Należyta staranność zawodowa członka zarządu spółki kapitałowej

• Druk: 2020
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Robert Stefanicki
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Książka wyróżniona w XIII edycji >>> Konkursu<<<

>>> Przeglądu Sądowego <<<


na książkę prawniczą najbardziej przydatną w praktyce wymiaru sprawiedliwości w 2020 roku.




Obowiązek profesjonalnego i lojalnego wobec korporacji zarządzania stanowi ustawowy komponent stosunku organizacyjnego łączącego powiernika z powierzającym, i wyraża istotę tych relacji.

Monografia szczegółowo omawia standardy zawodowej staranności członków zarządu spółki kapitałowej jako kluczowe instrumenty ładu korporacyjnego. W publikacji autor przyjmuje za wystarczającą podstawę cywilnoprawnej odpowiedzialności niedochowanie przez członka zarządu zawodowej staranności, jeżeli powoduje ono szkodę spółce. Podkreśla, że konsekwencją należytego sprawowania mandatu powinno być w praktyce pozostawienie go w tzw. bezpiecznej przystani.


Książka zawiera analizę m.in. następujących zagadnień:

odpowiedzialności za wyrządzoną spółce szkodę,
wymogów lojalności członków zarządu wobec spółki kapitałowej,
rękojmi należytego zarządzania w instytucjach finansowych,
zabezpieczenia przed wystąpieniem niezgodności z prawem (compliance),
zatrudnienia członka zarządu spółki kapitałowej na podstawie umowy o pracę,
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków zarządu spółki kapitałowej.


Adresaci:Publikacja przeznaczona jest zarówno dla praktyków – sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, jak i pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8187-825-8
• ISBN druku: 978-83-8187-418-2
• EAN: 9788381878258
• Liczba stron: 520

Wykaz skrótów | str. 15

Wprowadzenie | str. 19

Rozdział I
Interes spółki. Poszukiwanie aksjologicznego i prakseologicznego uzasadnienia jego ochrony | str. 23
1. Względy celowościowe ochrony interesu spółki | str. 23
2. Interes autonomiczny czy wpisany w naturę spółki | str. 25
3. Jurydyczna definicja interesu spółki | str. 31
4. Spór wokół włączenia do przedmiotowej definicji interesariuszy | str. 37
5. Problem konkretyzacji wyznaczników interesu spółki | str. 44
6. Godzenie w interes spółki | str. 53
7. Funkcje actio pro socio | str. 64
8. Kwestie związane z ustaleniem interesu grupy spółek | str. 70
9. Zabezpieczenie interesu spółki przez prawidłowe funkcjonowanie jej organów | str. 75

Rozdział II
Wymogi lojalności członków zarządu wobec spółki | str. 81
1. Podmiotowy zakres obowiązku lojalności wobec spółki | str. 81
2. Lojalność członków zarządu | str. 88
3. Wiązanie lojalności członków zarządu z wymogami profesjonalizmu i doświadczenia | str. 92
4. Motywy przemawiające za kodyfikacją klauzuli lojalności | str. 100
5. Środki obronne przeciw tzw. ofercie wrogiego przejęcia a dyrektywy lojalności | str. 104
6. Zakaz zajmowania się przez członka zarządu interesami konkurencyjnymi | str. 108
7. Wykorzystanie przez zarządców szans biznesowych przynależnych spółce jako przykład niedochowania wymogu lojalności | str. 112

Rozdział III
Odpowiedzialność za wyrządzoną spółce szkodę – funkcje zawodowej staranności | str. 115
1. Przesłanki cywilnoprawnej odpowiedzialności | str. 115
2. Spór o funkcje klauzuli zawodowej staranności członka zarządu (art. 293 i 483 k.s.h.) | str. 119
3. Kreowanie samodzielnej podstawy odpowiedzialności zarządcy za niedochowanie wymogów staranności | str. 128
4. Argumenty przeciw wąskiemu definiowaniu bezprawności | str. 139
5. Propozycje de lege ferenda | str. 142
6. Ustawowe ograniczenia samodzielnego decydowania przez członków zarządu o skuteczności podejmowanych przez nich czynności | str. 148
7. Odpowiedzialność karna instrumentem subsydiarnym wobec mechanizmów cywilnoprawnej odpowiedzialności | str. 155
8. Indywidualna i kolegialna odpowiedzialność członków zarządu | str. 157
9. Dochowanie wymogów staranności przy wykonywaniu obowiązków ustawowych | str. 162
10. Wymogi zawodowej rzetelności przy podejmowaniu uchwał przez członków organu spółki | str. 165

