Narzędzia krzemienne w epoce kamienia na ziemi chełmińskiej
Ze Wstępu
Przedmioty wykonywane z surowców nieorganicznych są jednym z podstawowych typów źródeł wykorzystywanych do rekonstrukcji życia społeczności pradziejowych. Szczególne miejsce wśród nich zajmują wytwory z krzemienia, które jako jedne z nielicznych zachowały się do dzisiaj w pierwotnej formie. Bardzo wcześnie znalazły się więc one w sferze zainteresowań archeologów, którzy poddawali je wielu różnorakim analizom. Ich celem była z reguły rekonstrukcja technik wyrobu oraz zbudowanie ciągów typologicznych pozwalających na określenie chronologii relatywnej danych zbiorów. Od niedawna jednak dysponujemy nowymi metodami, pozwalającymi na uzyskanie wcześniej niedostępnych informacji. Szczególnie przydatna jest tu traseologia, która umożliwia interpretację funkcji narzędzi kamiennych na podstawie zachowanych na nich śladów użytkowych. Metoda ta - znana na świecie od 1964 roku - jest w Polsce dopierorozpowszechniana. Prezentowane studia wpisują się w nurt badań traseologicznych inwentarzy krzemiennych z epoki kamienia.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-231-2564-8
- Liczba stron: 570
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wstęp /13 1. Metoda traseologiczna /16 1.1. Zarys historii badań /16 1.2. Założenia metody /18 1.3. Ślepe testy /20 1.4. Eksperymenty archeologiczne /21 1.5. Stosowana aparatura /23 1.6. Zasady identyfi kacji i dokumentacji śladów zużycia narzędzi krzemiennych /24 1.7. Terminologia traseologiczna /25 1.7.1. Krawędź pracująca /25 1.7.2. Retusz użytkowy /26 1.7.3. Wyświecenie /28 1.7.4. Ślady liniowe /34 2. Narzędzia funkcjonalne. Zestawienie ogólne i charakterystyka podstawowych typów /36 2.1. Pojęcie narzędzia krzemiennego /36 2.1.1. Narzędzie krzemienne w ujęciu tradycyjnym /36 2.1.2. Narzędzie krzemienne w ujęciu traseologicznym - narzędzie funkcjonalne /37 2.2. Podstawowe typy narzędzi funkcjonalnych /38 2.2.1. Lista typów narzędzi funkcjonalnych /40 2.2.2. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /41 2.2.2.1. Skrobacze do obróbki skóry /42 2.2.2.2. Przekłuwacze /46 2.2.2.3. Noże do obróbki skóry /47 2.2.2.4. Noże do cięcia mięsa /49 2.2.3. Narzędzia do obróbki drewna /53 2.2.3.1. Skrobacze/54 2.2.3.2. Mikroskrobacze /55 2.2.3.3. Strugacze /58 2.2.3.4. Piłki /60 2.2.3.5. Wiertniki /63 2.2.3.6. Rylce /64 2.2.3.7. Dłuta /65 2.2.4. Narzędzia do obróbki kości/poroża /67 2.2.4.1. Skrobacze/69 2.2.4.2. Strugacze /72 2.2.4.3. Piłki /73 2.2.4.4. Wiertniki /75 2.2.4.5. Rylce /76 2.2.5. Zbrojniki broni miotanej /78 2.2.5.1. Groty /79 2.2.5.2. Zbrojniki boczne strzał i harpunów /83 2.2.6. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /84 2.2.6.1. Wkładki sierpowe /86 2.2.6.2. Noże do ścinania trawy /89 2.2.6.3. Narzędzia do rozszczepiania włókien roślinnych /90 2.2.7. Narzędzia do obróbki muszli /97 2.2.7.1. Skrobacze/97 2.2.7.2. Piłki /97 2.2.8. Narzędzia do obróbki miękkiego kamienia i ceramiki /98 2.2.8.1. Skrobacze/98 2.2.8.2. Piłki /99 2.2.9. Narzędzia do obróbki krzemienia /99 2.2.9.1. Tłuczki /100 2.2.9.2. Retuszery /100 2.2.10. Narzędzia używane i prawdopodobnie używane /100 3. Źródła archeologiczne /101 3.1. Paleolit schyłkowy /104 3.1.1. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowiska 15 i 34 /104 3.1.2. Stare Marzy, gm. Dragacz, stanowisko 5 /105 3.2. Mezolit /111 3.2.1. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4 /112 3.2.2. Toruń, gm. Toruń, stanowiska 247 i 249 /116 3.2.3. Lubicz, gm. Lubicz, stanowiska 12, 13, 18 /118 4. Narzędzia funkcjonalne i sposoby ich używania /121 4.1. Paleolit schyłkowy /122 4.1.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /123 4.1.2. Narzędzia do obróbki drewna /128 4.1.