Istnienie zdegradowane

• Druk: Kraków, 2017
• Autor: Cezary Zalewski
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Cezary Zalewski sięgnął po jedno z ważnych zjawisk natury psychologicznej, badanych przez filozofię i psychologię, a przedstawianych także w literaturze, obserwowanych więc przez krytykę literacką i historię literatury. Badacz odwołuje się do trzech wybitnych humanistów (psychologa Reika, filozofa Deleuze'a i antropologa Girarda), by wydobyć przemyślenia dotyczące koncepcji masochizmu. Autor w wybranych przez siebie tekstach wykazuje wielorakość rozwiązań, łączącą się zresztą również z różnorodnością literacką. Analizy - zwłaszcza wybitnych pisarzy, takich jak np. Schulz - są fascynujące, ukazują i uwydatniają te właśnie tematy, zgodnie z zamierzeniami nie zmierzając do całościowych monografii ani do psychoanalizy autorów. Całość jest napisana przejrzyście, niekiedy - pasjonująco. W pracy zarysowuje się wyraźna postawa badawcza, wnikliwa, nieufna wobec łatwych uogólnień, uparta w konfrontowaniu drobiazgowo zestawianych szczegółów, w dochodzeniu do nowej syntezy/hipotezy. Chodzi tu o rozumienie tekstów, o zbliżanie się do rozumienia świata.
Z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Jaworskiego

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• ISBN: 978-83-233-4354-7
• ISBN druku: 978-83-233-4354-7
• Liczba stron: 514

WPROWADZENIE  5
Część pierwsza WOKÓŁ TEORII (Reik, Deleuze, Girard) 15
	Masochizm w ujęciu Theodora Reika   18
	Gilles’a Deleuze’a refleksje nad masochizmem   25
	Problem masochizmu i sadyzmu w antropologii René Girarda 36
	Podsumowanie  50
Część druga WOKÓŁ PROZY (Pozytywizm, Młoda Polska, Dwudziestolecie)  53
	Trzy powieści pisarzy pozytywistycznych 55
	„Żywioł nie tylko miłości, lecz nienawiści, nie tylko poprawiania, lecz tępienia (…)” Sylwek Cmentarnik Elizy Orzeszkowej   55
	„Odurzenie w goryczy, rozkosz w bólu, nieśmiertelność w konaniu!…” Ze wspomnień cyklisty Bolesława Prusa   66
	„Tracę zmysły z upojenia, a zarazem i z bólu…” Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza  75
	Wątki masochistyczne w młodopolskiej powieści o artyście   89
	„Niewola cierpienia”. Portret Andrzeja Struga   90
	„Miazga istnienia”. Sonata cierpienia Ignacego Dąbrowskiego 101
	„Przebłysk cierpienia”. Na rozstaju Stanisława Przybyszewskiego 106
	Dwie młodopolskie powieści obyczajowe  116
	„Wić się w konwulsjach bólu”. Otchłań. Fantazja psychologiczna Kazimierza Przerwy-Tetmajera 116
	„Szarpana szponami najstraszliwszego cierpienia”. Jak tęcza Gabrieli Zapolskiej   121
	„Bolesne szczęście poświęcenia”. Osądzona Władysława Reymonta   133
	Konfliktowe prehistorie   133
	Historia zbiega  135
	Historia śledztwa   136
	Historia autodestrukcji  138
	„Udręka”. Niekochana Adolfa Rudnickiego 141
	„Ekstrakt miłosnej męki…” Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego   153
Część trzecia WOKÓŁ MŁODOPOLSKIEJ POEZJI I PROZY POETYCKIEJ 163
	Inny eros. Młodopolskie ekspresje erotyki nienormatywnej   165
	Masochistyczna baśń Marii Komornickiej 166
	Elementy masochizmu w liryce Marii Grossek-Koryckiej   178
	Masochistyczne scenariusze w balladach Bolesława Leśmiana  190
	Bolesna godzina. Uwagi o młodopolskim cyklu i poemacie dolorystycznym 206
Część czwarta SCHULZ, WITKACY, GOMBROWICZ BRUNO SCHULZ 241
	Wstęp   245
	Dzieła plastyczne  247
	Autoportrety i Xięga bałwochwalcza 247
	Journal intime   249
	Sceny masochistyczno-sadystyczne 252
	Wnioski   256
	Świadectwa 258
	List 258
	Recenzja   267
	Wywiad 273
	Wnioski  276
	Opowiadania 278
	„Z pewną lekkością, z pewną zdrową bezwzględnością…” Masochistyczne przygody emeryta  278
	„Zdrętwienie nienazywanej rozkoszy…” Pragnienie i wyobraźnia w Wiośnie  285
	„Cierpienie z uporem zamknięte w kręgu swej manii…” Postać ojca w Martwym sezonie  295
	„Cierpienie głuche, niewyzwolone…” Dolorystyczne koncepcje ojca w Traktacie o manekinach 300
	Podsumowanie  306
	Wnioski  308
	Powtórzenia i transformacje 314
	Zakończenie  320
	STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ I WITOLD GOMBROWICZ Układ: Schulz – Witkacy i Gombrowicz   325
	„Był tylko skomplikowanym umetafizycznionym masochistą”. Atanazy Bazakbal jako aranżer własnego cierpienia w Pożegnaniu jesieni  340
	Tortiury. Dialektyka masochizmu i sadyzmu w Nienasyceniu  354
	„Potworna więź”. Tancerz mecenasa Kraykowskiego Witolda Gombrowicza 371
ZAKOŃCZENIE  383
APPENDIX   393
BIBLIOGRAFIA  503