Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

• Druk: 2018
• Seria / cykl: Terapia zajęciowa
• Redakcja naukowa: Edyta Janus
• Wydawca: PZWL

Pierwsza w języku polskim publikacja poruszająca w sposób kompleksowy problematykę terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Przedstawia teoretyczne aspekty niepełnosprawności i terapii zajęciowej. Pokazuje obszary funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz możliwości wspierania tych osób jakie daje terapia zajęciowa. Szerzej omawia m.in. terapię zajęciową osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną oraz dzieci z zespołem Downa.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Redakcja: Edyta Janus
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-200-5641-9
• ISBN druku: 978-83-200-5576-4
• Liczba stron: 336

CZĘŚĆ I. TEORETYCZNE ASPEKTY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI I TERAPII ZAJĘCIOWEJ   17
1. Niepełnosprawność intelektualna – definicje, przyczyny, klasyfikacje – Paweł Żychowicz, Edyta Janus  19
	1.1. Wprowadzenie   19
	1.2. Ustalenia terminologiczne   20
	1.3. Wybrane definicje   22
	1.4. Przyczyny niepełnosprawności intelektualnej   25
	1.5. Wybrane sposoby klasyfikowania   26
	1.6. Podsumowanie   30
	Polecenia i pytania sprawdzające   31
	Piśmiennictwo   32
2. Charakterystyka wybranych zaburzeń rozwojowych związanych z niepełnosprawnością intelektualną – Aneta Bac     35
	2.1. Wprowadzenie   35
	2.2. Zespół Downa (Down syndrome – DS)   36
	2.3. Spektrum autyzmu (autism spectrum disorder – ASD)   37
	2.4. Mózgowe porażenie dziecięce (MPD; cerebral palsy – CP)   39
	2.5. Mukopolisacharydoza (mucopolysaccharidosis – MPS)   41
	2.6. Embriopatia poróżyczkowa (congenital rubell syndrome – CRS)   42
	2.7. Alkoholowy zespół płodowy ( fetal alcohol syndrome – FAS)   43
	2.8. Podsumowanie   45
	Polecenia i pytania sprawdzające   45
	Piśmiennictwo   46
3. Charakterystyka wybranych zaburzeń psychicznych współwystępujących z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus     47
	3.1. Wprowadzenie   47
	3.2. Charakterystyka zaburzeń psychicznych   47
	3.3. Problemy diagnozy i występowanie zaburzeń psychicznych u osób  z niepełnosprawnością intelektualną   48
	3.4. Wybrane zaburzenia psychiczne   49
		3.4.1. Depresja   50
		3.4.2. Zaburzenia lękowe   53
		3.4.3. Schizofrenia   55
		3.4.4. Zaburzenia osobowości   58
	3.5. Podsumowanie   60
	Polecenia i pytania sprawdzające   60
	Piśmiennictwo   61
4. Rozumienie terapii zajęciowej i umiejętności terapeuty zajęciowego pracującego z osobami z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus    63
	4.1. Wprowadzenie   63
	4.2. Rozumienie terapii zajęciowej   63
	4.3. Podejście Skoncentrowane Na Osobie   66
	4.4. Przegląd umiejętności terapeuty zajęciowego   67
		4.4.1. Umiejętności podstawowe   69
		4.4.2. Umiejętności ogólne   70
		4.4.3. Umiejętności specjalistyczne   71
		4.4.4. Kluczowe zadania   72
	4.5. Podsumowanie   73
	Polecenia i pytania sprawdzające   73
	Piśmiennictwo   74
5. Wybrane narzędzia oceny w terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną – Aneta Bac    75
	5.1. Wprowadzenie   75
	5.2. Wybrane podstawowe narzędzia oceny terapeutycznej   76
		5.2.1. Obserwacja   76
		5.2.2. Wywiad   77
		5.2.3. Skala wzrokowo-analogowa (Visual Analogue Scale – VAS)   79
	5.3. Wybrane narzędzia oceny poziomu wydolności funkcjonalnej   80
		5.3.1. ABILHAND Questionnaire   80
		5.3.2. ABILHAND-Kids Questionnaire   80
		5.3.3. Assisting Hand Assessment (AHA)   81
		5.3.4. Assessment of Motor And Process Skills (AMPS)   81
		5.3.5. School Version of the Assessment of Motor and Process Skills (School AMPS)   83
		5.3.6. Manual Ability Measure (MAM-36)   83
		5.3.7. Gross Motor Function Classification System Expanded and Revised (GMFCS – E & R)   84
		5.3.8. Pediatric Evaluation of Disability Inventory-Computer Adaptive Test – Autism Spectrum Disorders (PEDI-CAT ASD)   85
		5.3.9. Kwestionariusz Diagnozy Funkcjonalnej (KDF)   86
		5.3.10. School Function Assessment (SFA)   86
		5.3.11. Skala Katza   88
		5.3.12. Waisman Acitivities of Daily Living Scale (W-ADL)   89
	5.4. Wybrane narzędzia oceny zdolności poznawczych i kognitywnych oraz zachowania   89
		5.4.1. Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (Mini-Mental State Examination – MMSE)   89
