 33 2.3. Konsekwencje niskiej dzietności 38 Konsekwencje ekonomiczne 40 Konsekwencje społeczne 50 Konsekwencje geopolityczne 62 3. Dlaczego ludzie w ogóle mają dzieci 73 3.1. Czynniki biologiczne 73 Rozrodczość ludzi na tle innych gatunków 73 Biologiczne źródła współżycia seksualnego 77 Neuronalne, hormonalne i biologiczne uwarunkowania rodzicielstwa 78 Biologiczne podstawy dzietności 81 Płodność naturalna 83 Przezwyciężyć biologię 85 Kontrola urodzeń jako narzędzie ingerencji w biologię 86 Podsumowanie 89 3.2. Motywacje, ideały, plany i decyzje 90 Motywacje do posiadania dziecka 90 Idealna liczba dzieci 95 Planowanie urodzenia dziecka 100 3.3. Bierność, spontaniczność, otwartość i zaskoczenie 102 Powstawanie rodzin wielodzietnych 106 Podsumowanie 108 4. Co wpływa w Polsce na możliwość posiadania dzieci 109 4.1. Związek, więzi i ich trwałość 109 Przegląd międzynarodowy 109 Powstawanie związków 117 Dzietność według typów związków 120 Powody zawarcia małżeństwa 128 Miłość: wszyscy o niej marzymy, ale czy umiemy o nią zadbać? 130 Konkubinaty 135 Rozwody 136 Samotne rodzicielstwo 140 Podsumowanie 141 4.2. Edukacja umożliwiająca stworzenie związku i zapewnienie dochodów 143 Przegląd międzynarodowy 145 Luka edukacyjna i jej przyczyny 149 Podsumowanie 169 4.3. Dochody i ich wysokość 170 Przegląd międzynarodowy 170 Dzieci są bezcenne. Ale ich utrzymanie kosztuje 173 Podsumowanie 180 4.4. Stabilna praca, jej elastyczność i możliwości opieki nad najmłodszymi dziećmi 182 Przegląd międzynarodowy 182 Stabilność zatrudnienia 190 Wymiar czasu pracy 195 Równowaga rodzina–praca w percepcji Polaków 200 Opieka matki nad dzieckiem do ukończenia 3 roku życia: preferencje, radości i wyzwania 202 Skoro nie matka to kto? Opieka innych członków rodziny 206 Ojciec-Polak: praca, opieka nad dzieckiem i udział w obowiązkach domowych 208 Żłobki i inna opieka instytucjonalna 214 Powrót do pracy 219 Podsumowanie 221 4.5. Warunki mieszkaniowe 223 Przegląd międzynarodowy 223 Mieszkania a posiadanie dzieci 225 Sytuacja mieszkaniowa 229 Podsumowanie 238 4.6. Zdrowie rodziców warunkujące zdolność i chęć urodzenia dzieci 239 Niepłodność, płodność obniżona i bezpłodność 239 Wiek jako zasadnicza przyczyna niepłodności i płodności obniżonej 243 Endometrioza 247 Zdrowie psychiczne 249 Depresja poporodowa 252 Cesarskie cięcia i porody naturalne 254 Opieka okołoporodowa 260 Antykoncepcja 263 Zdrowie w ogólności 267 Metoda in vitro 269 Podsumowanie 276 4.7. Wiek w drugiej odsłonie, czyli płodność to nie wszystko 276 Podsumowanie 283 4.8. Kultura 284 Rodzina, macierzyństwo, ojcostwo i dzieci w percepcji Polaków 285 Normy i doświadczenia przekazywane przez rodzinę i innych bliskich 290 Media: telewizja, media społecznościowe, pornografia, gry komputerowe, smartfon. Rzeczywistość alternatywna? 301 Religijność 325 Normy kulturowe pracodawców 350 Podsumowanie 352 4.9. Emigracja 353 4.10. Wyzwania specyficzne dla danego regionu 356 4.11. Katastrofy 363 Kryzysy gospodarcze 363 Pandemia COVID-19 365 Wojna w Ukrainie 369 4.12. Zróżnicowanie oddziaływania czynników według kolejności dziecka 371 5. Wniosek: 10 najważniejszych barier wzrostu dzietności w Polsce 379 5.1. Bariery uniwersalne 380 Bariera 1. Różnice edukacyjne między kobietami a mężczyznami 380 Bariera 2. Nadmierne wykorzystywanie umów na czas określony wobec młodych dorosłych 384 Bariera 3. Brak wystarczających dochodów w pierwszych trzech latach życia dziecka 385 Bariera 4. Niska dostępność mieszkań na własność dla młodych dorosłych 387 Bariera 5. Niedostatek głębokich relacji w parze i w rodzinie pochodzenia 389 Bariera 6. Niedostępność pracy na część etatu 391 Bariera 7. Niskie dochody na osobę części rodzin chcących mieć 3+ dzieci 392 Bariera 8. Cesarskie cięcia bez wskazań medycznych i endometrioza 393 5.2. Bariery dotykające szczególnie najmłodsze roczniki 394 Bariera 9. Nadmierne użytkowanie internetu i smartfona 394 Bariera 10. Sekularyzacja 395 6. Jaka jest nagroda za zwiększenie dzietności i jak Polska jest przygotowana, by po nią sięgnąć? 397 6.1. Co się zmieni w społeczeństwie i gospodarce w przypadku istotnego wzrostu dzietności 398 6.2. Polska w blokach startowych po lepszą przyszłość, czyli zaskakująco dobry punkt wyjścia 401 7. Teoria miłości jako warunku posiadania dzieci w krajach rozwiniętych 413 Zakończenie 419 Bibliografia 421