Socjologia. Pytania podstawowe
Podręcznik w nowatorski sposób omawia odpowiedzi na najważniejsze pytania, które stawia socjologia: o sposób istnienia społeczeństwa, z czego się ono składa i jak należy je badać.
Główne kierunki teoretyczne, które wykształciły się w obrębie socjologii, udzielały różnych odpowiedzi na te pytania, często czerpiąc inspiracje z wielu innych nauk: antropologii, psychologii czy filozofii polityki. Pogłębione omówienie tych najważniejszych orientacji teoretycznych socjologii, ich założeń, dylematów i słabości, jest pierwszym celem podręcznika
Choć zasadniczym rysem współczesnej refleksji socjologicznej jest jej humanistyczny charakter – to znaczy podkreślanie roli świadomego, refleksyjnego podmiotu realizującego działania społeczne – w dorobku socjologii nie brak także wątków naturalistycznych, akcentujących doniosłość czynnika materialnego lub cielesnego. Próba zwrócenie uwagi na pojawiające się w wielu klasycznych teoriach odwołania naturalistyczne to drugi z postawionych przed podręcznikiem celów.
Trzeci wreszcie cel, jaki przyświecał pracy nad książką, to przypomnienie niektórych, w znacznej mierze zapomnianych, koncepcji polskich autorów – nierzadko prekursorskich wobec późniejszych teorii autorów zachodnich, a dziś odkrywanych jako niezwykle inspirujące.
„Autorka odchodzi w swojej propozycji od dominujących ujęć podręczników socjologii koncentrujących się na opisie i wyjaśnianiu kluczowych pojęć używanych w ramach tej dyscypliny naukowej. Proponuje natomiast pogłębioną i całościową prezentację wybranych nurtów refleksji socjologicznej w kontekście szerszych rozważań filozoficzno-humanistycznych[…] W ten sposób czytelnik jest w stanie uchwycić i zrozumieć proces stopniowego wyłaniania się prezentowanych koncepcji, idei i kluczowych pojęć obecnych we współczesnej socjologii. Przyjęty swobodny i dygresyjny w wielu miejscach tok narracji […] pozwala odbiorcy na swobodne pokonywanie kolejnych stron książki i stanowi istotny walor estetyczny tekstu”.
Z recenzji prof. Pawła Starosty
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-01-21962-8
- ISBN druku: 978-83-01-21886-7
- Liczba stron: 370
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wstęp 9 1. Socjologia jako nauka 13 Jak pisać o socjologii i po co 13 Nazwa, tematyka, metoda – co tworzy daną dyscyplinę 16 Geneza socjologii i granice jej prawomocności 19 Funkcje i wymiar etyczny socjologii 22 Dwa podstawowe paradygmaty: pozytywistyczny i humanistyczny 24 2. Filozoficzne dylematy socjologii 28 Po co socjologowi filozofia 28 Najważniejsze rozróżnienia: realizm czy nominalizm, indywidualizm czy holizm 30 Redukcjonizm, czyli wnioskowanie międzypoziomowe 33 Manewry pod Trypolisem i co z tego wynika 38 Człowiek w socjologii – dwie propozycje 40 3. Refleksja presocjologiczna: od zaświatów ku doczesności 42 Co poprzedzało myślenie socjologiczne 42 Wkład Platona w refleksję socjologiczną 45 Arystoteles jako protosocjolog 48 Św. Augustyn o społeczeństwie ludzkim i boskim 54 Św. Tomasz z Akwinu: między teocentryzmem a gospodarką rynkową 57 4. Od Księcia do Lewiatana. Pytanie o prawo natury 62 Nowożytna myśl przedsocjologiczna 62 Immoralista Machiavelli 63 Bodin i kwestia suwerenności 68 Hobbes – państwo jako Lewiatan 69 Locke przeciw władzy tyrana 72 Wnioski dla socjologii 75 De Tocqueville – przeciw centralizmowi administracyjnemu 77 Monteskiusz – po co podział władz? 