Czytanie Konopnickiej
Na stulecie śmierci Konopnickiej przygotowano monografię zbiorową, która odpowiada na pytanie: czy twórczość autorki Roty wytrzymała próbę lat, czy jest to jeszcze twórczość, która daje czytelnikowi cokolwiek innego poza obowiązkowymi wartościami ideowo-patriotycznymi, w które wpisały ją kanony lektur szkolnych? I okazuje się, że tak, że [...] Konopnicka zaciekawia jako artystka i jako obserwator rzeczywistości, zaciekawia tak dalece, że M. Stala w Posłowiu nie waha się stwierdzić, iż poetka jest głęboko zakorzeniona w wieku XIX, ale i wychyla się w wiek XX... [...].
Wartość tej zbiorowej monografii [...] jest niewątpliwa. W aspekcie poznawczym są tu prace przynoszące nowe ujęcia, [...] są też - co również jest nowością asocjacje tematyczne i obrazowe, o których jeszcze niedawno nikt by nie śmiał głośno mówić, jak paralele z Cyprianem Norwidem (a to i dla norwidologii jest przydatne...); są wreszcie tropy w interpretacji utworów poetyckich, reportaży i listów, które dla kategorii podmiotowości i tożsamości literatury postyczniowej zdają się być nowe i ciekawe, bo prowadzą w strony codzienności ludzkiej, bo łączą egzystencję jednostki ze światopoglądem zbiorowym, perspektywę zwykłego dnia w ludzkim życiu ze sprawami narodu i ludzkości. W aspekcie metodologicznym zasadniczy trzon książki stanowią interpretacje nowej komparatystyki.
Z recenzji prof. dr hab. Tadeusza Budrewicza
Od redakcji, Olga Płaszczewska 7
I. Z zagadnień życia i recepcji 10
Iwona Węgrzyn, Maria Konopnicka ‒ kłopoty z biografią 11
Anita Całek, Wzniosłe idee i proza życia ‒ refleksje nad korespondencją Marii Konopnickiej 27
Małgorzata Sokalska, Poezja Marii Konopnickiej i pieśń 57
II. Interpretacje 80
Anna Czabanowska-Wróbel, Konopnicka ‒ dzieci i lalki 83
Iwona Puchalska, Spojrzenie, wizja, opowieść ‒ Lituania Marii Konopnickiej 97
Agnieszka Mocyk, Chłopięta „spodziwne” i inni? Nowelistyka Konopnickiej wobec odmienności 109
Olga Płaszczewska, Pracownia Marii Konopnickiej, czyli o związkach przestrzeni i wolności twórczej 125
Włodzimierz Próchnicki, Miłosierdzie gminy jako nowela egzystencjalna 137
III. Glosy 148
Urszula M. Pilch, Oko w poezji Marii Konopnickiej ‒ między konwencjonalnością obrazowania a gwałtownością przeżyć 151
Aleksandra Kijak, Autentyk i pseudowydarzenie. Maria Konopnicka, Uroczystości imienia Kolumba 171
Joanna Kulczyńska, Artysta i jego dzieło. Madonna w poezji Marii Konopnickiej 191
Posłowie, Marian Stala 209
Indeks nazwisk 213
Spis ilustracji 217
