Procedury specjalne Rady Praw Człowieka ONZ
Rada Praw Człowieka określana jest jako filar ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka. Celem rozważań w tej książce jest określenie zdolności procedur specjalnych Rady Praw Człowieka do wywierania wpływu na przestrzegania praw człowieka, zarówno w wymiarze indywidualnym jak i instytucjonalnym. Przeprowadzona analiza posłużyła do weryfikacji dwóch głównych hipotez badawczych:
- procedury specjalne są, poprzez sposób ich ukształtowania i działania, zdolne do wywierania wpływu na stan przestrzegania praw człowieka. Wpływ wywierany jest poprzez działania o różnym charakterze polegające m.in. na: monitorowaniu stanu przestrzegania praw człowieka, ich promocji, prowadzeniu badań nad przedmiotem mandatu, interweniowaniu w sprawach indywidualnych, formułowaniu zaleceń kierowanych do państw lub innych podmiotów, czy udziale w kształtowaniu standardów.
- zdolność procedur specjalnych do wywierania wpływu na realizację praw człowieka zależy od czynników o zróżnicowanej naturze, niezależnych lub zależnych od piastunów mandatów, które ponadto cechuje daleko idąca dynamika. W pracy podjęta została próba zidentyfikowania i oceny tych czynników.
W pracy przedstawiono również postulaty zmian, których wprowadzenie pozwoliłoby na wzmocnienie wpływu procedur specjalnych. Potrzebne zmiany w niewielkim stopniu zależą od samych ekspertów procedur specjalnych. Odpowiedź na główne wyzwania dla funkcjonowania procedur specjalnych zależy przede wszystkim od państw: jako członków Rady Praw Człowieka, jako członków ONZ oraz jako adresatów działań ekspertów.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-66300-08-8
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wykaz skrótów i skrótowców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Spis wykresów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ROZDZIAŁ I. RADA PRAW CZŁOWIEKA I JEJ MECHANIZMY . . . . . . . . . . 17 1. System ochrony praw człowieka ONZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2. Rada Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.1. Utworzenie i podstawy normatywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.2. Członkostwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 2 .3 . Tryb pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2 .4 . Zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 2 .5 . Znaczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3. Mechanizmy Rady Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.1. Procedury specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.2. Powszechny Przegląd Okresowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.3. Badania Komitetu Doradczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 3.4. Procedura skargowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 3 .5 . Inne mechanizmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 ROZDZIAŁ II. GENEZA, ŹRÓDŁA NORMATYWNE I ROZWÓJ PROCEDUR SPECJALNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 1. Geneza procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2. Źródła normatywne stanowiące podstawę działania procedur specjalnych . . . . . . . . 37 2.1. Rezolucja Rady Gospodarczej i Społecznej nr 1235 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.2. Rezolucja Rady Praw Człowieka nr 5/1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 2.3. Kodeks postępowania piastunów mandatów procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . 39 3. Rozwój procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 41 3.1. Uwarunkowania rozwoju procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 3.2. Reformy procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 3.3. Wzrost liczby mandatów tematycznych procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . .49 3.4. Procedury specjalne jako system . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 ROZDZIAŁ III. MANDATY PROCEDUR SPECJALNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 1. Tworzenie i przedłużenie mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 1.1. Procedura tworzenia mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 1.2. Sponsorowanie rezolucji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 1.3. Treść rezolucji, na mocy której tworzony jest mandat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 61 1.4. Przedłużenie mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 62 2. Rodzaje mandatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 2.1. Podział mandatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 2.2. Mandaty krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2.3. Mandaty tematyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 3. Status piastuna mandatu procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 3.1. Wybór piastuna mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 3.2. Kadencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 3.3. Zasada niezależności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 3.4. Zasada kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 78 3.5. Przywileje i immunitety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 4. Zadania procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 4.1. Monitorowanie stanu przestrzegania praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 81 4.2. Badania nad prawami człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 4.3. Udzielanie rekomendacji i pomocy technicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 4.4. Interweniowanie w sprawach indywidualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 4.5. Kształtowanie standardów ochrony praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 4.6. Zapobieganie naruszeniom praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 4.7. Promocja praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 ROZDZIAŁ IV. METODY DZIAŁANIA PROCEDUR SPECJALNYCH . . . . . . . 