Zoologia dla uczelni przyrodniczych
Zoologia dla uczelni przyrodniczych to publikacja w której przedstawiono najważniejsze grupy zwierząt i konkretne gatunki. Informacje zawarte w podręczniku pozwolą opanować podstawy zoologii w zakresie systematyki, morfologii, anatomii, biologii i ekologii. Niewątpliwą zaletą podręcznika jest szerokie omówienie grup i gatunków o znaczeniu medycznym, weterynaryjnym i gospodarczym. W obecnym wydaniu uwzględniono najnowszą systematykę i nomenklaturę, co było kluczowym krokiem w dostosowaniu treści podręcznika do obecnych standardów naukowych. Poza szerokimi zmianami dotyczącymi systematyki, w każdym rozdziale wprowadzono pewne zmiany merytoryczne i uzupełnienia odnoszące się zarówno do zagadnień morfo-anatomicznych, jak i biologii gatunków. Podręcznik zawiera aneks, w którym omówiono wybrane grupy i gatunki z królestw:
Protista i
Chromista, skupiając się głównie na takich, które mają znaczenie w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej. Jest to podręcznik dla studentów wszystkich kierunków na uniwersytetach przyrodniczych, na których w programie studiów pojawia się przedmiot zoologia. Może być także przydatny dla nauczycieli biologii pracujących na różnych poziomach edukacji. Mamy nadzieję, że będą po niego sięgać również uczniowie szkół średnich, którzy chcą rozszerzyć swoją wiedzę z zakresu zoologii oraz pasjonaci przyrody i osoby zainteresowane szeroko pojętą tematyką zwierząt.
Przedmowa IX
Królestwo: zwierzęta – Animalia (wielokomórkowce – Metazoa) (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Bonifacy Gałka) 1
Podkrólestwo: nibytkankowce – Parazoa (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Bonifacy Gałka) 1
Typ: gąbki – Porifera (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Bonifacy Gałka) 2
Gromada: gąbki wapienne – Calcarea 10
Gromada: gąbki niewapienne – Demospongiae 10
Podkrólestwo: tkankowce – Epithelioza (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Bonifacy Gałka) 15
Naddział: tkankowce właściwe – Eumetazoa 15
Typ: parzydełkowce – Cnidaria (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Bonifacy Gałka) 16
Gromada: stułbiopławy – Hydrozoa 17
Gromada: krążkopławy – Scyphozoa 20
Gromada: koralowce – Anthozoa 21
Podgromada: korale sześciopromienne – Hexacorallia 22
Podgromada: korale ośmiopromienne – Octocorallia 24
Typ: płazińce – Platyhelminthes (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 28
Gromada: Rhabditophora 28
Nadromada: przywry monogeniczne – Monogenea 30
Gromada: Monopisthocotylea 30
Gromada: Polyopisthocotylea 32
Nadromada: przywry – Trematoda 33
Gromada: przywry digeniczne – Digenea 34
Nadromada: tasiemce – Cestoda 40
Gromada: tasiemce właściwe – Eucestoda 41
Typ: wrotki – Rotifera (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 52
Typ: nicienie – Nematoda (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska, Marta Kamionek) 54
Gromada: Secernentea 59
Gromada: Adenophorea 69
Typ: kolcogłowy – Acanthocephala (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 73
Typ: mięczaki – Mollusca (Witold Strużyński, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 76
Gromada: chitony – Polyplacophora 76
Gromada: ślimaki – Gastropoda 77
Gromada: małże – Bivalvia 84
Gromada: głowonogi – Cephalopoda 89
Podgromada: Coleoidea 90
Typ: pierścienice – Annelida (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 93
Gromada: wieloszczety – Polychaeta 94
Gromada: siodełkowce – Clitellata 97
Podgromada: skąposzczety – Oligochaeta 98
Podgromada: Hirudinida 103
Typ: stawonogi – Arthropoda (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 108
PodTyp: skorupiaki – Crustacea (Witold Strużyński, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 109
