Procesowe zarządzanie jakością dostaw w branży motoryzacyjnej
Kryzys gospodarczy z lat 2008 i 2009 doprowadził do znacznych zakłóceń i zmian w branży motoryzacyjnej, wśród producentów samochodów europejskich, azjatyckich, a głównie ame-rykańskich (na przykład bankructwo i zamknięcie zakładów General Motors, Chryslera
i z tym związany interwencjonizm rządu USA). Po tym okresie branża stopniowo odbudowała się, ale już w zmienionej strukturze udziałowców i nowych właścicieli znanych marek (Ford pozbył się Jaguara oraz Land Rovera, które przejął indyjski koncern Tata Motors). Obecnie branża motoryzacyjna charakteryzuje się dążeniem do doskonałości w warunkach postępującej globalizacji i internacjonalizacji gospodarki światowej, poszukiwaniem nowych rynków zbytu (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny w skrócie określane BRIC), taniej siły roboczej, nowych lokali-zacji przedsiębiorstw w krajach słabiej rozwiniętych (np. kraje Europy Wschodniej: Węgry, Polska czy Czechy), wdrażając technologie, które się sprawdziły. Przykładem takich dążeń są również przedsiębiorstwa dostawców elementów branży przemysłu motoryzacyjnego, którzy tworzą nowe lokalizacje w otoczeniu producentów pojazdów. Otoczenie współczesnych przedsiębiorstw branży motoryzacyjnej cechuje się dużą zmiennością, złożonością oraz nie-pewnością, a jego elementy przenikają się i wzajemnie na siebie oddziałują. Tym samym bran-ża motoryzacyjna producentów pojazdów jak i dostawców elementów pojazdów musi radzić sobie z globalnymi zmianami otoczenia, reagować na potrzeby klientów oraz tworzyć warunki do wprowadzania zmian w perspektywie długoterminowej (industrializacja i urbanizacja w gospodarkach rynków wschodzących, polityka zrównoważonego rozwoju, nowe technologie).
Aktualnie poważny problem dla omawianej branży spowodowała pandemia COVID-19
i związane z tym przerwy w działalności lub braki pracowników wynikające z obowiązkowego pobyt pracowników w miejscu zamieszkania. Niektóre przedsiębiorstwa produkcyjne zatrzy-mały produkcje, inne szukają nowych dostawców, a część nie ma „żadnego problemu
z łańcuchem dostaw i produkcją”. Prze- ważnie nie działają zakłady zlokalizowane w Chinach: Renault czy PSA. Znaczne zakłócenia są w eksporcie części chińskich producentów między innymi do zakładów Hyundaia w Rosji. Przestoje miały zakłady: Nissana, Hondy, Kii oraz Hyundaia, natomiast zakłady europejskie: BMW, Toyota, PSA czy Volkswagen zapewniają o ciągłości produkcji, choć wszyscy zaznaczają, że w niedalekiej przyszłości możliwe będą prze-stoje.
Wykaz skrótów i oznaczeń 6
1. Wprowadzenie 8
2. Współczesne kierunki zmian i trendy w branży motoryzacyjnej 12
2.1. Czynniki i kierunki zmian w branży motoryzacyjnej 12
2.2. Rozwój rynków pojazdów zasilanych alternatywnymi źródłami napędu 15
2.3. Główne trendy 16
2.4. Strategiczne znaczenie relacji z dostawcami 19
2.5. Podsumowanie 21
3. Podejście procesowe do zarządzania przedsiębiorstwem w branży motoryzacyjnej 23
3.1. Pojęcie procesu 23
3.2. Istota podejścia procesowego 24
3.3. Koncepcje i metody zarządzania procesowego 26
4. Zasady, metody i narzędzia stosowane w zarządzaniu jakością dostaw 36
4.1. Pojęcie zasad, metod i narzędzi w zarzadzaniu jakością dostaw 36
4.2. Charakterystyka i podział zasad, metod i narzędzi w zarządzaniu jakością dostaw 37
4.2.1. Zasady zarządzania jakością 37
4.2.2. Metody 37
4.2.3. Narzędzia zarządzania jakością 47
5. Rozwiązania systemowe w zakresie kwalifikacji nowych dostawców w branży motoryzacyjnej 50
5.1. Model klient–dostawca 50
5.2. Metodyka badań 51
5.3. Kierunki zmian w zakresie rozwiązań systemowych w branży motoryzacyjnej 53
5.4. Rozwiązania systemowe w zakresie zarządzania jakością dostaw 56
5.4.1. Struktura systemów zarządzania jakością 56
5.4.2. Struktura systemów zarządzania jakością w branży motoryzacyjnej 57
5.4.3. Indywidualne wymagania klientów branży motoryzacyjnej w zakresie zarządzania jakością 63
5.4.4. Wymagania wstępne na etapie oceny i kwalifikacji dostawców 63
5.4.5. Analiza wyników badań w zakresie rozwiązań systemowych kwalifikacji nowych dostawców 67
5.5. Rozwiązania stosowane w zakresie zarządzania dostawcami przez grupę MAHLE 68
5.5.1. Charakterystyka grupy przedsiębiorstw MAHLE 68
5.5.2. Rozwiązania stosowane w procesie kwalifikacji i współpracy z dostawcami 70
5.5.3. Wyniki audytu związanego z analizą potencjału poddostawcy 76
5.5.4. Analiza wyników badań rozwiązań stosowanych w zarządzaniu jakością dostaw przez przedsiębiorstwo MAHLE 80
6. Podsumowanie i wnioski 81
Literatura 83
Załączniki 91
