Transformacja ekonomiczna w umysłach i zachowaniach Polaków

• Druk: Warszawa, 2010
• Autor: Maryla Goszczyńska
• Wydawca: Scholar

„Maryla Goszczyńska swą książkę poświęciła zagadnieniom współczesnej psychologii ekonomicznej, odnoszącym się do zjawisk i procesów po wielkim przełomie ustrojowym w 1989 roku. Autorka stworzyła przekonującą syntezę wiedzy o szeroko rozumianych procesach przystosowywania się społeczeństwa polskiego do zmian zachodzących w ciągu ostatnich kilkunastu lat. (…) Można przewidywać, że monografia szybko zniknie z półek księgarskich, by znaleźć się na biurkach wielu czytelników: przede wszystkim studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych oraz przedstawicieli biznesu. Takiej książki nam bardzo brakowało, a jej wydanie wypełni oczywistą lukę w literaturze przedmiotu”.
z recenzji prof. dr hab. Zofii Ratajczak
„Bez wątpienia to pierwsza praca tego typu w polskiej literaturze psychologicznej. Książka w korzystny sposób łączy walory analityczne z syntezą wiedzy przedstawionej w szerszej skali. (…) Powstała książka prezentująca determinanty i warunki kształtujące różne zachowania ekonomiczne Polaków: stosunek do pieniędzy i skłonność do oszczędzania, adaptację do zmian na rynku pracy i bezrobocia, poczucie niesprawiedliwości społecznej i przedsiębiorczość. (…) Jest to solidna monografia naukowa z zakresu psychologii ekonomicznej. Maryla Goszczyńska przedstawia w niej umysłowość ekonomiczną Polaków w świetle badań empirycznych, a uzyskane rezultaty konfrontuje z ważniejszymi koncepcjami światowymi”.
z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Czesława S. Nosala

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-415-6
• ISBN druku: 978-83-7383-415-6
• Liczba stron: 300

Przedmowa    13
Wprowadzenie   17
Rozdział 1 
Percepcja zjawisk i działań ekonomicznych    23
1.1. Struktura relacji pomiędzy pojęciami ekonomicznymi   24
1.2. Mechanizm kształtowania się wiedzy (pojęciowej) o ekonomii   28
1.3. Kryteria oceny działań ekonomicznych   34
1.4. Postrzeganie ryzyka ekonomicznego. Punkt widzenia laików i profesjonalistów   39
Rozdział 2
Postawy wobec pieniędzy a zachowania ekonomiczne   52
2.1. Formy pieniądza i ich percepcja   52
2.1.1. Typowość egzemplarzy pieniędzy a ocena ryzykowności różnych form inwestowania finansowego   59
2.2. Postawy wobec pieniędzy – sposoby definiowania i narzędzia pomiaru   63
2.3. Uwarunkowania postaw wobec pieniędzy i ich związek z zachowaniami ekonomicznymi   70
2.3.1. Rola zmiennych demograficznych i ekonomicznych   71
2.3.2. Rola zmiennych społeczno-kulturowych   75
2.3.3. Rola zmiennych psychologicznych   75
2.3.4. Związek postaw wobec pieniędzy z zachowaniami ekonomicznymi   81
2.4. Percepcja wspólnej europejskiej waluty – euro i czynniki wpływające na akceptację jej wprowadzenia   85
Rozdział 3
Skłonność do oszczędzania jako przejaw myślenia perspektywicznego   89
3.1. Czym jest oszczędzanie? Punkt widzenia ekonomistów i psychologów  89
3.2. Wkład teorii ekonomicznych i psychologicznych w zrozumienie, dlaczego ludzie są skłonni do zapobiegliwości finansowej   91
3.3. Motywy oszczędzania, czyli w jakim celu ludzie ograniczają swoje bieżące wydatki 97
3.4. Czy Polacy są skłonni do oszczędzania?   100
3.4.1. Dlaczego Polacy byli nieufni wobec instytucji finansowych?   100
3.4.2. Struktura oszczędności Polaków, czyli kto i w jaki sposób lokuje swoje nadwyżki finansowe   101
3.4.3. Czy światowy kryzys finansowy zmieni zachowania oszczędnościowe Polaków?   107
3.4.4. Czynniki skłaniające Polaków do oszczędzania   109
3.4.5. Związek skłonności do oszczędzania ze zmiennymi społeczno-demograficznymi oraz psychologicznymi   113
Rozdział 4
Adaptacja zachowań pracowników do radykalnych zmian na rynku pracy   120
4.1. Zmiana znaczenia pracy w życiu jednostki oraz wartości zaspokajanych przez pracę  120
4.1.1. Jak zmieniało się znaczenie pracy w ciągu ostatniego dwudziestolecia  120
4.1.2. Lęk przed utratą pracy jako źródło zagrożenia   123
4.1.3. Praca jako źródło utrzymania   124
4.1.4. Praca jako źródło samorealizacji   124
4.1.5. Sukces zawodowy jako wartość i miernik osiągnięć życiowych jednostki   125
4.2. Odmienność strategii działania pracowników u pracodawcy państwowego vs. prywatnego   134
4.2.1. Strategie defensywne i ich skutki   134
4.2.2. Strategie ofensywne i ich skutki   135
4.3. Wpływ przemian w środowisku pracy na funkcjonowanie pracowników i organizacji  136
4.4. Pozytywne i negatywne konsekwencje nietypowych form zatrudnienia dla pracownika i firmy (organizacji)   140
4.5. Psychologiczne koszty dążenia do sukcesu zawodowego i patologiczne formy funkcjonowania jednostki w środowisku pracy   143
Rozdział 5
     