Gromada: skrzelonogi – Branchiopoda 114
Gromada: widłonogi – Copepoda 117
Gromada: tarczenice – Branchiura 119
Gromada: wąsonogi – Cirripedia 120
Gromada: pancerzowce – Malacostraca 121
PodTyp: szczękoczułkopodobne – Cheliceromorpha (Kornelia Kucharska, Halina Komosińska) 134
Nadromada: szczękoczułkowce – Chelicerata 134
Gromada: pajęczaki – Arachnida 135
PodTyp: tchawkodyszne – Eutracheata (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 174
Nadromada: wije – Myriapoda 175
Gromada: pareczniki – Chilopoda (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 175
Gromada: krocionogi (dwuparce) – Diplopoda (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 176
Nadromada: sześcionogi – Hexapoda 177
Gromada: sześcionogi skrytoszczękie – Entognatha (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Marta Kamionek) 178
Gromada: owady właściwe – Insecta (owady jawnoszczękie – Ectognatha) (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Marta Kamionek) 179
Podgromada: owady jawnoszczękie bezskrzydłe – Apterygota 195
Podgromada: owady uskrzydlone – Pterygota 196
Typ: szkarłupnie – Echinodermata (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 228
PodTyp: Crinozoa 229
Gromada: liliowce – Crinoidea 229
PodTyp: Asterozoa 230
Gromada: rozgwiazdy – Asteroidea 230
Gromada: wężowidła – Ophiuroidea 230
PodTyp: Echinozoa 232
Gromada: jeżowce – Echinoidea 232
Gromada: strzykwy – Holothurioidea 234
Typ: strunowce – Chordata (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 236
PodTyp: osłonice – Tunicata (strunoogonowe – Urochordata) (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 237
Gromada: żachwy – Ascidiacea 237
PodTyp: bezczaszkowce – Acrania (=strunogłowe – Cephalochordata) (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 238
Gromada: Leptocardii 239
PodTyp: czaszkowce – Craniata (śluzicopodobne – Myxinomorphi + kręgowce – Vertebrata) (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 242
InfraTyp: śluzicopodobne – Myxinomorphi 243
Gromada: śluzice – Myxini (Anna Mazurkiewicz, Dorota Tumialis, Elżbieta Podsiadło) 243
InfraTyp: kręgowce – Vertebrata 244
Gromada: minogi – Petromyzontida (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Elżbieta Podsiadło) 245
Ryby – Pisces (Witold Strużyński, Elżbieta Podsiadło) 246
Gromada: chrzęstnoszkieletowe – Chondrichtyhes 253
Podgromada: spodouste – Elasmobranchii 253
Gromada: promieniopłetwe, kostnopromieniste – Actinopterygii 256
Gromada: płazy – Amphibia (Krzysztof Klimaszewski, Jolanta Hempel-Zawitkowska) 266
Gromada: gady – Reptilia (Krzysztof Klimaszewski, Teresa Sulgostowska) 287
Gromada: ptaki – Aves (Arkadiusz Matuszewski, Barbara Kalińska, Elżbieta Pezowicz) 301
Gromada: ssaki – Mammalia (Grzegorz Lesiński, Elżbieta Podsiadło) 332
ANEKS
Przegląd wybranych grup i gatunków zaliczanych do królestw: Protozoa – pierwotniaki i Chromista (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 363
Królestwo: Protozoa (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 368
Typ: Euglenozoa 368
Gromada: Euglenoidea 368
Gromada: Kinetoplastea 369
Typ: Metamonada 371
Gromada: Eopharyngea (Trepomonadea) 371
Gromada: Trichomonadea 372
Typ: Amoebozoa 374
Gromada: Lobosa 374
Typ: mikrosporidia – Microsporidia 377
Gromada: Microsporea 377
Królestwo: Chromista (Dorota Tumialis, Anna Mazurkiewicz, Teresa Sulgostowska) 379
Typ: otwornice – Foraminifera 379
Typ: promienice – Radiolaria = Radiozoa 381
Typ: Miozoa 382
PodTyp: Apicomplexa 382
Gromada: Conoidasida 382
Gromada: Aconoidasida 387
Typ: orzęski – Ciliophora 391
Gromada: Kinetofragminophora 391
Gromada: Litostomatea 391
Gromada: Oligohymenophorea 393
Gromada: Hypotrichea 397
Piśmiennictwo 399
Indeks nazw łacińskich 403
Indeks rzeczowy 409