		5.4.2. Montrealska Skala Oceny Funkcji Poznawczych (Montreal Cognitive Assessment – MoCA)   90
		5.4.3. Saint Louis University Mental Status Examination (SLUMS)   91
		5.4.4. Kettle Test (test czajnika)   92
		5.4.5. Behavior Assessment System For Children – Second Edition (BASC-2)   93
	5.5. Wybrane narzędzia oceny zdolności społecznych   93
		5.5.1. Evaluation of Social Interaction (ESI)   93
		5.5.2. Skala Przystosowania Społecznego Conkeya i Walsha   93
		5.5.3. Inwentarz prac PPAC H.C. Gunzburga   94
		5.5.4. Vineland Adaptive Behavior Scale – Second Edition (VABS, Vineland-II)   95
	5.6. Wybrane narzędzia oceny dysfunkcji fizycznych   96
		5.6.1. Oglądanie   96
		5.6.2. Badanie dotykiem   96
		5.6.3. Pomiary liniowe   96
		5.6.4. Pomiary kątowe zakresów ruchu i zapisu według systemu SFTR   97
		5.6.5. Testy funkcjonalne   98
		5.6.6. Badanie siły mięśniowej   98
	5.7. Podsumowanie   99
	Polecenia i pytania sprawdzające   100
	Piśmiennictwo   100
CZĘŚĆ II. OBSZARY FUNKCJONOWANIA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ I MOŻLIWOŚCI, JAKIE DAJE TERAPIA ZAJĘCIOWA   103
6. Podstawowe i złożone czynności życia codziennego – Aneta Bac    105
	6.1. Wprowadzenie   105
	6.2. Charakterystyka czynności życia codziennego w aspekcie niepełnosprawności intelektualnej  106
	6.3. Analiza aktywności i trening czynności życia codziennego   112
		6.3.1. Analiza aktywności   112
		6.3.2. Trening czynności życia codziennego – przykłady   114
	6.4. Zapobieganie urazom i upadkom podczas wykonywania czynności życia codziennego   117
		6.4.1. Sprzęt pomocniczy  118
		6.4.2. Adaptacje środowiskowe   119
	6.5. Podstawowe czynności życia codziennego   120
		6.5.1. Kąpiel i branie prysznica   120
		6.5.2. Ubieranie się   121
		6.5.3. Jedzenie   121
		6.5.4. Komunikacja funkcjonalna   122
		6.5.5. Mobilność funkcjonalna   122
		6.5.6. Zabiegi kosmetyczne i higiena jamy ustnej   123
		6.5.7. Korzystanie z toalety   123
	6.6. Złożone czynności życia codziennego   124
		6.6.1. Dbanie o ubrania   124
		6.6.2. Poruszanie się poza domem   124
		6.6.3. Prowadzenie samochodu   124
		6.6.4. Pisanie ręczne   125
		6.6.5. Lekkie prace domowe   125
		6.6.6. Zarządzanie finansami   126
		6.6.7. Przygotowywanie jedzenia   126
		6.6.8. Zarządzanie lekami i dbanie o zdrowie   127
		6.6.9. Odpoczynek i sen   127
		6.6.10. Robienie zakupów   127
	6.7. Interwencja terapeutyczna w czynnościach życia codziennego   128
		6.7.1. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim   128
		6.7.2. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym i znacznym   129
		6.7.3. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim   130
	6.8. Studium przypadku   131
	6.9. Podsumowanie   132
	Polecenia i pytania sprawdzające   132
	Piśmiennictwo   133
7. Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku szkolnym – Agnieszka Żychowicz   135
	7.1. Wprowadzenie   135
	7.2. System edukacji specjalnej w Polsce   136
		7.2.1. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim   139
		7.2.2. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym   141
		7.2.3. Uczestnik zajęć rewalidacyjno-wychowawczych   144
	7.3. Terapia zajęciowa w szkole   146
		7.3.1. Środowisko szkolne   148
		7.3.2. Przebieg interwencji w praktyce szkolnej   152
		7.3.3. Sposoby uczenia umiejętności szkolnych w terapii zajęciowej   160
	7.4. Komunikacja w środowisku szkolnym   166
		7.4.1. Komunikacja wspomagająca i alternatywna   167
		7.4.2. Rola terapeuty zajęciowego w procesie komunikacji  171
	7.5. Podsumowanie   173
	Polecenia i pytania sprawdzające   173
	Piśmiennictwo   174
8. Praca jako istotny obszar terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus   179
	8.1. Wprowadzenie   179
	8.2. Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce – dane statystyczne i wybrane podmioty   180
		8.2.1. Definicje niepełnosprawności   180
		8.2.2. Liczba osób z niepełnosprawnością   180
		8.2.3. Liczba osób z niepełnosprawnością aktywnych zawodowo   181
		8.2.4. Podmioty zatrudniające osoby z niepełnosprawnością   182
		8.2.5. Problemy osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy   185
		8.2.6. Podmioty zatrudniające osoby z niepełnosprawnością a terapeuci zajęciowi   186
	8.3. Terapia zajęciowa w rehabilitacji zawodowej   189
