Icchok Lejbusz Perec

Icchok Lejbusz Perec (1852–1915) – klasyk literatury żydowskiej, uznawany za jednego (obok Mendele Mojcher Sforima i Szolem Alejchema) za trzech „ojców założycieli” nowoczesnej literatury jidysz, jednak najbardziej z nich związany z kulturą Żydów polskich. Perec urodził się w Zamościu – ważnym ośrodku haskali. Oprócz tradycyjnego wykształcenia żydowskiego zdobył również na tyle świetną znajomość języka polskiego i kultury polskiej, że literaturę jidysz początkowo czytał za pośrednictwem polskich tłumaczeń Klemensa Junoszy. W domu z żoną i synem rozmawiał po polsku, a niektóre utwory w jidysz drukował pod imieniem Leon – nie Lejb. Świadczy to o sprzyjaniu Pereca, przynajmniej na pewnym etapie, ideom integracjonizmu. Literatura polska była niewątpliwie ważnym źródłem inspiracji dla jego twórczości w jidysz, ale kwestia jej wpływu na dzieła, które napisał, nie zostało do tej pory wyczerpująco zbadane. Perec w 1889 roku opuścił Zamość po utracie uprawnień do wykonywania zawodu notariusza i Warszawa stała się ośrodkiem jego działalności literackiej. To tutaj prowadził salon, w którym spotykali się artyści, pisarze i działacze kultury jidysz. Stanął na czele żydowskiego środowiska intelektualnego i postrzegany był jako jego symbol. Głosił, że należy podnieść prestiż języka jidysz tak, aby mógł on stać się elementem scalającym cały naród, aż do zaniku podziału na masy mówiące w jidysz i elity posługujące się innymi językami (rosyjskim czy polskim).