Homo ethicus homo moralis. Marii Ossowskiej koncepcja socjologii moralności

• Druk: Warszawa, 2017
• Autor: Wojciech Misztal
• Wydawca: Scholar

Książka Wojciecha Misztala poświęcona jest krytycznemu omówieniu i analizie poglądów jednej z najważniejszych postaci polskiej humanistyki i nauk społecznych XX w., jaką bez wątpienia była Maria Ossowska. Twórczość pisarska tej intelektualistki, twórczyni podstaw naukowego badania zjawisk moralnych, jej oddziaływanie na polską socjologię i nauki humanistyczne – a wciąż żyją jej uczniowie i kontynuatorzy, choć sama Ossowska zmarła w 1974 r. – od dawna zasługują na wnikliwe studium i całościową analizę. Dobrze zatem się stało, że wreszcie otrzymujemy taką kompletną i kompetentną biografię intelektualną, potrzebną środowisku akademickiemu, ale też – dzięki przystępnej formie – mającą szansę dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców.
Maria Ossowska rozpoczęła swoją podróż intelektualną jako badaczka związana z neopozytywistyczną szkołą lwowsko-warszawską (…), fascynując się w tym wczesnym okresie analizami logiczno-semantycznymi, a zakończyła prekursorskim projektem nowoczesnego programu socjologii moralności. (…) Istotą tej koncepcji jest badanie moralności jako zjawiska społecznego, opisywanie i analizowanie norm i wartości moralnych jako czynnika, który jest przez życie społeczne kształtowany, ale też – z drugiej strony – jako czynnika, który wpływa na życie społeczne, gospodarcze, relacje międzyludzkie itd.
dr hab. Wojciech Pawlik, prof. UW


Wojciech Misztal, ur. 1962, dr hab., socjolog, pracuje w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Kierownik Zakładu Socjologii Gospodarki i Organizacji. Jego zainteresowania naukowe zainspirowane twórczością Marii Ossowskiej (Wzór demokraty) oscylują wokół problematyki społeczeństwa obywatelskiego i dialogu obywatelskiego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-875-8
• ISBN druku: 978-83-7383-875-8
• Liczba stron: 256

Wstęp  7
Rozdział 1
Kryteria nauki o moralności   15
Od etyki do moralności  15
Prekursorzy opisowych badań nad moralnością   17
Program nauki o moralności   25

Rozdział 2
Problem definicji moralności   44
Założenia i kryteria  44
Pojęcie moralności   82
Godność   83
Podsumowanie  86

Rozdział 3
Koncepcja ethosu jako narzędzia poznawczego  88
Ethos arystokratyczny   88
Starożytność   88
Ethos rycerstwa   94
Ethos dworzan  98
Ethos gentlemana 101
Ethos mieszczański  106
Klasycy moralności mieszczańskiej   109
Moralność mieszczańska w świetle wybranych teorii  115
Reprezentatywne cechy ethosu mieszczańskiego  118
Recepcja franklinizmu  127
Wzory szlacheckie a wzory mieszczańskie  135
Ethos chłopski  138
Ethos robotniczy  139

Rozdział 4
Sposoby ujmowania zjawisk moralnych  142
Moralność jako zmienna zależna  147
Moralność jako zmienna niezależna  174
Normy moralne w życiu społecznym 178

Rozdział 5
Problemy metodologiczne  186
Metody i narzędzia badawcze  186
Krytyka funkcjonalizmu   196
Relatywizm kulturowy  199

Rozdział 6
Recepcja i kontynuacja dzieła Marii Ossowskiej  201
Recepcja  201
Kontynuacja  220
Wzory kulturowe ponowoczesności  222
Ethos mieszczański – uniwersalny czy globalny?  230

Podsumowanie  235
Bibliografia  242
Prace Marii Ossowskiej  242
Opracowania   242
Indeks nazwisk   252