Podróż po przemysłowej strefie osiedlenia. (Szkice podróżnicze technika). Polski przemysł włókienniczy. Żydowskie wytwórnie i żydowscy robotnicy. Tom 1

• Druk: Warszawa, 2019
• Seria / cykl: Źródła do dziejów Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku (do 1939 roku)
• Autor: I. Chorosz
• Redakcja naukowa: Artur Markowski
• Tłumacz: Jan Szumski
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Powstałe w 1900 i 1901 roku reportaże autorstwa I. Chorosza (właśc. Jakuba Perelmana) są świadectwem modernizacyjnych pragnień części żydowskiej inteligencji w Imperium Rosyjskim. Autor, przekonany do pozytywnych skutków industrializacji, żywi jednak obawy o los mas żydowskich, które nie potrafiły dostosować się do wymogów świata maszyn i procesów technologicznych, i przekazuje je czytelnikowi. W kręgu zainteresowania twórcy reportaży znalazły się właściwie tylko wspólnoty żydowskie – z pola obserwacji zupełnie zniknęli przedstawiciele innych grup ludności.

Żydowski świat strefy osiedlenia nabiera w tych tekstach szarych i czarnych barw. Bezwzględny system przemysłu w guberniach białoruskich, a zwłaszcza w najważniejszym ośrodku tego regionu – Białymstoku, w opisie Perelmana staje się niszczycielskim narzędziem wobec niedostosowanych, żydowskich robotników i rzemieślników. Teksty przepełnione są opisami procesów technologicznych w zakresie włókiennictwa czy garbarstwa, opiniami na temat warunków życia żydowskich rodzin w strefie osiedlenia, źródeł utrzymania i problemów finansowych. Zachodnie gubernie Imperium Rosyjskiego wydają się w tym ujęciu piekłem na ziemi, w którym na wegetację skazane są masy ubogich, źle wykształconych i żyjących w sferze zacofania Żydów. Prezentowany materiał jest zarazem dramatycznym głosem wołającym o aktywizację mas i działania o charakterze modernizacyjnym.

Documentary coverage created in 1900 and 1901 by the journalist I. Chorosz (Jakub Perelman) who visited Jewish factories and workplaces and asked the workers about the work system, the fairness of the wages, the production technology and its efficiency, and the employment conditions. The texts are not only a good basis for finding out about the working and living conditions of the Jewish workers but also an interesting source for studying the economic history of the so-called Western guberniyas.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Redakcja: Artur Markowski
• ISBN: 978-83-235-3868-4
• ISBN druku: 978-83-235-3860-8
• EAN: 9788323538684
• Liczba stron: 212

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie 9
Konteksty 13
Reportaże 20
Nota edytorska27
Słowo od tłumacza 30
Podziękowania 34

CZĘŚĆ I
Podróż po przemysłowej strefie osiedlenia 
(Szkice podróżnicze technika)  
I. W białostockich fabrykach 37
II. Typowe cechy przemysłu żydowskiego w Białymstoku 51
III. Robotnicy w procesie przetwarzania materiałów włókienniczych 57
IV. Fabryki maszyn, zakłady mechaniczne i inne warsztaty obróbki metalu w Białymstoku 68
V. Tartaki, warsztaty stolarskie, meblarskie oraz tokarskie w Białymstoku 82
VI. Fabryczne miasteczka okręgu białostockiego 95
 A. Miasteczko Gródek 95
 B. Przemysł garbarski w miasteczku Krynki w guberni grodzieńskiej 102
VII. Miasto żydowskich robotników fabrycznych 110
VIII. Produkcja maszyn rolniczych w Kraju Północno-Zachodnim 129
IX. Mińsk i jego znaczenie w przemyśle Kraju Północno-Zachodniego 144
X. Homel 152

CZĘŚĆ II
Polski przemysł włókienniczy
Żydowskie wytwórnie i żydowscy robotnicy
I. Ogólny zarys rozwoju przemysłu włókienniczego w okręgach łódzkim i sosnowieckim 163
II. Żydowskie wytwórnie i żydowscy robotnicy 174
III. Na tropie żydowskich robotników fabrycznych 181
IV. Praca chałupnicza ludności żydowskiej w przemyśle włókienniczym w okręgu łódzkim 190

Mapa 200
Bibliografia 202
Indeks geograficzny 207
Noty biograficzne 211