96 1. Wizyty krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.1. Podstawa prawna i geneza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.2. Liczba przeprowadzanych wizyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 97 1.3. Wybór państwa będącego celem wizyty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1 .4 . Zaproszenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1 .5 . Zasady przeprowadzania wizyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 102 1.6. Przygotowania oraz przebieg wizyty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 1 .7 . Sprawozdania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 1 .8. Działania podejmowane po wizycie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 1.9. Znaczenie wizyt krajowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 109 2 . Zawiadomienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 2.1. Podstawa prawna i geneza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 111 2.2. Liczba przesyłanych zawiadomień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 2.3. Źródła informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 114 2.4. Rodzaje zawiadomień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 2.4.1. Listy wskazujące na podejrzenia naruszenia praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . 118 2.5. Odpowiedzi państw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 2.6. Działania podejmowane po wysłaniu zawiadomienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 122 2.7. Znaczenie zawiadomień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 3 . Sprawozdania roczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 3.1. Podstawa prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 3.2. Forma i treść sprawozdań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 3.3. Przedstawienie sprawozdania oraz „interaktywny dialog” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 3.4. Znaczenie sprawozdań rocznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 128 4. Inne metody działania procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 129 4.1. Interwencje w postępowaniach przed organami ochrony praw człowieka na przykładzie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 129 4.2. Komunikaty prasowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 4.3. Konferencje i spotkania eksperckie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 136 4.4. Konsultacje regionalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 138 5. Metody charakterystyczne dla danego mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 5.1. Opinie w sprawie arbitralności zatrzymania (Grupa Robocza ds. arbitralnych zatrzymań) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 5.2. Stanowiska dotyczące interpretacji standardów (Grupa Robocza ds. arbitralnych zatrzymań) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 5.3. Komentarze ogólne (Grupa Robocza ds. wymuszonych zaginięć) . . . . . . . . . . . . .141 5.4. Fora tematyczne (Specjalny Sprawozdawca ds. mniejszości, Grupa Robocza ds. praw człowieka i korporacji transnarodowych) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 ROZDZIAŁ V. CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE WPŁYW PROCEDUR SPECJALNYCH NA PRZESTRZEGANIE PRAW CZŁOWIEKA . . . . . . . . . . . 145 1. Autorytet piastuna mandatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 2. Dostępność dla jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 3. Monitorowanie wykonania rekomendacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 4. Współpraca w ramach procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 5. Relacje w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 5.1. Relacje z Radą Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152 5.2. Rekomendacje Powszechnego Przeglądu Okresowego dotyczące procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 5.3. Relacje z organami traktatowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 5.4. Relacje z Radą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 5.5. Relacje z organizacjami wyspecjalizowanymi oraz innymi jednostkami ONZ działającymi na szczeblu centralnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 5.6. Relacje z jednostkami ONZ działającymi na szczeblu krajowym . . . . . . . . . . . . . 168 6. Relacje z organami regionalnych systemów ochrony praw człowieka . . . . . . . . . . . 168 7. Recepcja dorobku procedur specjalnych w regionalnych systemach ochrony praw człowieka na przykładzie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka . . 171 8. Współpraca z państwem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 9. Współpraca z krajowymi instytucjami ochrony praw człowieka . . . . . . . . . . . . . . . 178 10. Współpraca z organizacjami pozarządowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 11. Kontakt z mediami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 12. Finansowanie i obsługa procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 12.1. Finansowanie procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 184 12.2. Obsługa merytoryczna i administracyjna procedur specjalnych . . . . . . . . . . . . . 190 Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201 Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 Streszczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221