Rozmowy o rozwoju osobowym

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Anna Szuster, Maria Jarymowicz
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Autorki posługują się pojęciem rozwoju osobowego, by uwypuklić znaczenie aktywnego i zdolnego do refleksji podmiotu, mającego wpływ na przemiany samego siebie w różnych fazach życia. Liczne odwołania do literatury ilustrują ogólny stan wiedzy psychologicznej, a przytoczenie ustaleń empirycznych innych badaczy wzbogaca przesłanki do refleksji nad podejmowanymi w książce kwestiami dotyczącymi tego, jak rozwija się człowiek jako świadomy siebie i świata podmiot.

"Rozmowy" to rozważania, a zarazem sposób na podzielenie się myślami na temat właściwości psychiki człowieka, które wyznaczają to, kim jest, oraz to, kim i jakim stać się może w relacjach z innymi ludźmi. Autorki przedstawiają przemyślenia powiązane głównie z badaniami w dziedzinie psychologii osobowości i psychologii społecznej, prowadzonymi na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, począwszy od lat 70. ubiegłego wieku. Formułowane tezy bazują więc na studiach z określonego miejsca i czasu. Autorki mają jednak nadzieję, że odwołania do szerszej literatury zilustrują też po części ogólny stan wiedzy psychologicznej i dadzą więcej przesłanek do refleksji nad kwestiami, które podejmują.
Rozważania dotyczą tego, jak rozwija się człowiek – jego umysł (o którym ma niewielką wiedzę i nad którym ma ograniczoną władzę) oraz on sam jako świadomy siebie i świata podmiot. Odwołują się do pojęcia rozwoju osobowego, by uwypuklić znaczenie aktywnego i zdolnego do refleksji podmiotu, mającego wpływ na przemiany samego siebie w różnych fazach życia.
Choć nie sposób uwolnić się od przekonania, że procesów tych nie potrafimy zadowalająco opisać, to jednak my, psychologowie, podejmujemy takie próby i czasem słuchają nas inni. To przejaw zaciekawienia problematyką i przeświadczenia, że rozważania na temat natury człowieka – nawet jeśli nie można wyobrazić sobie, jak wiele dzieli nas od zgłębienia jej złożoności i tajemnic – stanowią wartość samą w sobie (Ze Słowa wstępnego).

*********

Conversations about personal development. From self- and home-centering towards openness to the world and altruism

The book deals with development of a human being as a subject aware both of oneself and the world. The subject is active and capable for reflection, and thus influences the transformation of oneself in various phases of life. Numerous references to literature illustrate the general state of psychological knowledge. The empirical findings of other researchers were also cited.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1632-3
• ISBN druku: 978-83-235-1624-8
• Liczba stron: 262

Pobierz spis treści»

Słowo wstępne 11

CZĘŚĆ I. KONCENTRACJA NA SOBIE I SWOICH
ROZDZIAŁ 1. O doświadczaniu siebie – bezwiednym i refl eksyjnym 17
Nieświadome i świadome doświadczanie 17
O naturze najwcześniejszych doświadczeń 22
Aprobata bezwarunkowa i warunkowa 23
Dziecięcy i „dorosły” egoizm 24
Dziecięcy i „dorosły” egocentryzm 25
Egotyzm 25
Odnoszenie do Ja utajonych bodźców przyjemnych i przykrych 29
Mechanizmy obrony ego i bezwiedne samooszukiwanie 34
Samowiedza, samoakceptacja i spostrzeganie innych ludzi z perspektywy Ja 36
Umysł poza perspektywą egocentryczną 37
Pogłębiony samokrytycyzm 41
Zamiast podsumowania 45

ROZDZIAŁ 2. O powiązaniach ze swoimi – chcianych i niechcianych 48
Powiązania mimochodem 48
Pierwotne źródła standardów normalności oraz standardów dobra i zła 53
Zależność i uległość wobec nacisków otoczenia 54
O rozróżnianiu swoich i obcych 58
Skąd tyle przychylności swoim i gorszego traktowania obcych? 66
Dach świata nie ochrania wszystkich: „niewinna” infrahumanizacja 72
Słowa i czyny. Delegitymizacja 76
Od idei do grozy 78
Oddzielanie się od swoich 80
Zamiast podsumowania 84

CZĘŚĆ II. OTWARTOŚĆ NA ŚWIAT I ALTRUIZM
ROZDZIAŁ 3. O otwieraniu się na świat – poznawczym i emocjonalnym 87
Intuicja i myślenie w poznawaniu świata 88
Język i komunikowanie się 92
Serce i rozum w procesach wartościowania 98
Standardy wartościowania – normatywne i idealne 100
Kulturowy przekaz norm zachowania i nadrzędnych wartości 101
Refleksyjność 108
Autorefl eksyjność i podmiotowość 109
Nowy internetowy świat i cyberprzemoc 115
Ku obcemu 120
Znaczenie form religijności 121
Uwaga: dogmatyzm! 122
Płeć i przychylność wobec innych 128
Zamiast podsumowania 132

ROZDZIAŁ 4. O prospołeczności i altruizmie – dla korzyści własnych i cudzych 134
Co popycha i co przyciąga do innych ludzi? 134
Dać, by zyskać coś dla siebie 135
Poza zasadą wymiany. Czy kooperować i ufać? 141
O dwóch typach wewnętrznych źródeł altruizmu 146
Miary endo- i egzocentryzmu 150
Pod wpływem czego pomagamy? 154
Inni pomagają jak Ja 155
Skuteczność reklamy społecznej: jak pozyskać uwagę dla spraw ważnych? 160
Zabić zbrodniarzy! 161
Pomagać w biedzie czy wspierać w rozwoju 169
Ja w glorii moralności 170
Syndrom egzocentryzm 171
Zamiast podsumowania 179
Postscriptum: rozwój i starzenie się 180

ANEKS 1. Pojęcia warte rozważenia 191
ANEKS 2. C o człowieka wyróżnia? Co szczególnego może osiągnąćczłowiek w toku swego rozwoju? (Oryginały odpowiedzi uczonych) 231
Literatura cytowana 233
Spis ramek 254
Spis rycin 255
Indeks osób 256