		8.3.1. Praca i rehabilitacja zawodowa dla osób z niepełnosprawnością    189
		8.3.2. Czynniki wpływające na efekty działań terapeuty zajęciowego     190
		8.3.3. Proces rehabilitacji zawodowej osób z niepełnosprawnością   191
	8.4. Rehabilitacja zawodowa – zadania terapeuty zajęciowego   195
		8.4.1. Praca indywidualna z osobą z niepełnosprawnością intelektualną   195
		8.4.2. Praca z rodziną  197
		8.4.3. Współdziałanie ze społecznością lokalną   198
	8.5. Podsumowanie   200
	Polecenia i pytania sprawdzające   200
	Piśmiennictwo   201
9. Czas wolny i zabawa osób z niepełnosprawnością intelektualną – Paweł Żychowicz    203
	9.1. Wprowadzenie   203
	9.2. Czas wolny   204
	9.3. Czas wolny osób z niepełnosprawnością intelektualną   205
	9.4. Rola terapeuty zajęciowego i sposoby włączania osób z niepełnosprawnością intelektualną w różne formy spędzania czasu wolnego   211
	9.5. Zabawa   214
	9.6. Podsumowanie   217
	Polecenia i pytania sprawdzające   217
	Piśmiennictwo   217
10. Uczestnictwo społeczne – Agnieszka Smrokowska-Reichmann    221
	10.1. Wprowadzenie   221
	10.2. Podstawy teoretyczne uczestnictwa społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną   222
		10.2.1. Normalizacja   223
		10.2.2. Inkluzja i integracja   226
		10.2.3. Empowerment   228
	10.3. Przykłady modeli i projektów w zakresie uczestnictwa społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną   230
		10.3.1. SIVUS   230
		10.3.2. People First     233
		10.3.3. Praca autobiograficzna   236
		10.3.4. Język łatwy   243
	10.4. Podsumowanie   245
	Polecenia i pytania sprawdzające   246
	Piśmiennictwo   246
CZĘŚĆ III. WYBRANE PROBLEMY ZAJĘCIOWE OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ   249
11. Terapia zajęciowa osób z zespołem Downa w okresie wczesnego dzieciństwa – Paweł Żychowicz, Agnieszka Żychowicz      251
	11.1. Wprowadzenie   251
	11.2. Wspomaganie rozwoju fizycznego i nabywania umiejętności przez dzieci z zespołem Downa   252
		11.2.1. Kamienie milowe w rozwoju dużej i małej motoryki dziecka z zespołem Downa   252
		11.2.2. Wsparcie rodziny dziecka z zespołem Downa w procesie terapii zajęciowej    258
		11.2.3. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zespołem Downa   261
	11.3. Podsumowanie   264
	Polecenia i pytania sprawdzające   265
	Piśmiennictwo   265
12. Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną z perspektywy terapii zajęciowej – Agnieszka Smrokowska-Reichmann, Edyta Janus    269
	12.1. Wprowadzenie   269
	12.2. Rozwój psychoseksualny osób z niepełnosprawnością intelektualną   269
	12.3. Zakresy seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną a rola terapii zajęciowej   272
	12.4. Przykład interaktywnych zajęć w ramach wychowania psychoseksualnego   275
	12.5. Poczucie prywatności osób z niepełnosprawnością intelektualną   281
	12.6. Ochrona przed wykorzystaniem seksualnym   284
	12.7. Podsumowanie   286
	Polecenia i pytania sprawdzające   286
	Piśmiennictwo   287
13. Wybrane zagadnienia terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim – Agnieszka Żychowicz, Paweł Żychowicz    289
	13.1. Wprowadzenie   289
	13.2. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim ze sprzężeniami   290
		13.2.1. Funkcje poznawcze   291
		13.2.2. Funkcjonowanie społeczne i porozumiewanie się   292
	13.3. Zwiększanie zakresu uczestnictwa poprzez terapię zajęciową   295
		13.3.1. Diagnoza funkcjonalna   295
		13.3.2. Planowanie terapii zajęciowej   298
		13.3.3. Przebieg terapii zajęciowej   299
		13.3.4. Wspieranie rodziny   303
		13.3.5. Czas wolny   304
	13.4. Podsumowanie   305
	Polecenia i pytania sprawdzające   305
	Piśmiennictwo   306
14. Środowiska polisensoryczne dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie metody Snoezelen (MSE) – Agnieszka Smrokowska-Reichmann    309
	14.1. Wprowadzenie   309
	14.2. Geneza i istota metody Snoezelen   310
	14.3. Osiem zasad prowadzenia sesji Snoezelen   313
	14.4. Wyposażenie pomieszczenia Snoezelen (Sali Doświadczania Świata)   318
	14.5. Problemy w stosowaniu metody Snoezelen   322
	14.6. Metoda Snoezelen współcześnie   324
	14.7. Miejsce metody Snoezelen w terapii zajęciowej   326
	14.8. Podsumowanie   327
	Polecenia i pytania sprawdzające   328
	Piśmiennictwo   328
Skorowidz    331