Jungowska psychologia marzeń sennych
Wznowienie pierwszego polskiego opracowania
jungowskiej perspektywy w interpretacji marzeń sennych (I wyd. 1997, II wyd. 2007). Książka uwzględnia inne teorie psychologii głębi i psychologii postjungowskiej (Freud, Fromm, Mindell, Hillman).
Wprowadza w podstawy diagnostycznego i terapeutycznego znaczenia snów. Przydatna dla psychologów i terapeutów, jak też osób zainteresowanych własnym rozwojem w oparciu o interpretację symboli marzeń sennych.
"Freud, tworząc psychoanalizę, zasugerował światu, iż analiza marzeń sennych jest królewską drogą do nieświadomości. Jego Objaśnianie marzeń sennych jest fundamentem myśli psychoanalitycznej i godnym uwagi arcydziełem. Dzisiaj właśnie pod wpływem Freuda, a zwłaszcza Junga, w coraz większym stopniu jesteśmy skłonni wierzyć, że sny są nie tylko spontanicznym przejawem aktywności nieświadomości, ale również swoistym apelem. (...) Być jungistą oznacza przede wszystkim dbać o to, by sen przedstawić zarówno od strony subiektywnej, jak i obiektywnej czy uniwersalnej. (...) Tajemnica marzeń sennych zawiązuje się w jednostce, ale także tkwi w ludzkości. Jungiści „pchają” więc sny od perspektywy jednostkowej ku uniwersalnej".
Prof. dr hab. Czesław Dziekanowski (z Przedmowy)
* * *
"Książka ta nie ma sobie równych pod względem panoramicznego stylu przedstawienia wiedzy o treści snów i ich roli w mechanizmach regulacji
psychicznej. Starannej prezentacji i analizie poddano klasyczne teorie Freuda i Junga, od których rozpoczął się rozwój naukowej wiedzy o snach. Te klasyczne koncepcje, jak wykazał autor, nic nie straciły na aktualności.
Książka nie ogranicza się do psychoanalitycznej wiedzy o snach, wiele uwagi poświęcono znaczeniu snów w procesach rozwoju osobowości i psychoterapii oraz charakterystyce treści snów jako przekazów symbolicznych płynących
z nieświadomości.
Po książkę tę powinien sięgnąć każdy, kto jest zainteresowany klasyczną
i współczesną wiedzą o treści i funkcji snów.
Prof. dr hab. Czesław S. Nosal
Przedmowa. Sny człowieka uniwersalnego (Czesław Dziekanowski) 9
Słowo wstępne do trzeciego wydania 13
Wprowadzenie 15
Część pierwsza
PSYCHOLOGIA NIEŚWIADOMOŚCI
Rozdział 1. Wymiary duszy 25
1.1. Dusza indywidualna i dusza świata 25
1.2. Psychika obiektywna a sny 28
Archetypy (29)
1.3. Wyobraźnia i kultura 31
Magiczno-mityczny świat reklamy (35)
Rozdział 2. Psychika archaiczna 39
2.1. Myślenie magiczne i tabu 40
2.2. Myślenie jakościowe i subiektywne 43
Myślenie nieukierunkowane (45)
2.3. Postawa holistyczna, umysł mistyczny 47
Rozdział 3. WyobraŹnia dziecięca i sny 53
3.1. Wyobraźnia a rzeczywistość 53
3.2. Sny kosmiczne. Dziecięce obrazy Boga 55
3.3. Aktywna wyobraźnia dziecięca 59
3.4. Obrazy archaiczne – regresja i projekcja 60
Rozdział 4. Asymilacja treści nieświadomości 63
4.1. Projekcje w psychoterapii i życiu codziennym 63
4.2. Identyfikacja, dezidentyfikacja, wycofanie projekcji 67
4.3. Asymilacji i integracja projekcji 67
4.4. Archaiczna rzeczywistość a refleksja 70
Integracja projekcji w snach (71), Asymilacja projekcji. Przykład Hioba (73)
Rozdział 5. Sny i wizje w kulturze 77
5.1. Wizje indywidualne 77
5.2. Wizje indywidualne a wizje zbiorowe 79
Olśnienie artystyczne. Sztuka wizjonerska (80), Objawienia i wizje
religijne (80), Wizje apokaliptyczne (82)
5.3. Wizje świeckie 83
5.4. Literatura wizjonerska 85
Cień i śmierć w snach Stachury (85), Dziecko i król. Mały Książę (90),
Wizjonerstwo Mikołaja Rericha (90), Wizje i sny romantyków (93)
Część druga
JĘZYK MARZEŃ SENNYCH
Rozdział 6. Psychologia snów od Freuda do Hillmana 97
6.1. Racjonalny i irracjonalny wymiar psychiki 97
6.2. Proces pierwotny i zasada przyjemności (Freud) 99
6.3. Zapomniany język symboli (Fromm) 102
6.4. Śniące ciało, metakomunikator (Mindell) 103
6.5. Metafora i mit (Hillman) 105
Rozdział 7. Psychologiczna funkcja marzeń sennych 109
7.1. Zasada jedności przeciwieństw i funkcje snów 109
7.2. Reakcje nieświadomości – odreagowanie 111
Lęk koszmarny (112), Sny o treści seksualnej i agresywnej (114)
7.3. Kompensacja nieświadomości – metafory 115
7.4. Inspiracje w snach – symbole celu 118
7.5. Przekraczanie granic – inicjacja 119
7.6. Funkcja integracyjna snów 121