78 Burke – o „fałszywych prawach człowieka” 79 Rousseau – wynalazca „demokracji totalitarnej” 81 5. Poddany – obywatel – człowiek. Pytanie o naturę ludzką 85 Myśl prawnonaturalna – poza koncpcją teokratyczną i etatystyczną 85 Vico – cykliczna wizja rozwoju społecznego 87 Szkocka filozofia moralna: Hume i rola uczuć 89 Szkocka filozofia moralna: Smith i społeczna ekonomia interakcji uczuciowych 90 Smith o społeczeństwie: więzi współodczuwania, a nie wymiana rynkowa 95 Propozycje francuskich materialistów: Holbach, Condorcet, Condillac i Diderot 97 Mroczna wizja społeczeństwa – Markiz de Sade 100 Dorobek myśli oświeceniowej – próba podsumowania 104 6. Prekursorzy socjologii. Pytanie o naturę społeczeństwa 106 Poczucie kryzysu jako przesłanka nowego myślenia o społeczeństwie 106 Saint-Simon – piewca epoki industrialnej 107 Comte – zarys nauki o społeczeństwie 111 Spencer – społeczeństwo jako organizm, czyli od ewolucji do dysolucji i z powrotem 116 Spencera uwagi o myśleniu socjologicznym 120 Dorobek prekursorów: czcigodny zabytek czy inspirujące idee 121 7. Marks i marksizm 125 Marks w oczach sympatyków i krytyków 125 Etapy rozwoju myśli Marksa: od antropologii do ekonomii politycznej 128 Uhistorycznienie refleksji: formacje społeczno-ekonomiczne jako typy społeczeństw 130 Struktura społeczna jako struktura klasowa 132 Marksowska wizja kapitalizmu 134 Społeczeństwo komunistyczne: przezwyciężenie „fałszywej świadomości” jako warunek zwycięstwa „obiektywnej konieczności” 136 Marksizm „II Międzynarodówki” – „baza” czy „nadbudowa” motorem historii? 138 Marksizm rewolucyjny 141 Lukacs – filozoficzny namysł nad praktyką rewolucyjną 143 Marksizm „gabinetowy”, czyli szkoły frankfurckiej krytyka rozumu instrumentalnego 147 Marksizm „IV Miedzynarodówki”: krytyka „biurokratycznego kolektywizmu” i roli inteligencji 152 Inspiracje marksistowskie dzisiaj? Naturalistyczne spojrzenie na społeczeństwo 153 8. Psychologizm 157 Człowiek kluczem do zrozumienia społeczeństwa: od „duszy zbiorowej” do „psychologii tłumu” 157 Le Bon: tłum jako wyraz „rasy historycznej” i typologia tłumów 159 Tarde – teoria naśladownictwa 64 Instynktywizm McDougalla i Petrażyckiego 166 Abramowskiego psychologia doświadczalna 168 Freuda wizja natury ludzkiej 170 Człowiek Freuda: między instynktami a kulturą 172 Pareto: rezydua i derywacje 174 Społeczeństwo według Pareto: „krążenie elit” i „działania pozalogiczne” 176 Psychologizm – powrót do „jońskiego zauroczenia” i droga do „konsiliencji”? 178 9. Socjologizm 183 To, co społeczne jako klucz do społeczeństwa 183 Gumplowicz – prekursor socjologizmu 184 Durkheim – socjologista par exellence 187 Durkheima rozumienie społeczeństwa 191 Durkheima typologia więzi społecznych i problem zmiany społecznej 194 Durkheima metoda badania społeczeństwa 198 Obiektywizm poznania socjologicznego? 