Kronika tzw. Galla Anonima

• Druk: Toruń, 2011
• Autor: Jarosław Wenta
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Nie sposób pisać o historii Polski XI czy XII wieku, gdy mowa jest o sprawach źródeł, nacji i ich postrzeganiu, bez uwzględnienia wpływu na opisywanie dziejów, także tych najdawniejszych, tego wszystkiego, co wydarzyło się w wiekach XIX i XX w Europie Środkowej wraz z właściwą jej rolą późnego romantyzmu i jego wpływu na stawanie się historiografii i dominującej w niej kwestii państw, narodów i wszelkiego rodzaju grup etnicznych. Konflikty, które wypełniły pierwszą połowę wieku XX , zaostrzyły widzenie rzeczy i pozostawiły wyraźne ślady w europejskich historiografiach, w tym także w studiach źródłoznawczych. Dało to przewagę sposobom obserwacji historii właściwym indywidualnym doświadczeniom badaczy, zwłaszcza w dobie katastrofy cywilizacyjnej w Europie Środkowej w drugiej połowie XX stulecia. Efektem złożonej sytuacji historiografii stały się niepełne obrazy mediewistycznej literatury, stanu zachowania i edycji źródeł, sposobów ich krytyki, wizje dziejów żądające stale dyskusji z racji ich warsztatowej niesprawności. Tyle tytułem generaliów. Są wśród publikowanych prac o Gallu takie, które zadecydowały na długo o kierunkach naukowych, źródłoznawczych poszukiwań. Nie sposób więc nie zwrócić uwagi na wpływ książki Mariana Plezi na studia nad dziejami Polski XI-XII w., w tym także na późniejsze studia nad Kroniką tzw. Galla Anonima. Dla generalnej oceny jego wizji kroniki znaczenie ma jego pozostawanie pod wpływami późnoromantycznych poglądów na dzieje Polski średniowiecznej Semkowicza i jego uczniów. Towarzyszyły one Plezi w kreowaniu historycznych ram relacji filologa. Recepcji owych poglądów właściwych galicyjskiej, uniwersyteckiej erudycji przełomu XIX i XX wieku towarzyszyły wizje antagonizmów stających się motorem dziejów powszechnych i stawania się narodowych tożsamości. Zawężało to zdecydowanie poszukiwania możliwych wzorców tekstu, możliwych obszarów penetracji literatury przedmiotu. Najbardziej obiecujące okazywały się kontynuacje tradycyjnych sposobów poszukiwania początkówdrogi autora-pielgrzyma w krajach romańskich czy też na Węgrzech, wreszcie w I talii. Konsekwencje owego społeczno-naukowego zjawiska są widoczne w publikacjach poświęconych tzw. Gallowi po czasy najnowsze. W intencji autora niniejsza książka powinna wypełnić luki w poszukiwaniach i stawianych do tej pory koncepcjach i wprowadzić do literatury przedmiotu niewykorzystywany dotąd zasób źródeł oraz uzupełnić stan badań

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Literatura piękna »
  4. Powieść historyczna
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-231-2637-9
• Liczba stron: 226

Wprowadzenie - ogólny zarys stanu badań	11
Część 1. Historyczne (monastyczne i genealogiczne) oraz geograficzne konteksty powstania kroniki	23
	I. Wstęp	25
	II . Możliwe monastyczne konteksty powstania tzw. Kroniki Galla Anonima	29
		A. Wprowadzenie	29
		B. Konteksty bamberskie	35
		C. St. Gilles	41
		D. Zwiefalten	47
		E. St. Blasien (ze sławnym wpisem do nekrologu majuskułą antykróla Rudolfa von Rheinfelden)	50
		F. Klasztory Pirmina	53
	III . Konteksty genealogiczne	55
		A. Dietpoldingowie, przykład domu z Nordgau	55
		B. Sukcesja Bergów	58
		C. Zähringowie	59
	IV. Konteksty historyczne	63
		A. Sprawa Władysława Hermana	63
		B. Dynastia salicka: Henryk IV i Henryk V	64
		C. Formbach, przykład losów politycznej bawarskiej emigracji po 1085 roku	66
		D. Billungowie i saskie księstwo	68
	V. Autor kroniki	73
		A. Pilgrim	73
		B. Zagadka Weimarów	75
		C. W poszukiwaniu rodziny autora	78
			1. Genealogicznie uzasadnione koncepcje bawarskie	79
			2. Genealogicznie uzasadnione koncepcje saskie	84
			3. Genealogicznie uzasadniona koncepcja szwabska	87
	VI. Możliwa perspektywa geograficzna autora kroniki	89
		A. Wiedza geograficzna Pielgrzyma	89
		B. Język Pielgrzyma	98
		C. Możliwa perspektywa obserwacji geograficzno-historycznych Pielgrzyma	99
	VII . Problem reguły zakonnej Pielgrzyma	105
		A. Passau i św. Mikołaj	105
		B. Refleksja nad możliwą regułą zakonną Pielgrzyma	108
	VIII . Kandydaci do autorstwa kroniki o imieniu Pilgrim poświadczeni źródłowo	111
		A. Pilgrim z Zwiefalten	111
		B. Pilgrim z Göttweig	112
		C. Pilgrim od św. Emmerama w Ratyzbonie (!)	112
		D. Pilgrim od St. Blasien i Schaffhausen	113
	IX. Podsumowanie, czyli wskazanie na najprawdopodobniejsze historyczne (monastyczne i genealogiczne) konteksty powstania kroniki przypisywanej tzw. Gallowi Anonimowi	121
Część 2. Analizy źródłoznawcze	125
	I. Stan badań nad językiem, formą i tradycją rękopiśmienną kroniki	127
		A. Formacja intelektualna autora	127
			1. Dyskusja nad językiem i erudycją Pielgrzyma	127
			2. Zagadka kursusu	129
		B. T radycja rękopiśmienna	136
	II . Poszukiwanie i analiza similiów w tekście kroniki Pielgrzyma. przy pomocy elektronicznych baz danych Patrologia Latina, Monumenta Germaniae Historica, Library of Latin Texts	143
		A. Wstępne ustalanie zakresu podobieństw	144
			1. Epistola	144
		B. Epylogus	161
		C. Studium i formacja intelektualna oraz monastyczna Pielgrzyma: próba uogólnienia wykonanych analiz	168
			1. Studium i biblioteki w klasztorach zreformowanych - stan badań	168
			2. Ars dictandi i możliwy obszar działań kancelaryjnych Pielgrzyma	176
			3. Pewna i możliwa lektura Pielgrzyma	180
Ekskurs: Sprawa kultu św. Mikołaja	185
Zakończenie	193
Wykaz źródeł i literatury	197
	I. Wykaz źródeł rękopiśmiennych	197
	II . Elektroniczne bazy danych	197
	III . Źródła dostępne za pośrednictwem elektronicznych baz danych	197
	IV. Wykaz źródeł drukowanych	201
	V. Wykaz literatury	205
Summary	221