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /132 4.1.4. Zbrojniki broni miotanej /135 4.1.5. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /136 4.2. Mezolit /136 4.2.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /138 4.2.2. Narzędzia do obróbki drewna /145 4.2.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /152 4.2.4. Zbrojniki broni miotanej /155 4.2.5. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /158 4.3. Neolit /160 4.3.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /161 4.3.2. Narzędzia do obróbki drewna /168 4.3.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /174 4.3.4. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /177 4.3.5. Zbrojniki broni miotanej /179 4.3.6. Inne narzędzia funkcjonalne /180 5. Narzędzia krzemienne w epoce kamienia w świetle wyników analiz traseologicznych /181 5.1. Półsurowiec czy odpad produkcyjny, czyli z czego wykonywano narzędzia /181 5.1.1. Paleolit schyłkowy - Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 34 /182 5.1.2. Mezolit - Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 2 /186 5.1.3. Neolit (kultura ceramiki wstęgowej rytej) - Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 24, obiekt 2 /192 5.1.4. Neolit (kultura pucharów lejkowatych) - Lembarg, gm. Jabłonowo Pomorskie, stanowiska 94, 95, 96 /195 5.2. Struktura funkcjonalna zbiorów krzemiennych i sposoby używania narzędzi w epoce kamienia /203 5.2.1. Skrobacze do obróbki skóry /206 5.2.2. Skrobacze do obróbki drewna /207 5.2.3. Skrobacze do obróbki kości/poroża /208 5.2.4. Przekłuwacze /211 5.2.5. Noże do cięcia mięsa /211 5.2.6. Rylce do obróbki drewna /212 5.2.7. Rylce do obróbki kości/poroża /212 5.2.8. Zbrojniki broni miotanej /215 5.2.9. Podsumowanie /215 5.3. Formy morfologiczne i sposoby ich używania /217 5.3.1. Drapacze /222 5.3.2. Skrobacze /223 5.3.3. Rylce /224 5.3.4. Półtylczaki /225 5.3.5. Tylczaki /226 5.3.6. Przekłuwacze i wiertniki /227 5.3.7. Liściaki /227 5.3.8. Zbrojniki geometryczne /228 5.3.9. Wiórowce /228 5.3.10. Groty bifacjalne /229 5.3.11. Łuszcznie /229 5.3.12. Wióry i odłupki retuszowane /230 5.3.13. Narzędzia funkcjonalne z półsurowca nieretuszowanego /231 5.4. Między formą a funkcją - czy możliwe jest stworzenie typologii morfologiczno-funkcjonalnej? /231 5.5. Narzędzia funkcjonalne a charakter stanowiska/krzemienicy/obiektu /234 5.5.1. Paleolit schyłkowy /235 5.5.1.1. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 15 /235 5.5.1.2. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 34 /235 5.5.1.3. Stare Marzy, gm. Dragacz, stan. 5, rzemienica I /236 5.5.1.4. Stare Marzy, gm. Dragacz, stan. 5, krzemienica II /236 5.5.1.5. Stare Marzy, gm. Dragacz, stanowisko 5, krzemienica IX /236 5.5.1.6. Wnioski /237 5.5.2. Mezolit /238 5.5.2.1. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 1 /238 5.5.2.2. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 2 /238 5.5.2.3. Wnioski /239 5.5.3. Neolit /240 5.5.3.1. Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 22, obiekt 2 /240 5.5.3.2. Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 24, obiekt 2 /241 5.5.3.3. Wnioski /241 5.5.4. Podsumowanie /242 5.6. Po analizie traseologicznej..., czyli co wnoszą analizy funkcjonalne do koncepcji na temat życia człowieka w epoce kamienia /243 5.6.1. Paleolit schyłkowy /243 5.6.2. Mezolit /246 5.6.3. Neolit (kultura ceramiki wstęgowej rytej i kultura pucharów lejkowatych) /251 5.7. Środowiskowe uwarunkowania życia w epoce kamienia /255 Zakończenie /258 Bibliografia /260 Tabele /281 Tablice /517 Summary "Flint tools from the Stone Age in the Chełmno Land. Traseological study" /557