Pieśni, treny, fraszki
Jan Kochanowski to nie tylko poeta, ale przede wszystkim humanista, przedstawiciel europejskiej elity intelektualnej czasów odrodzenia. Tworząc nieprzeciętne teksty w języku polskim i łacińskim, udowodnił, że języki te można traktować równorzędnie. Zarówno jego eksperymenty poetyckie, jak i inwencja językowa wywarły wpływ na formowanie się polszczyzny literackiej. W niniejszym zbiorze prezentujemy wybór pieśni i fraszek oraz cykl trenów. Oprócz wyjątkowej parafrazy psalmów – Psałterza Dawidowego, i wzorowanej na antycznych tragediach Odprawy Posłów Greckich do dziś stanowią one o nieprzemijającej rozpoznawalności poety.
Wydanie zawiera wszystkie obowiązkowe teksty poetyckie mistrza z Czarnolasu.
Klasyka z niezłym opracowaniem to seria tekstów literatury pięknej stworzona z myślą o nastoletnich czytelnikach. Opracowanie, zaprojektowane jako krótkie „przerwy w lekturze”, wyjaśnia kontekst powstania utworu, przybliża postać autora, a przede wszystkim pomaga zrozumieć czytany tekst. Utwory wydawane są w okładce ze skrzydełkami, dzięki czemu egzemplarze dzielnie przetrwają wielokrotne podróże w tornistrze. Kremowy papier i szerokie marginesy uprzyjemnią natomiast samo czytanie.
Nazwa wydawnictwa – Piszmy po książkach - nawiązuje do kiedyś powszechnej, a dziś zaniechanej praktyki pisania po książkach. Wyobraźcie sobie, że kiedyś w dobrym tonie było podarować znajomemu popisaną książkę! Praktyka ta pozwala na aktywne czytanie – zaznaczanie ważnych fragmentów, komentowanie tego, co przykuło naszą uwagę, wyrażanie zgody lub dezaprobaty, a wszystko to przekłada się na lepsze zrozumienie i zapamiętanie tekstu.
Jan Kochanowski
Jan Kochanowski (1530-1584) to nie tylko najważniejszy poeta polskiego renesansu, ale
również jedna z najwybitniejszych postaci w całej historii literatury polskiej. Poeta z
Czarnolasu jako oryginalny twórca i jako tłumacz przyczynił się do rozwoju polskiego
języka literackiego i w ten sposób odcisnął piętno na całej polskiej literaturze — nie bez
przesady Czesław Miłosz nazwał go „najwybitniejszym poetą słowiańskim aż do XIX
wieku“.
Kochanowski pochodził z rodziny zasłużonej dla polskiej literatury (jego brat Andrzej był
tłumaczem „Eneidy“ Wergiliusza, a bratanek Piotr wsławił się przekładem epickich
poematów Tassa i Ariosta), w młodości odbywał studia w Padwie (gdzie pisał wiersze po
łacinie), wiele podróżował i dopiero w 1559 roku osiadł na stałe w Polsce. Przebywał na
królewskim dworze, gdzie powstawały jego wczesne dzieła, w tym Fraszki i Pieśni. W
1578 roku odbyła się premiera jego tragedii Odprawa posłów greckich, na której nie
zabrakło pary królewskiej: Stefana Batorego i Anny Jagiellonki. Przez lata czynnie
udzielał się w życiu politycznym, ale nigdy nie zaniedbywał również kariery literackiej.
W połowie lat 70. osiedlił się na stałe w swoim majątku w Czarnolesie. Tam, po śmierci
córki, powstały słynne Treny, jego najlepiej znane dziś dzieło poetyckie. Przetłumaczył
wtedy również Psałterz Dawidowy, czyli poetycką parafrazę biblijnych psalmów. Na tym
jednak nie kończy się jego twórczość pisarska: pisał również drobniejsze utwory prozą,
opublikował nawet traktat o polskiej ortografii.
Kochanowski czytany jest dzisiaj przede wszystkim w szkole, dlatego w księgarni
internetowej PWN przygotowaliśmy szeroki wybór lektur z przystępnymi opracowaniami,
ale także wybrane utwory Kochanowskiego jako ebooki oraz audiobooki. Warto jednak
sięgnąć po twórczość naszego najsłynniejszego renesansowego poety również w
wolnym czasie: ciekawy wybór jego twórczości przygotowało wydawnictwo Piszmy po
książkach, a w zbiorze „Fraszka z każdej strony“ wydawnictwa Universitas znajdziemy
nie tylko jego utwory, lecz również pogłębiające lekturę eseje znawców twórczości
mistrza z Czarnolasu.
