Zdrowie i nierówności w zdrowiu - determinanty i implikacje ekonomiczno-społeczne

• Druk: Łódź, 2012
• Autor: Iwona Laskowska
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Badania nad stanem i nierównościami zdrowia oraz ekonomicznymi konsekwencjami złej kondycji zdrowotnej w krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego prowadzone są od wielu lat. Analizy z tego zakresu z zastosowaniem odpowiednich narzędzi statystyczno-ekonometrycznych dla warunków polskich podejmowane są sporadycznie i cechują się dużym rozproszeniem. Realizacja zadań związanych z poprawą stanu zdrowia społeczeństwa i niwelowaniem nierówności wymaga dysponowania wynikami badań wielu dyscyplin naukowych, w tym dyscyplin zajmujących się ilościowym pomiarem zjawisk społecznych i ekonomicznych. Powstaje potrzeba poszukiwań bądź adaptacji już istniejących metod analiz i narzędzi badawczych, mogących wspierać proces racjonalnego podejmowania decyzji związanych z wdrażaniem programów prowadzących do poprawy stanu zdrowia i redukcji nierówności. „Autorka prezentuje tu nie tylko wyniki badań nierówności w zdrowiu, lecz także wyniki badania zależności pomiędzy wzrostem gospodarczym a zdrowiem (...) oraz pomiędzy zdrowiem a wzrostem gospodarczym (...). Jej wyniki empiryczne stanowią cenny wkład do toczącej się dyskusji (...)”. z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Macieja Kota

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7525-705-2
• Liczba stron: 232

