Regulacja finansowania usług publicznych w Europie

• Druk: 2015
• Autor: Łukasz Grzejdziak
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Książka zawiera kompleksową analizę przepisów europejskich odnoszących się do problematyki dopuszczalności udzielania pomocy publicznej w celu finansowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, czyli usług publicznych. Autor dokonał szczegółowej wykładni aktualnego stanu prawnego, identyfikując najważniejsze tendencje rozwojowe tej dziedziny prawa europejskiego. Ponadto sformułował konkretne propozycje zmian europejskiej regulacji usług publicznych.

Publikacja jako jedyna na rynku zawiera omówienie i analizę najnowszego orzecznictwa sądów europejskich, w tym wyroku w sprawie Altmark, oraz decyzji Komisji Europejskiej dotyczących zgodności finansowania usług publicznych z regułami pomocy państwa. Dodatkowo praca odwołuje się do dorobku piśmiennictwa europejskiego i krajowego, uwzględniając najnowsze pozycje europejskiej literatury przedmiotu.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-9474-1
• ISBN druku: 978-83-264-8328-8
• Liczba stron: 564

Wykaz skrótów    17
Wprowadzenie    19
Rozdział I	Pomoc państwa - między obiektywną koncepcją a subiektywnym stosowaniem    31
1. Wokół definicji pojęcia "pomoc państwa"    31	1.1. Uwagi ogólne    31	1.2. Próby sformułowania definicji pojęcia "pomoc państwa" przez doktrynę    33	1.3. Elementy definicyjne terminu "pomoc państwa"    36	2. Pomoc jako korzyść dla beneficjenta    42	2.1. Szerokie znaczenie przesłanki korzyści    42	2.2. Cel i przyczyny udzielenia wsparcia jako kryteria oceny środka jako pomocy państwa    46	2.3. Charakter korzyści udzielanej przedsiębiorstwu    50	2.3.1. Korzyść nieodpłatna    50	2.3.2. Korzyść nieosiągalna w normalnych warunkach rynkowych    51	2.3.3. Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym - od warunku korzyści do warunku przewagi    54	3. Selektywność pomocy państwa    57	3.1. Uwagi ogólne    57	3.2. Podejście funkcjonalne do przesłanki selektywności    61	3.3. Próby zdefiniowania kryteriów selektywności pomocy państwa    64	3.4. Kryterium zgodności z naturą lub ogólną strukturą systemu    68	4. Przesłanka interwencji państwa lub przy użyciu zasobów państwowych    70	4.1. Uwagi ogólne    70	4.2. Pomoc państwa lub przy użyciu zasobów państwowych - alternatywa czy koniunkcja?    72	4.3. Przypisywalność środka państwu    78	4.4. Wyrok w sprawie Pearle - ukształtowanie treści przesłanki pomocy państwa lub przy użyciu zasobów państwowych    82	5. Koncepcja pomocy państwa - obiektywna czy nie?    84	6. Rola obiektywnej koncepcji pomocy państwa w systemie kontroli udzielania pomocy państwa    90
Rozdział II	Usługi publiczne - między wolnym rynkiem a solidarnością społeczną    94
1. Wprowadzenie    94	2. Usługi publiczne areną konfliktu wartości    95	2.1. Usługi publiczne jako instrument realizacji zasady solidarności społecznej    95	2.2. Konkurencja jako instrument maksymalizacji efektywności gospodarczej    98	2.2.1. Uwagi wstępne    98	2.2.2. Początki szkoły chicagowskiej    98	2.2.3. Podstawowe założenia teoretyczne szkoły chicagowskiej    100	2.2.4. Rewolucja ekonomiczna w prawie konkurencji    103	2.2.5. Recepcja teorii chicagowskiej w Europie - rewolucja ekonomiczna w europejskim prawie konkurencji    105	2.2.6. Cel czy cele europejskiego prawa konkurencji?    110	2.3. Efektywność czy wartości społeczne? Dylematy organizacji działalności w sektorach usług publicznych    113	3. Odmienne tradycje organizacji usług publicznych w państwach członkowskich    115	3.1. Uwagi wstępne    115	3.2. Francuska koncepcja service public    117	3.2.1. Geneza i ogólne założenia doktryny service public    117	3.2.2. Wokół pojęcia service public    119	3.2.3. Naczelne zasady prawa usług publicznych    121	3.3. Brak prawnej tradycji regulacji usług publicznych w Wielkiej Brytanii    122	4. Argument kontynentalny a argument anglosaski w dyskusji o stosowaniu reguł konkurencji w sektorach usług publicznych    125	5. "Urynkowienie" usług publicznych i jego skutki    129	6. Wnioski końcowe    133