202 10. Pozytywizm, neopozytywizm i postpozytywizm 206 Pozytywizm w socjologii 206 Neopozytywizm – projekt likwidacji wszelkiej metafizyki 210 Neopozytywizm w socjologii 212 Krytyka neopozytywizmu 215 Neopozytywizm a praktyka badawcza w naukach przyrodniczych 217 Postpozytywizm – szansa dla nauk społecznych? 220 Na przykład: Latoura teoria ANT 222 11. Przełom antypozytywistyczny 225 Nowa orientacja i jej konteksty intelektualne 225 Dilthey – ukonstytuowanie świata kultury i procedura rozumienia 227 Weber i jego rozumienie rozumienia 231 Od rozumienia do wyjaśniania: współczesne propozycje 234 Znanieckiego koncepcja współczynnika humanistycznego 236 Znanieckiego metoda indukcji analitycznej 240 12. Socjologia humanistyczna 243 Socjologia humanistyczna jako nowe podejście do rozumienia i badania społeczeństwa 243 Webera aparatura pojęciowa socjologii: zachowania, typy idealne, racjonalność 245 Obiektywność poznania społecznego według Webera 248 Kulturalizm Znanieckiego 252 Koncepcja Znanieckiego – dylematy i wątpliwości 254 Znaniecki: koncepcje teoretyczne, metodologiczne i prace empiryczne 258 Simmel – propozycja mikrosocjologii 259 Simmla formy uspołecznienia 260 Jak badać społeczeństwo – propozycje Simmla 263 Tönnies: wspólnota i stowarzyszenie jako wyraz woli organicznej i arbitralnej 267 Dorobek socjologii humanistycznej i jego współczesne znaczenie 269 13. Socjologie interpretatywne 272 Założenia i źródła inspiracji socjologii interpretatywnych 272 Interakcjonizm symboliczny, czyli Mead zdezinterpretowany 274 Podejście dramaturgiczne Goffmana 278 Inspiracje fenomenologiczne w socjologii interpretatywnej 280 Tak zwana socjologia fenomenologiczna Schütza 283 Etnometodologia: poszukiwanie struktur myślenia potocznego 287 Socjologie interpretatywne – droga do nowego idealizmu w naukach społecznych 290 Filozofia fenomenologiczna, która czeka na odkrycie przez socjologów 292 14. Funkcjonalizm, jego kontynuatorzy i krytycy 297 Funkcjonalizm jako ogólna orientacja badawcza: główne idee i słabości 297 Funkcjonalizm socjologiczny, czyli niepozbawione słabości wiekopomne dzieło Parsonsa 300 Parsons w oczach współczesnych krytyków 305 Teoria konfliktu Cosera – dys-funkcje jako eu-funkcje systemu społecznego 308 Teoria wymiany Homansa, Blaua – kolejne korekty klasycznego funkcjonalizmu 309 Neofunkcjonalizm Alexandra 310 Funkcjonalizm radykalny Luhmanna 312 Koncepcja Luhmanna na tle współczesnej cybernetyki i nauk biologicznych 314 Silnik parowy Watta – co może podpowiedzieć socjologom? 317 15. Socjologia współczesna 322 Socjologia współczesna czy socjologie współczesne? 322 Habermas i jego wielka (eklektyczna?) synteza 323 Habermasa koncepcja działań komunikacyjnych 325 Zarzuty wobec Habermasa teorii działania komunikacyjnego 327 Foucaulta „historia systemów umysłowych” jako wkład w socjologię 330 Strukturalizmy: Durkheima, de Saussure’a i Foucaulta 331 Myślenie „archeologiczne” Foucaulta i pytanie o dyskurs 335 Myślenie genealogiczne Foucaulta i pytanie o relacje: władza – człowiek 337 Typologia historycznych form władzy – ku „biopolityce” i „rządzeniu żywymi” 340 Koncepcja socjologii Bourdieu – centralne pojęcie habitusu 343 Wkład Bourdieu we współczesną socjologię: „przemoc symboliczna”, „kapitał”, „logika pól”, „praxis” 347 Zakończenie 353 Bibliografia 356