Psychospołeczne skutki bezrobocia, czyli co ludzie czują, myślą i robią, gdy nie mają pracy    151
5.1. Początki bezrobocia w Polsce   151
5.2. Analiza struktury bezrobocia   152
5.3. Zjawisko bezrobocia w Polsce jako przedmiot badań psychologicznych. Zakres problematyki badawczej   159
5.4. Percepcja bezrobocia przez młodzież. Ocena szans znalezienia pracy i odniesienia sukcesu zawodowego   161
5.5. Sposoby postrzegania sytuacji utraty pracy i ich związek z ponoszonymi przez bezrobotnych kosztami psychologicznymi   163
5.6. Uwarunkowania skuteczności poszukiwania pracy i rodzaje zachowań zaradczych wśród osób długotrwale   165
5.7. Pozytywne i negatywne skutki otrzymywania wsparcia społecznego  170
5.8. Stres bezrobocia i sposoby radzenia sobie z nim w świetle analizy pamiętników bezrobotnych   172
Rozdział 6
Zachowania przedsiębiorcze – uwarunkowania psychologiczne, społeczne i kulturowe    176
6.1. Czym jest przedsiębiorczość?   176
6.2. Rozumienie przedsiębiorczości w ekonomii i psychologii   177
6.3. Kontekst teoretyczny badań nad przedsiębiorczością   180
6.4. Obraz polskiego przedsiębiorcy i osób przedsiębiorczych w świetle badań psychologicznych   186
6.4.1. Motywy podejmowania działalności przedsiębiorczej i uwarunkowania osiągania w niej sukcesu   186
6.4.2. Nasilenie przedsiębiorczości wśród przedsiębiorców i bezrobotnych  192
6.4.3. Jak postrzegani i oceniani są polscy przedsiębiorcy?   197
Rozdział 7
Psychologiczne i społeczne uwarunkowania poczucia nierówności statusu materialnego    205
7.1. Czy istnienie nierówności w stanie posiadania jest nieuniknione? Koncepcja sprawiedliwości społecznej w ujęciu egalitarnym i merytokratycznym   206
7.2. Zasięg i przejawy bogactwa we współczesnym społeczeństwie polskim   209
7.3. Postrzeganie obszaru bogactwa i kryteria uznawania kogoś za osobę bogatą   211
7.4. Treść pojęcia bogactwo i sposoby dochodzenia do bogactwa   216
7.5. Miejsce bogactwa wśród innych wartości życiowych   220
7.6. Stosunek Polaków do bogacenia się – uwarunkowania nietolerancji wobec bogatych   223
7.7. Mechanizmy psychologiczne wyjaśniające niechęć i/lub nietolerancję wobec ludzi bogatych   227
7.8. Konsekwencje negatywnego stosunku do bogactwa i perspektywy zmian w postrzeganiu osób zamożnych  231
Rozdział 8
Proces socjalizacji ekonomicznej    234
8.1. Problematyka badań nad socjalizacją ekonomiczną i metody ich prowadzenia   235
8.2. Rola środowiska, stylu wychowania oraz cech demograficznych w nabywaniu wiedzy i umiejętności ekonomicznych   238
8.3. Atrybucja przyczyn nierówności społecznych w opinii dzieci i młodzieży  246
8.4. Dziecięce oszczędzanie – jego motywy i formy   250
8.4.1. Przegląd dotychczasowych badań nad dziecięcym oszczędzaniem   251
8.4.2. Najnowsze polskie badania nad dziecięcym oszczędzaniem   253
Zakończenie   262
Bibliografia   264
Indeks nazwisk   289
Indeks rzeczowy   297