Rozdział III	W drodze ku europejskiemu prawu usług publicznych    136
1. Wprowadzenie    136	2. Punkt wyjścia - neoliberalizm i konstytucjonalizm gospodarczy    139	2.1. Doktryna ordoliberalna u aksjologicznych podstaw integracji europejskiej    139	2.1.1. Podstawowe założenia ideologii ordoliberalnej    139	2.1.2. Rola konkurencji w doktrynie ordoliberalnej    142	2.1.3. Ideologiczne oddziaływanie ordoliberałów - społeczna gospodarka rynkowa i GWB    144	2.2. Neoliberalne korzenie integracji europejskiej i europejskiego prawa konkurencji    146	2.2.1. Ordoliberałowie wobec integracji europejskiej    146	2.2.2. Traktat rzymski jako konstytucja gospodarcza    148	2.2.3. Prawo konkurencji jako fundament konstytucji gospodarczej Unii Europejskiej    148	2.3. Konkurencja a wartości socjalne w okresie dominacji konstytucjonalizmu gospodarczego    151	2.3.1. Deficyt socjalny w traktacie rzymskim    151	2.3.2. Artykuł 106 ust. 2 TFUE jako rozgraniczenie sfer prawa europejskiego i krajowego    152	3. Erozja koncepcji "konstytucji gospodarczej" we Wspólnocie i "zwrot publiczny" w prawie konkurencji    153	3.1. Uwagi wstępne    153	3.2. Ofensywa rynku wewnętrznego i polityki przemysłowej    154	3.3. Spadek znaczenia wolnej konkurencji jako zasady o randze konstytucyjnej oraz "zwrot publiczny" w prawie konkurencji    156	3.4. W kierunku nowej roli prawa pomocy państwa    158	3.5. Artykuł 106 TFUE w centrum "zwrotu publicznego". Początki liberalizacji    160	4. Traktat amsterdamski i jego następstwa - w kierunku europejskiego prawa usług publicznych    163	4.1. Uwagi wstępne    163	4.2. Reakcja przedstawicieli solidarnościowej koncepcji usług publicznych    164	4.3. Amsterdamski kompromis    166	4.4. Wprowadzenie do Traktatu art. 7d (art. 14 TFUE) w ocenie doktryny    169	4.5. Znaczenie art. 14 TFUE - wnioski    173	4.6. Artykuł 14 TFUE w odbiorze Komisji - komunikat dotyczący usług w interesie ogólnym z 2000 r.    178	4.7. Znaczenie art. 36 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla kształtowania się europejskiej koncepcji świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym    180	4.8. Zielona i Biała księga dotyczące usług w interesie ogólnym - niedokończony rozdział debaty o miejsce usług publicznych w Europie    183	4.9. Traktat lizboński i protokół w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym    184	5. Wnioski końcowe    186
Rozdział IV	Wyłączenie od reguł konkurencji w oparciu o przepis art. 106 ust. 2 TFUE    189
1. Wprowadzenie    189	2. Podmiotowy zakres stosowania art. 106 ust. 2 TFUE    192	2.1. Podmiotowe przesłanki stosowania art. 106 ust. 2 TFUE    192	2.2. Pojęcie "usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym"    196	2.2.1. Uwagi ogólne    196	2.2.2. Interes gospodarczy czy działalność gospodarcza?    