Paulina Wengeroff

Paulina (Pesele) Wengeroff (1833–1916) – wywodziła się z pobożnej i bogatej rodziny kupieckiej z Białorusi, młodość spędziła w Brześciu Litewskim. Poślubiona zamożnemu kupcowi, chasydowi ukraińskiemu, mieszkała kolejno na Białorusi, Litwie (Kowno, Wilno), w Rosji, Finlandii, znów na Białorusi (Mińsk). Z całą rodziną doświadczyła stopniowej modernizacji i sekularyzacji, aż po konwersję dzieci i rozpad więzi rodzinnych. Wspomnienia Pauliny Wengeroff ukazały się w dwóch tomach po niemiecku pt. Memoiren einer Grossmutter: Bilder aus der Kulturgeschichte der Juden Russlands im 19. Jahrhundert w latach 1908–1910. Później były kilkakrotnie wznawiane, a ostatnio ukazały się w kompletnym tłumaczeniu angielskim. Tekst cieszył się niezwykłym powodzeniem ze względu na swe wyjątkowe walory literackie, bogactwo opisu kolejnych miejsc zamieszkania, a także przejmujący opis życia żydowskiej klasy średniej w długiej perspektywie od pierwszej połowy XIX wieku po początek XX. Wspomnienia nie są znane polskiemu czytelnikowi i żaden ich fragment dotychczas nie ukazał się w języku polskim.