Rozdział IV
Obiektywny wzorzec staranności zawodowej zarządzającego spółką | str. 171
1. Waga dookreślenia mierników staranności | str. 171
2. Modelowanie wzorców staranności zawodowej członka zarządu na konkretną potrzebę | str. 173
3. Funkcje obiektywizacji paradygmatów modelowych zachowań | str. 177
4. W kwestii nieprzydatności definicji wzorcowych zachowań podmiotów wykonujących inne zawody dla kreowania staranności zawodowej członków zarządu | str. 185
5. Moderowanie pożądanej staranności członka zarządu do stosunków danego rodzaju | str. 187
6. Dynamiczne podejście do kształtowania modelowych postaci staranności powiernika spółki | str. 192
7. Korporacja i jej funkcjonowanie w obrocie a tytułowy kanon | str. 193
8. Zarządzanie spółką jako umowa starannego działania. Powinność należytego wykonywania obowiązku aktualizacji wpisów do KRS i skutki ich niedochowania | str. 204
9. Sprzężenie zawodowej staranności z lojalnością zarządzającego wobec spółki | str. 211
10. Nieprzejrzyste reguły odpowiedzialności członka zarządu na tle stosowania art. 299 k.s.h. Propozycje wprowadzenia tzw. odpowiedzialności przebijającej | str. 214

Rozdział V
Desygnaty rękojmi należytego zarządzania w instytucjach finansowych | str. 231
1. Nadzór zewnętrzny a nadzór wewnętrzny spółki | str. 231
2. Ratio legis reglamentacji administracyjnej | str. 234
3. Współdziałanie rady nadzorczej spółki z Komisją Nadzoru Finansowego | str. 237
4. Postrzeganie kwalifikacji pozytywnej kandydata na zarządcę spółki jako prognoza przyszłych jego zachowań zawodowych | str. 243
5. Sprowadzenie do wspólnego mianownika desygnatów pojęć rękojmi i reputacji | str. 251
6. Łączenie profesjonalnego przygotowania do pełnienia funkcji zarządcy z wolą jego wykorzystywania w interesie spółki | str. 254
7. Praktyka stosowania procedur wyrażania zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego na objęcie mandatu zarządcy spółki | str. 257
8. Interpretacja kryteriów oceny kandydata przez pryzmat celów administracyjnej weryfikacji | str. 264
9. Wymogi rękojmi określone w aktach szczególnych | str. 273
10. Problem skutecznej ochrony prawnej negatywnie zweryfikowanych kandydatów | str. 283

Rozdział VI
Absolutorium instrumentem kontroli właścicielskiej sprawowania mandatu przez członka zarządu | str. 295
1. Absolutorium instrumentem ładu korporacyjnego | str. 295
2. Usytuowanie uchwały absolutoryjnej w strukturze przepisów kodeksu regulujących uprawnienia kontrolne organu właścicielskiego. Założenia ustawodawcze. Kontekst historyczny | str. 299
3. Zróżnicowanie stanowisk jurydycznych i doktryny w kwestii znaczenia prawnego absolutorium | str. 306
4. Unijny kontekst postrzegania funkcji absolutorium przez pryzmat rzetelnej kontroli gremium właścicielskiego spółki | str. 312
5. Ustawowe wyłączenia możliwości powoływania się na absolutorium | str. 315
6. Spory wokół pojęcia uchwały negatywnej w sprawie wykonywania obowiązków przez członka zarządu | str. 319
7. Zniekształcenie instytucji absolutorium w praktyce jej wdrażania. Spór o interpretacje zakresu uprawnionych do wytoczenia powództwa w świetle Kodeksu spółek handlowych | str. 329
8. Uchwała Sądu Najwyższego i rozstrzygnięcie skargi konstytucyjnej byłych członków zarządu przez Trybunał Konstytucyjny | str. 334
9. Bezpodstawny brak akceptacji zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy) z wykonania obowiązków zarządczych jako przejaw nadużycia formy organizacyjnej spółki | str. 346
10. Ochrona byłych członków zarządu na podstawie przepisów o ochronie praw na dobrach osobistych. Czy mamy tutaj do czynienia z alternatywnym mechanizmem ochrony? | str. 352
11. Brak normatywnego rozwiązania problemu uzasadnień odmowy udzielenia absolutorium | str. 356
12. Aksjologiczne i prakseologiczne względy przemawiające za nadaniem realnego znaczenia instytucji absolutorium | str. 363