Rozdział 8. Wymiary snów 125
8.1. Dialog świadomości i nieświadomości 125
Warstwy snów (126)
8.2. Indywidualny i zbiorowy wymiar snów 129
8.3. Czas psychologiczny w snach 131
Aspekt retrospektywny (131), Aspekt prospektywny (132)
8.4. Warstwy kompleksów psychicznych i skojarzenia 134
8.5. Wymiar obiektywny i subiektywny snów 136
8.6. Tożsamość bohatera marzeń sennych 139
Wymiar indywidualny tożsamości (140), Wymiar zbiorowy tożsamości (141)
8.7. Podosobowości bohatera 142
Personifikacje (143), Alter ego bohatera snu (144)
Rozdział 9. Struktura marzeń sennych. Sen jako dramat 147
9.1. Wizje senne jako spektakl 147
Sen jako tragedia (149), Sen jako komedia (151)
9.2. Elementy spektaklu 152
Nastroje i zmienne losy bohatera snu (152), Scena snu (152),
Aktor i publiczność (154)
9.3. Dramatyczna struktura marzeń sennych 156
Rytualny aspekt dramatu (159), Społeczna asymilacja nieświadomej
psychiki (159)
9.4. Persona bohatera 163
9.5. Bohater w labiryncie – tematyka snów 167
Spotkanie z Cieniem – pierwsza warstwa nieświadomości (168),
Matka natura (169), Przewodnik duszy (171)
Część trzecia
OBRAZY I SYMBOLE MARZEŃ SENNYCH
Rozdział 10. Symbole i dynamika archetypów 177
10.1. Przeżycia archetypowe – ekstaza 178
10.2. Kompleks matki – lot Ikara 180
10.3. Sny archetypowe 183
Spotkanie z trzema zakonnikami (186), Muszla z mandragory (187)
Śnieżna pustynia (188)
Rozdział 11. Obraz matki 191
11.1. Dobra Matka i Zła Matka 191
Więź symbiotyczna (193), Separacja emocjonalna od matki (194)
11.2. Rozszczepiony obraz matki 195
11.3. Integracja obrazu matki 197
Asymilacja obrazu kobiecości i męskości (198), Macierzyństwo (199)
11.4. Kobiecość a świadome funkcje psychiczne 200
Rozdział 12. Kobiecość i męskość 203
12.1. Kobiecość w mężczyźnie 203
Uroki Animy (204)
12.2. Rozszczepiony obraz Animy 208
Uzależnienie od kobiety. Zazdrość (210), Diablica – ciemna Anima (210)
Kobieta archetypowa – kobieta kobiet (212)
12.3. Męskość w kobiecie 212
Tajemniczy mężczyzna – Animus (214), W labiryncie Tezeusza.
Regresja pozytywna (215), Niechciana płeć (216)
12.4. Spotkanie płci – zakochanie, konflikty, miłość 218
Erotyczne obrazy spotkania. Czułość (221), Konflikt płci (224), Złota Nić (229)
Rozdział 13. Ciemne labirynty duszy 233
13.1. Nieświadomość i indywidualne kompleksy 233
Puszcza, ciemność, nieznane (234), W labiryncie Cienia (235)
13.2. Doświadczenie ciała 239
Rozszczepienie psychiki i ciała (240), Manekin (241)
13.3. Koszmary – krzyk ze sfery Cienia 243
Tematyka koszmarów (244), Niespełnienie pragnień. Frustracja (246),
Upadki (247), Ucieczka i dzika agresja (248), Wąż. Seskualność (250)
13.4. Oswajanie instynktów 251
13.5. Personifikacje Cienia 254
Dzika natura człowieka. Wilkołak (254), Oswajanie diabłów (256), Jaskiniowcy (257)
13.6. Powroty z tamtego świata 258
Rozdział 14. Funkcja symboliczna. Odrodzenie 261
14.1. Transformacja osobowości i indywiduacja 261
Indywiduacja i wyobraźnia (262), Funkcja symboliczna psychiki (264)
14.2. Sen Hausera. Śmierć i odrodzenie 265
14.3. Wielki powrót. Wielkie sny 268
Część czwarta
DIAGNOSTYCZNE, TERAPEUTYCZNE I PROGNOSTYCZNE ZNACZENIE MARZEŃ SENNYCH
Rozdział 15. Analityczne i syntetyczne metody
interpretacji snów 273
15.1. Spektrum wyobraźni sennej. Geneza snów 274
15.2. Swobodne skojarzenia i kompleksy 282
15.3. Aktywna wyobraźnia. Sens i cel życia 290
15.4. Amplifikacja. Kontekst archetypowy snów 292
15.5. Inne metody interpretacji: malowanie, psychodrama 295
15.6. Interpretacja analityczna i syntetyczna.
Weryfikacja znaczenia snu 296
Rozdział 16. Sny na linii życia 301
16.1. Wielowymiarowa diagnoza osobowości 301
16.2. Przeżycia graniczne i kryzysy na linii życia 305
Doświadczenia graniczne w snach – okres dojrzewania (306), Sny jako
wyraz przełomu połowy życia (308), Seria snów jako obraz linii życia (313)
16.3. Metoda Jednego Snu 335
Diagnoza wstępna (336), Diagnoza pogłębiona (338), Synteza
interpretacji (340), Zakończenie (348)
Bibliografia 355
Aneks 375
Dwanaście zasad psychologii Junga 375
Słownik podstawowych terminów jungowskich 379
Diagnostyczne i terapeutyczne znaczenie marzeń sennych. Elementy
programu warsztatów z psychologii marzeń sennych 387
Nota o Autorze 395