198	2.2.3. Zasada (względnej) swobody definicji usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym    203	2.2.4. Zakres pojęcia "interes ogólny" - przedmiot misji w interesie publicznym    205	2.3. Powierzenie obowiązków świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym (przesłanka powierzenia)    212	2.3.1. Uwagi ogólne    212	2.3.2. Zindywidualizowany charakter powierzenia obowiązków świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym    215	2.3.3. Forma powierzenia obowiązków związanych z wykonywaniem usług w ogólnym interesie gospodarczym    217	2.3.4. Treść aktu powierzenia obowiązków związanych z wykonywaniem usług w ogólnym interesie gospodarczym    221	3. Warunek proporcjonalności (konieczności) wyłączenia od norm traktatowych    224	3.1. Wykładnia gramatyczna przesłanki proporcjonalności    224	3.2. Wczesne orzecznictwo - zawężająca wykładnia art. 106 ust. 2 TFUE    225	3.3. Test Corbeau i jego zastosowanie    228	3.3.1. Sprawa Corbeau    228	3.3.2. Zastosowanie testu Corbeau w sprawie Almelo    232	3.3.3. Wyroki w sprawach monopoli energetycznych    233	3.4. Wyroki w sprawach Dusseldorp i Air Inter - powrót do wcześniejszego podejścia?    235	3.5. Szeroka wykładnia przesłanki proporcjonalności - wyrok w sprawie Ambulanz Glöckner    238	4. Warunek braku zakłócenia handlu w zakresie sprzecznym z interesem Unii    240	5. Wnioski końcowe    243
Rozdział V	Przedsiębiorstwo jako podmiot wyłączenia spod reguł konkurencji w oparciu o art. 106 ust. 2 TFUE    248
1. Wprowadzenie    248	2. Podmiotowość przedsiębiorstwa    251	3. Pojęcie działalności gospodarczej w europejskim prawie konkurencji    258	3.1. Kryterium klasyfikacji charakteru działalności    258	3.2. Wykonywanie prerogatyw władzy publicznej a działalność gospodarcza    263	3.3. Działalność gospodarcza a edukacja publiczna    270	3.4. Działalność zorganizowana na zasadach solidarności społecznej a działalność gospodarcza    274	3.4.1. Wyrok w sprawie Poucet - odejście od funkcjonalnej koncepcji działalności gospodarczej?    274	3.4.2. Wyroki w sprawach FFSA, Brentjes i Albany - wąskie rozumienie pojęcia "solidarność społeczna"    277	3.4.3. Sprawa AOK Bundesverband - nie wystarczy konkurować, by być przedsiębiorstwem?    279	3.4.4. Wyrok w sprawie FENIN - implementacja zasady upstream/downstream do europejskiego prawa konkurencji    284	4. Wnioski końcowe    290
Rozdział VI	Od rekompensaty po pomoc państwa i z powrotem. Debata dotycząca stosowania reguł pomocy państwa do rekompensat wykonywania UOIG w okresie poprzedzającym wyrok Altmark    297
1. Wprowadzenie    297	2. Okres wczesnego rozwoju orzecznictwa    302	2.1. Jedna odpowiedź, wiele pytań - sprawa Steinike und Weinlig    302	2.2. Koncepcja quid pro quo - sprawa ADBHU    304	3. Okres burzliwej debaty. Orzecznictwo w przededniu Altmark    307	3.1. Wymóg notyfikacji - sprawa Banco de Credito Industrial    307	3.2. Podejście pomocowe - sprawy FFSA i SIC    311	3.3. Wyrok w sprawie CELF - art. 106 ust. 2 TFUE a reguły proceduralne    316	3.4. Wyrok w sprawie Ferring - podejście kompensacyjne    318	4. W kierunku standardu Altmark. Jak opanować "powódź" pomocy państwa?    324	4.1. Uwagi wstępne    324	4.2. Opinie rzecznika generalnego Legera w sprawie Altmark    326	4.3. Opinie F. Jacobsa w sprawie GEMO i C. Stix-Hackl w sprawie Enirisorse. Koncepcja mieszana    332	4.4. Głosy doktryny w dyskusji w przededniu Altmark    337	5. Rekompensaty wykonywania usług publicznych w praktyce Komisji przed wydaniem wyroku w sprawie Altmark    345	6. Wnioski końcowe    348
Rozdział VII	Test Altmark i pakiet legislacyjny z 2005 r. Pierwsza europejska regulacja dopuszczalności publicznego finansowania UOIG    353
