Nowe oblicza romantyzmu brytyjskiego
Publikacja stanowi próbę przybliżenia polskiemu czytelnikowi mniej znanych aspektów literatury brytyjskiej przełomu XVIII i XIX wieku. Pretekstem do podjęcia tematu i nowego odczytania dzieł romantyzmu brytyjskiego stały się przypadające w tych latach rocznice śmierci poetów drugiego pokolenia angielskich romantyków – Johna Keatsa (1821), Percy’ego Bysshe
Shelleya (1822) i George’a
Byrona (1824). Artykuły autorstwa badaczy romantyzmu z wiodących ośrodków naukowych w Polsce traktują o twórczości zarówno pisarzy kanonicznych, jak i rzadziej kojarzonych na gruncie polskim twórców. Autorzy wykorzystują zróżnicowane metodologie (ekokrytycyzm, posthumanizm, teorię afektu, human-animal studies, badania nad recepcją), dowodząc aktualności problematyki romantycznej w XXI wieku.
Zbiór ten ma do zaoferowania polskiemu czytelnikowi znacznie więcej, niż można by oczekiwać od typowej publikacji okolicznościowej: znajdujemy w nim wnikliwe, nowatorskie i przekonujące odczytania utworów znanych w Polsce brytyjskich autorów (np. George Byron,
William Wordsworth, John Keats, Percy Bysshe Shelley czy Samuel Taylor
Coleridge), a także inspirującą refleksję nad twórczością pisarek i pisarzy prawie zupełnie w naszym kraju nieznanych (np.
Joanna Baillie,
John Clare czy siostra Williama Wordswortha, Dorothy).
(Z recenzji prof. dr hab. Ilony Dobosiewicz, Uniwersytet Opolski)
Eseje te są świetnie napisane, z myślą o odbiorcach zarówno mniej, jak i bardziej zaznajomionych z tematyką brytyjskiego romantyzmu. Zawierają przystępne wprowadzenia do tematu, przybliżające sylwetki i twórczość analizowanych autorów, oraz analizy pokazujące mniej oczywiste aspekty znanych tekstów […] lub mniej znane teksty znanych autorów, czy też teksty mniej znanych autorów. Warto podkreślić, że dużą zaletą pracy jest usytuowanie jej w kontekście badań anglojęzycznej oraz polskojęzycznej krytyki literackiej. Reasumując, jest to praca niezwykle cenna i potrzebna na polskim rynku wydawniczym, ponieważ w nowoczesny sposób pokazuje wieloaspektowość brytyjskiego romantyzmu.
(Z recenzji dr hab. Joanny Maciulewicz, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza)
*********
Modern Perspectives on
British Romanticism. Bicentenary Essays
The volume is a collection of essays by Polish scholars celebrating the bicentenary of British Romanticism. It explores selected works of both canonical and less often quoted writers of the times. The authors use various critical approaches (ecocriticism, posthumanism, affect theory, human-animal studies, reception studies), which reveal the relevance of
Romantic literature in today’s world.
*********
Dr hab., prof. ucz. Małgorzata Łuczyńska-Hołdys (ORCID 0000-0002-0572-4951) – literaturoznawca, adiunkt w Zakładzie Literatury Brytyjskiej w Instytucie Anglistyki
Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują poezję romantyzmu i epoki wiktoriańskiej, związki literatury i sztuki (szczególnie malarstwa), twórczość Williama Blake’a i Prerafaelitów oraz pojmowanie płci w literaturze i kulturze XIX wieku. Autorka 2 monografii: "Soft-Shed Kisses. Re-visioning the Femme Fatale in English Poetry of the 19th Century" (2013) i "The Written and the Visual. Representing Women in English Nineteenth-Century Poetry and Art" (2021), oraz licznych artykułów, które ukazały się w prestiżowych czasopismach zagranicznych: „Blake/An Illustrated Quarterly”, „Studies in Walter Pater and Aestheticism”, „The Journal of Pre-Raphaelite
Studies” i „Nordic Journal of English Studies”.
Dr Monika Coghen (ORCID 0000-0002-0572-2673) – literaturoznawca w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się głównie literaturą brytyjską przełomu XVIII i XIX wieku, a w szczególności poezją i dramatem romantycznym, oraz recepcją literatury brytyjskiej w Polsce i polsko-angielskimi interakcjami literackimi i kulturowymi. Autorka licznych artykułów naukowych, m.in. współredagowanego wraz z Anną Paluchowską-Messing zbioru esejów "Romantic Dialogues and Afterlives".
Monika Coghen i Małgorzata Łuczyńska-Hołdys, Wstęp. Poza definicją. Romantyzm brytyjski wtedy i dziś 7
Eliza Borkowska, Preludium, czyli pół wieku samotności
Williama Wordswortha 21
Przemysław Uściński, Swobodne wędrówki romantyków angielskich. Wordsworth i Coleridge 45
Monika Coghen, Wędrówki Childe Harolda. Poeta jako pielgrzym na początku XIX w. 77
Marcin Leszczyński, „Wstał z chaosu, wrócił do chaosu”.
Byron i katastrofy geologiczne 111
Małgorzata Łuczyńska-Hołdys, Doświadczając obcego świata – groteska w poezji Johna Keatsa i Percy’ego Bysshe Shelleya 131
Jacek Wiśniewski, Religia pól. John Clare jako poeta ekologiczny 153
Magdalena Ożarska, Dorothy Wordsworth i zwierzęta. O dziennikach z Alfoxden i Grasmere z perspektywy Human-Animal Studies 185
Anna Paluchowska-Messing, Frances Burney – krótka historia powieściopisarki, która spóźniła się na romantyzm 205
Jacek Mydla, Sympatia i groza w dramatach gotyckich Joanny Baillie 227
Mirosława Modrzewska, Robert Burns w kulturze globalnej.
Perspektywa polska 247
Noty o autorach 269
Indeks osób i utworów 273