Wprowadzenie         9 
Część I. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodologiczne                  15 
Rozdział 1. Zdrowie w procesach ekonomicznych       17 
1.1. Zdrowie jako element kapitału ludzkiego                 17 
1.2. Potencjalne kanały wpływu zdrowia na efekty ekonomiczne – rozważania teoretyczne        20 
1.3. Makro- i mikroekonomiczne koszty złego stanu zdrowia              22 
1.3.1. Stan zdrowia osób pracujących i jego konsekwencje ekonomiczne       23 
1.3.2. Obciążenie budżetów gospodarstw domowych wydatkami na ochronę zdrowia        27 
1.4. Rola sektora ochrony zdrowia w gospodarce             28 
1.5. Wybrane problemy analiz empirycznych nad znaczeniem zdrowia dla rozwoju ekonomicznego                 29 
1.5.1. Pomiar stanu zdrowia na potrzeby badań empirycznych       30 
1.5.1.1. Obiektywne mierniki stanu zdrowia        31 
1.5.1.2. Subiektywne oceny stanu zdrowia     35 
1.5.1.3. Indeksy stanu zdrowia       36 
1.5.2. Złożoność relacji pomiędzy stanem zdrowia a rozwojem ekonomicznym    37 
1.6. Wpływ stanu zdrowia na rozwój ekonomiczny – przegląd badań światowych  37 
1.6.1. Analizy makroekonomiczne         38 
1.6.1.1. Stan zdrowia w modelach wzrostu gospodarczego      38 
1.6.1.2. Stan zdrowia w modelach łącznej produktywności czynników produkcji        46 
1.7. Znaczenie zdrowia dla gospodarek regionalnych     47 
1.8. Zdrowie a efekty ekonomiczne wbadaniach mikroekonomicznych                  48 
1.8.1. Zdrowie a osiągane dochody z pracy              49 
1.8.2. Zdrowie a podaż pracy                51 
1.8.3. Absencja chorobowa                    52 
1.9. Stan badań w Polsce         52 
1.10. Przyczyny polaryzacji wyników badań                  53 
1.11. Podsumowanie               55 
Rozdział 2. Teoretyczne i metodologiczne aspekty badań nad determinantami stanu zdrowia              57 
2.1. Uwagi wprowadzające     57 
2.2. Dynamiczna funkcja produkcji zdrowia                     58 
2.3. Dane panelowe w empirycznych aplikacjach funkcji produkcji zdrowia          60 
2.3.1. Dynamiczne modele panelowe. Wybrane zagadnienia        62 
2.3.1.1. GMM pierwszych różnic Arellano-Bonda              63 
2.3.1.2. Systemowy estymator Blundella-Bonda (GMM-SYS)               65 
2.3.2. Weryfikacja statystyczna dynamicznych modeli panelowych                   67 
2.3.2.1. Test Arellano-Bonda i test Sargana        67 
2.3.2.2. Testy pierwiastka jednostkowego dla danych panelowych         68 
2.4. Funkcja produkcji zdrowia z uwzględnieniem zależności przestrzennych – modele regresji przestrzennej                     68 
2.5. Modele zmiennych jakościowych w analizach indywidualnego stanu zdrowia  71 
2.6. Pozostałe koncepcje modelowania stanu zdrowia     73 
2.7. Makroekonomiczne determinanty i uwarunkowania stanu zdrowia                   74 
2.7.1. Rola systemu ochrony zdrowia w kształtowaniu stanu zdrowia społeczeństwa             76 
2.7.2. Wpływ dostępności usług zdrowotnych na stan zdrowia     77 
2.7.3. Wybrane metody pomiaru dostępności usług zdrowotnych     80 
2.7.3.1. Klasyczne miary dostępności             80 
2.7.3.2. Modele grawitacji         80 
2.8. Mikroekonomiczne determinanty stanu zdrowia      82 
2.9. Podsumowanie                 83 
Rozdział 3. Istota i problem pomiaru nierówności w zdrowiu        85 
3.1. Wprowadzenie                 85 
3.2. Nierówności w zdrowiu jako element nierówności społecznych    86 
3.3. Pomiar nierówności         89 
3.3.1. Metodologia pomiaru nierówności                   90 
3.3.1.1. Krzywa Lorenza i miary wywodzące się od niej    92 
3.3.1.2. Pomiar społeczno-ekonomicznych nierówności w zdrowiu         93 
3.3.1.2.1. Krzywe koncentracji          94 
3.3.1.2.2. Indeksy koncentracji          95 
3.4. Nierówność nie do uniknięcia i nierówność, której można uniknąć. Standaryzacja demograficzna indeksu koncentracji     99 
3.5. Dekompozycja indeksu koncentracji       101 
3.5.1. Dekompozycja zmian w indeksie koncentracji                   102 
3.5.2. Dekompozycja indeksu koncentracji dla nieliniowych modeli stanu zdrowia            103 
3.6. Indeksy koncentracji dla danych panelowych         104 
3.7. Z badań światowych nad nierównościami w zdrowiu                  104 
3.8. Nierówności w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych i ich pomiar              109 
3.9. Z badań nad społeczno-ekonomicznymi nierównościami w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych                  113 
3.10. Podsumowanie             117 
Część II. Wyniki analiz empirycznych dla Polski      119 
Rozdział 4. Mikroekonomiczne determinanty stanu i nierówności zdrowia w Polsce. Rezultaty analiz empirycznych              121 
4.1. Wprowadzenie               121 
4.2. Metodologia badań i materiał statystyczny            122 
4.3. Wpływ pozycji ekonomicznej na indywidualne oceny stanu zdrowia – wyniki regresji logistycznej                  127 
4.4. Związek stanu zdrowia z dochodami w wybranych subpopulacjach               135 
4.5. Ocena skali związanych z dochodami nierówności w zdrowiu z wykorzystaniem indeksów i krzywych koncentracji      137 
4.6. Dekompozycja indeksu koncentracji stanu zdrowia                    141 
4.7. Nierówności a wiek       143 
4.8. Regionalne zróżnicowanie związanych z dochodami nierówności w zdrowiu 145 
4.9. Związane z dochodami nierówności w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych  147 
4.10. Skala nierówności w Polsce na tle nierówności w innych krajach                 154 
4.11. Rola polityki społecznej w niwelowaniu nierówności w zdrowiu                   154 
4.12. Podsumowanie             157 
Rozdział 5. Stan zdrowia w ujęciu przestrzennym – nierówności, uwarunkowania            159 
5.1. Wprowadzenie               159 
5.2. Przestrzenne zróżnicowanie stanu zdrowia w Polsce w latach 1999–2008     160 
5.2.1. Stan zdrowia populacji w wieku produkcyjnym                 161 
5.2.2. Syntetyczny miernik stanu zdrowia HSI        162 
5.3. Przestrzenne nierówności w zdrowiu w okresie 1999–2008        164 
5.4. Determinanty regionalnego zróżnicowania stanu zdrowia – weryfikacja empiryczna z zastosowaniem dynamicznej funkcji produkcji zdrowia            166 
5.4.1. Metodologia badań                   166 
5.4.2. Dostępność świadczeń zdrowotnych i jej zróżnicowanie regionalne     168 
5.4.3. Pozostałe ekonomiczne i społeczne determinanty stanu zdrowia            172 
5.4.4. Rezultaty analizy empirycznej       172 
5.5. Wpływ dostępności świadczeń na przestrzenne nierówności stanu zdrowia     177 
5.6. Wpływ poprawy dostępności świadczeń zdrowotnych na stan zdrowia osób w wieku produkcyjnym – analiza scenariuszowa                  180 
5.7. Podsumowanie               184 
Rozdział 6. ekonomiczne implikacje stanu zdrowia – rezultaty analiz empirycznych dla Polski                185 
6.1. Wprowadzenie               185 
6.2. Mikroekonomiczne implikacje stanu zdrowia         187 
6.2.1. Zdrowie a osiągane dochody – oszacowania poszerzonego modelu Mincera             187 
6.2.2. Stan zdrowia a aktywność zawodowa osób w wieku produkcyjnym       193 
6.3. Zdrowie jako potencjalny czynnik rozwoju regionalnego – wyniki regresji wzrostu z wykorzystaniem dynamicznych modeli panelowych                 196 
6.4. Podsumowanie               205 
Zakończenie          207 
Bibliografia           211 
Spis tabel         225 
Spis rysunków                      227 
Spis wykresów                     229 
Od redakcji          231