1. Wprowadzenie    353	2. Wyrok w sprawie Altmark - test klasyfikacji jako pomocy państwa rekompensat wykonywania usług publicznych    356	3. Wyrok w sprawie Altmark w ocenie doktryny    360	3.1. Uwagi ogólne dotyczące treści wyroku    360	3.2. Uwagi dotyczące warunku powierzenia    362	3.3. Uwagi dotyczące warunku uprzedniego określenia parametrów obliczania rekompensaty    364	3.4. Uwagi dotyczące warunku proporcjonalności rekompensaty    367	3.5. Kryterium efektywności w ocenie doktryny    368	3.5.1. Alternatywa wyłonienia operatora usług publicznych w trybie przetargu    368	3.5.2. Alternatywa zastosowania metody porównania do efektywnego operatora (benchmarking)    372	4. Wstępna ocena rozstrzygnięcia TSUE w sprawie Altmark    376	4.1. Normatywny charakter testu Altmark    376	4.2. Test Altmark jako test zgodności z warunkami rynkowymi    378	4.3. Problem siły i charakteru związku między obowiązkami z tytułu usługi publicznej a rekompensatą ich wykonywania. Test Altmark jako koncepcja kompromisowa    382	5. Pakiet legislacyjny Komisji w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym z 2005 r.    385	5.1. Geneza wydania pakietu legislacyjnego z 2005 r.    385	5.2. Podstawowe założenia i wzajemna relacja elementów pakietu legislacyjnego Komisji z 2005 r.    388	5.3. Zakres stosowania pakietu legislacyjnego z 2005 r.    391	5.4. Przesłanki powierzenia obowiązków z tytułu UOIG i zgodności z interesem Unii    393	5.5. Przesłanki proporcjonalności rekompensaty obowiązków z tytułu UOIG    395	6. Wnioski końcowe    399
Rozdział VIII	Pakiet Almunii    405
1. Wprowadzenie    405	2. Pakiet Almunii    406	2.1. Geneza i założenia reformy pakietu z 2005 r.    406	2.2. Wejście w życie i struktura pakietu Almunii    412	2.3. Komunikat wyjaśniający    414	2.4. Decyzja nr 2012/21/UE    416	2.5. Zasady ramowe UE    422	2.6. Rozporządzenie nr 360/2012    427	3. Ocena Pakietu Almunii    431	3.1. Pakiet Almunii w perspektywie systemowej    431	3.2. Pakiet Almunii a dywersyfikacja reguł dotyczących finansowania UOIG    435	3.3. Pakiet Almunii z punktu widzenia praktyki stosowania prawa    441	3.4. Pakiet Almunii w perspektywie aksjologicznej    447
Rozdział IX	Stosowanie europejskiej regulacji finansowania usług publicznych przez organy Unii Europejskiej    451
1. Wprowadzenie    451	2. Test Altmark w orzecznictwie sądów europejskich    453	2.1. Sprawy GEMO i Enirisorse    453	2.2. Sprawa Combus    457	2.3. Wyrok w sprawie Servizi Ausiliari Dottori Commercialisti    459	2.4. Wyrok w sprawie BUPA    462	2.4.1. Wprowadzenie i stan faktyczny    462	2.4.2. Rozstrzygnięcie Sądu UE    464	2.4.3. Wnioski dotyczące treści rozstrzygnięcia    468	2.5. Orzecznictwo po wydaniu wyroku w sprawie BUPA    472	3. Stosowanie testu Altmark w praktyce Komisji Europejskiej    478	3.1. Uwagi ogólne    478	3.2. Interpretacja warunku efektywności w praktyce Komisji    482	3.3. Interpretacja pozostałych warunków testu Altmark w praktyce Komisji    492	4. Interpretacja warunków standardu Altmark przez komunikat wyjaśniający    495	5. Stosowanie pakietu Almunii w praktyce Komisji Europejskiej    499	6. Wnioski końcowe    503
Rozdział X	Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Wnioski, uwagi de lege ferenda    508
1. Rekonstrukcja norm prawnych obowiązującego reżimu prawnego w zakresie finansowania UOIG    508	2. Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania UOIG jako element europejskiego prawa usług publicznych    514	3. Obowiązujący reżim prawny w zakresie finansowania UOIG a obiektywna koncepcja pomocy państwa. Spójność czy dysonans?    517	4. Koncepcja rozsądnego zysku i założenia metody porównania z modelowym operatorem - test Altmark jako źródło błędów typu II    523	5. Deficyt pewności prawnej w zakresie finansowania UOIG. Identyfikacja "przecieków w tamie pomocy państwa"    531	6. Wokół problemu ratio testu Altmark    537	7. Uwagi de lege ferenda    540
Bibliografia    549