Rozdział VII
Koncepcja biznesowej oceny sytuacji (business judgment rule – BJR) | str. 365
1. Staranność zawodowa członków zarządu jako kluczowy miernik oceny działań zarządcy | str. 365
2. Umiejscowienie koncepcji BJR w strategii nowoczesnego zarządzania wartością spółki | str. 366
3. Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy | str. 368
4. Przesłanki zastosowania biznesowej koncepcji | str. 372
5. Działanie w interesie spółki jako przewodnia dyrektywa BJR | str. 378
6. Ochrona zarządzającego na wypadek niepowodzenia biznesowej oceny sytuacji lub podjętej decyzji | str. 382
7. Możliwość skutecznego powoływania się przez członka zarządu na BJR de lege lata czy de lege ferenda | str. 384
8. Propozycje wprowadzenia do Kodeksu spółek handlowych zasady BJR | str. 388
9. Wspieranie kreatywności zarządców i ich ochrona jako warunek nadążania za współczesnymi wyzwaniami obrotu | str. 392

Rozdział VIII
Zabezpieczenie przed wystąpieniem niezgodności z prawem (compliance) | str. 395
1. Funkcje compliance | str. 395
2. Dobrowolny lub obligatoryjny charakter zabezpieczenia funkcji zgodności | str. 399
3. Wizerunkowe atuty wdrożenia compliance | str. 403
4. Wymóg implementacji funkcji zgodności w instytucjach finansowych | str. 405
5. Warunki relewantnego charakteru zbioru dobrych praktyk rynkowych | str. 407
6. Różne sposoby wykorzystywania compliance w praktyce korporacyjnej | str. 418
7. Funkcja zgodności jako element jakości zarządzania spółką | str. 421

Rozdział IX
Zatrudnienie członka zarządu spółki kapitałowej na podstawie umowy o pracę | str. 425
1. Stosunek organizacyjny zarządzającego ze spółką a umowa o pracę | str. 425
2. Podporządkowanie pracownicze a szerokie kompetencje do autonomicznego zarządzania spółką | str. 427
3. Korzyści łączone ze statusem pracowniczym | str. 429
4. Problem współgrania ze sobą przepisów Kodeksu spółek handlowych oraz prawa pracy | str. 431
5. Kontekst prawa unijnego | str. 433
6. Interpretacja podporządkowania pracowniczego niesprzeczna z istotą relacji wewnątrzkorporacyjnych | str. 436
7. Niestypizowane umowy o zarządzanie | str. 438
8. Objęcie całości udziałów w spółce przez zarządcę a status pracowniczy | str. 442
9. Możliwość zawierania przez spółkę umów pracowniczych z zarządem a zagrożenie ich fikcyjnym charakterem | str. 444
10. Nawiązanie przez zarządcę więzi pracowniczej a wymogi dochowania przez niego staranności zawodowej | str. 446

Rozdział X
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków zarządu spółki kapitałowej | str. 449
1. Funkcje odpowiedzialności cywilnej | str. 449
2. Przeniesienie obowiązku naprawienia szkody na ubezpieczyciela | str. 451
3. Rola ubezpieczeń D&O | str. 453
4. Osłabienie prewencyjnej funkcji odpowiedzialności członka zarządu za powstałą szkodę w związku z objęciem ochroną ubezpieczeniową ryzyk jej wystąpienia | str. 455
5. Poziom awersji zarządzających do podejmowania ryzyka gospodarczego w kontekście zawierania umów ubezpieczenia | str. 457
6. Potrzeby rynku wyznacznikiem treści zawieranych umów | str. 458
7. Koluzja i inne pejoratywne praktyki | str. 461
8. Wielostronne funkcje wprowadzania do umów ubezpieczenia udziału własnego ubezpieczonego | str. 466
9. Źródła regulacji normatywnej | str. 468
10. Obowiązki informacyjne spoczywające na ubezpieczającym (ubezpieczonym) | str. 470

Zakończenie | str. 475

Orzecznictwo polskie i unijne | str. 479

Bibliografia | str. 489